Për realizimin e një udhëtimi në vjeshtë, në Luginën e Valbonës, më shumë se anën materiale duhet një përgatitje më tepër shpirtërore për të përballuar të gjitha ato bukuri natyrore që të lënë pa frymë.
Kjo pjesë jo është vizituar nga të huajt por edhe nga mjaft shqiptarë që janë të etur për aventurë. Lugina e Valbonës shtrihet në qendër të Alpeve Shqiptare, në Rrethin e Tropojës. Lugina e Valbonës ka statusin e Parkut Kombëtar dhe shtrihet në një sipërfaqe prej 8.000 hektarësh. Kjo pjesë më te drejtë cilësohet si kryevepër e natyrës. Një luginë e mbushur me lumenj, ujëvara spektakolare e pyje të pafundme nën hijen e majave të larta që shfaqen ngado.
Lugina e Valbonës është një nga mrekullitë e papërsëritshme të natyrës alpine shqiptare. Kjo luginë ndodhet në pjesën më veriore të vendit në lindje të masivit malor të Alpeve që përfshihet nga rrethi i Tropojës. Lugina e Valbonës nis nga Qafa e Valbonës në perëndim dhe përfundon në luginën e Drinit në jugperëndim, shumë pranë digës së hidrocentralit të Fierzës. Gjatësia e saj nga Qafa e Valbonës deri në lumin Drin është 50.6 kilometra.
Për të shkuar në Valbonë nga Prishtina duhet të udhëtoni 2:30 minuta në një distancë prej 145 kilometrave. Pamjet fantastike të shpateve malorë që bien në lum janë të paharrueshme. Këto pamje të mahnitshme nisin me Kanionin e Shoshanit, pasohen nga gryka e ngushte me shpate të thepisura e Klisyrës. Më sipër shfaqet fshati Dragobi, më i madhi i zonës, më kulla guri 100 e 200 vjeçare, madje dhe më të vjetra. Në të të rrjedhës së Valbonës ndodhët një ujëvarë disa dhjetra metra e lartë, që bie pingul nga shpati i malit. Sapo kalon Dragobinë, në krahun e djathtë të rrjedhës së Valbonës, në rrëzë të një shkëmbi, ndodhet shpella e Bajram Currit.
Në pjesën e brendshme të Parkut ka mjaft shpella interesante, nga të cilat dallohet Shpella e Dragobisë. Ka një klimë malore me dimër të ashpër, me reshje të dendura shiu e bore, me temperatura të ulëta dhe periudhë të gjatë me ngrica dhe erëra.
Nën ujëvarën e pragut të Valbonës, ujërat e këtyre burimeve zhduken nën zhavorre deri në hyrje të Rragamit. Nga ky fshat deri në atë të Valbonës (Selimaj) është 7 kilometra. Sipërfaqja e ujit mungon gjatë verës për shkak të natyrës karstike. Në sektorin e poshtëm, ndanë kalimit në pellgun e Tropojës, Valbona merr degët e rëndësishme, që janë lumi i Gashit (në Shoshan) dhe atë të Bushtricës (Bujan), që e pasurojnë atë më tej.
Nga hyrja në kanionin e Shoshanit e deri në Valbonë udhëtimi kalon nëpërmjet një luginë të ngushtë, ku në të dyja anët e saj ka shpate shkëmbore dhe pyje me ahe bredh. Rruga është e asfaltuar dhe e kalueshme për çdo lloj mjeti. Pamjet e mahnitshme që nisin me Kanionin e Shoshanit i lënë vendin njëra-tjetrës për tu zëvendësuar nga gryka e ngushtë me shpate të thepisura e Klisyrës. Më sipër shfaqet fshati Dragobi, më i madhi i zonës, me kulla guri 100 e 200 vjeçare.
Sapo kalon Dragobinë në krahun e djathtë të rrjedhës së Valbonës, në rrëzë të një shkëmbi, mes pyllit të dendur ndodhet shpella e Bajram Currit.
Kur të jetë momenti për çlodhje, falë bujtinave të ndërtuara e menaxhuara nga vet banorët duke respektuar traditat e zonës, do të ndiheni si pjesë e familjes.
Një dhomë me dy deri 3 krevata vaerion nga 40 deri 50 euro. Një pjatë kryesore nuk kalon 10 euro qoftë me mish në hell të kecit apo ndonjë peshk. Supat, corbat nga 150 -200 lekë, sallatë fshati nga 200-300 lekë, flija një porcion 300 lekë. Flija e pjekur në saç dhe mishi i shijshëm i kecit, trofta e freskët apo turshitë dhe djathi i shtëpisë, ndër të tjera janë një motiv më shumë për ta vizituar këtë Luginë të mrekullive. Në Valbonë nuk ka hotel të mirfilltë, por disa shtëpi-kulla karakteristike janë përshtatur sipas traditës në hotele për turistët. Çmimet e fjetjes dhe ushqimit janë të arsyeshme. Një ajër i pastër që të duket se të shton jetën dhe një qetësi ideale! Lugina e Valbonës duket se i ka vërtet të gjitha, për një pushim që do të të mbetet gjatë në mendje/Kosovatimes/
