Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, i cili vizitoi Kherson më 14 nëntor, menjëherë pas çlirimit të qytetit, tha se në rajonin Kherson ushtria ruse kreu “të njëjtat mizori si në rajonet e tjera të vendit ku mundi të hynte”. Sipas Zelenskiy, hetuesit ukrainas kanë dokumentuar më shumë se 400 krime lufte. Gazetarët e The Washington Post biseduan me banorët e Khersonit, të cilët treguan se çfarë ndodhi në qytet gjatë pushtimit.
Sipas banorëve vendas, në Kherson, ushtria ruse përdori një burg për të mitur për të torturuar të burgosurit. “Nëse ka një ferr në tokë, ai ishte këtu”, kështu e përshkruan vendin Sergei, 48 vjeç, i cili jeton përballë burgut.
Dëshmitarët okularë thanë se në godinën gri trekatëshe të burgut vinin makina ne cdo orë, nga e cila nxirreshin njerëzit me çanta në kokë. Pas disa kohësh, ushtria ruse liroi disa prej tyre, të rrahur , ndërsa të tjerët u transferuan në burgje të tjera. Nuk dihet se çfarë ndodhi me këta persona më pas.
Rusët ndaluan ukrainasit për çdo gjë, nga fjalët”të gabuara” dhe rrobat deri te tatuazhet. “Ata rrëmbyen këdo që mund të arrinin: partizanë, aktivistë, këdo,” tha banorja lokale Larisa.
Nuk është ende e mundur të vlerësohet me saktësi shkalla e ndalimeve, por kreu i Këshillit Rajonal Kherson, Oleksandr Samoylenko, beson se po flasim për mijëra të burgosur. “Në çdo ditë të caktuar, në dhomat e torturës ruse ishin 600 njerëz. Shumë njerëz janë zhdukur. Ishte një makth”, tha ai. Sipas Samoylenko, ai ka frikë se Kherson mund të bëhet një nga qytetet si Bucha, Irpen dhe Izyum, ku janë gjetur prova të krimeve të shumta nga ushtria ruse.
Alexander Kuzmin, 64 vjeç, një nga ata që i mbijetoi robërisë, tha se në burg oficerët e FSB-së ia thyen këmbën me një çekiç. Ndërsa ishte në qeli, ai dëgjoi britmat e njerëzve të tjerë. Banorët e shtëpive fqinje konfirmuan se dëgjuan të burgosurit duke u torturuar në burg: “Të gjithë mund të dëgjonin tortura, britma, ulërima”.
Kuzmin u tha gazetarëve për një shok qelie, një të ri që u ndalua për ndihmën e banorëve vendas për të marrë hryvnia. Rusët e torturuan me goditje elektrike duke i lidhur tela në thithkat dhe organet gjenitale.
Artikulli i Washington Post përmban gjithashtu prova të vrasjeve të të burgosurve. Andrei, 35 vjeç, tha se dinte të paktën një rast të tillë. Sipas tij, ushtria ruse qëlloi për vdekje një burrë që nuk pranoi të gjunjëzohej. “Ata e lanë kufomën e tij në qeli për 24 orë,” tha Andrei. Dëshmitarë të tjerë okularë thanë se ushtria i futi njerëzit në oborr, pas së cilës u qëlluan.
Banorët vendas panë gjithashtu se si u argëtuan ushtria ruse. Blenin alkool në dyqanet aty pranë dhe sillnin prostituta në burg. Sipas ish të burgosurve, rusët qëlluan pa dallim në ndërtesë dhe madje hodhën granata dore.
“Ne donim shumë t’i vrisnim, por duhej të buzëqeshnim, sepse e dinim që një fjalë e gabuar mund të çonte në këtë burg,” tha Sergey, një banor i Khersonit.
