Kosova mban vendin e parë në rajon për analfabetizëm. Shkalla e analfabetizmit funksional në vendin tonë arrin deri në 40 për qind.
Në regjistrimin e popullsisë në vitin 2011 në Kosovë, kanë dalë rreth 55 mijë persona apo 4.8 për qind e popullit analfabet të deklaruar.
Emisioni “Kriter” në RTK, ka trajtuar këtë temë që sipas të gjeturave, rezulton se shkalla e analfabetizmi funksional në Kosovë, lidhet ngushtë me braktisjen e shkollimit.
Në arsimin e obliguar braktisja e shkollimit në nivel vendi është 0.05 për qind.
Më e theksuar është tek komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian. Shkak për këtë janë kushtet socio-ekonomike.
Edhe pse Kosova ka ligjin për mbrojtjen e fëmijëve, në këtë rast vihet në pikëpyetje zbatimi i tij.
Ky ligj shkelet edhe në rastin e Rronit, i cili tani është 12 vjeç, dhe nuk ka vijuar mësimin për 4 vjet radhazi. Rroni procesin mësimor e ka ndjekur vetëm në klasë e parë dhe të dytë. Me ndërprerjen e mësimit, rruga e jetës së tij, ka qenë puna.
Fushë Kosova është komuna e cila në shkollat e saj ka më së shumti fëmijë të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të përfshirë në procesin mësimor.
Në shkollën “Selam Riza” nga gjithsej 1400 nxënës, 402 prej tyre janë nxënës nga komunitetet rom, ashkali, egjiptian, boshnjak, goran dhe turq.
Drejtues të kësaj shkolle vënë në dukje se braktisja e shkollimit këtu ka një rënie pre 3 % në tri vitet e fundit.
Derisa braktisja e shkollimit në vitin shkollor 2019/2020 ishte 36 nxënës, në vitin 2021/2022 mësimin në shkollën “Selman Riza” e kanë braktisur rreth 20 nxënës.
“Në vitin 2018 kemi pasur vetëm 300 nxënës nga komunitetet, e tani kemi diku 402 nxënës, marrë për bazë që ka pas një lloj migrimi edhe te shqiptarët por më shumë tek komuniteti ashkali, por megjithatë ka rritje”, thotë Esad Simnica, drejtor i shkollës “Selman Riza” në Fushë Kosovë.
“Çdo fundvit shkollor i nxjerrim statistikat dhe kemi një rënie prej 2-3 për qind. Për vitin e kaluar ka qenë vit pandemie dhe nuk i kemi të sakta të dhënat, por në vitin 2019/2020 ka qenë 36, derisa në vitin 2021/2022, 20 nxënës e kanë braktisur shkollimin”, thotë Simnica për RTK.
Shkaqet e braktisjes së shkollimit janë prej më të ndryshmeve, por më e theksuar në familjet në këtë komunë janë ato ekonomike.
