Në samitin e Organizatës së Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO) në Jerevan, kryeministri armen Nikol Pashinyan refuzoi të nënshkruajë draft-deklaratën e Këshillit të Sigurisë Kolektive të CSTO-së dhe dokumentin mbi masat e përbashkëta për t’i ofruar ndihmë Armenisë. Kështu njoftoi shërbimi për shtyp i qeverisë.
CSTO përfshin Armeninë, Rusinë, Kazakistanin, Kirgistanin, Taxhikistanin dhe Bjellorusinë.
Kryeministri armen Nikol Pashinyan shprehu zhgënjimin e tij të mërkurën për dështimin e aleancës së sigurisë të udhëhequr nga Rusia për t’i ardhur në ndihmë vendit të tij përballë asaj që ai e quajti agresion të Azerbajxhanit.
Kryeministri armen vuri në pikëpyetje efektivitetin e Organizatës gjashtë-anëtare të Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO) në fjalët e ashpra të hapjes në një samit të ndjekur nga presidenti rus Vladimir Putin .
Rusia, lojtari dominues në CSTO, ka qenë prej kohësh arbitri kryesor në Kaukazin e Jugut, i cili kufizohet me Turqinë dhe Iranin, ku Armenia dhe Azerbajxhani kanë luftuar dy luftëra të mëdha që nga rënia e Bashkimit Sovjetik në 1991.
Por ndërsa Rusia po lufton luftën e saj nëntë-mujore në Ukrainë, ajo rrezikon të humbasë ndikimin në pjesë të ish-Bashkimit Sovjetik, të cilin e ka konsideruar prej kohësh sferën e saj të ndikimit. Luftimet u ndezën midis Armenisë dhe Azerbajxhanit në shtator, me të dyja palët që thanë se më shumë se 200 ushtarë u vranë.
“Është dëshpëruese që anëtarësimi i Armenisë në CSTO nuk e ka penguar Azerbajxhanin nga veprimet agresive,” tha Pashinyan në një takim në kryeqytetin e Armenisë, Jerevan.
“Deri më sot nuk kemi qenë në gjendje të marrim një vendim për përgjigjen e CSTO-së ndaj agresionit të Azerbajxhanit kundër Armenisë. Këto fakte dëmtojnë rëndë imazhin e CSTO-së si brenda vendit tonë ashtu edhe jashtë kufijve të saj dhe këtë e konsideroj si dështimin kryesor. të kryesimit armen të CSTO.”
Armenia i kërkoi organizatës ndihmë në shtator, por mori vetëm një premtim për të dërguar vëzhgues. Pashinyan e krahasoi këtë me vendimin e shpejtë të aleancës në janar për të dërguar trupa në Kazakistanin anëtar të CSTO-së për të ndihmuar Presidentin Kasim-Jomart Tokayev t’i mbijetojë një valë trazirash.
Armenia dhe Azerbajxhani akuzojnë njëri-tjetrin për nxitjen e konfliktit, më i keqi që nga viti 2020, kur më shumë se 6,000 njerëz u vranë në një luftë 44-ditore, në të cilën Azerbajxhani arriti përfitime të mëdha territoriale.
Të dy vendet kanë qenë në mosmarrëveshje për dekada për Nagorno-Karabakun, një enklavë që njihet ndërkombëtarisht si pjesë e Azerbajxhanit, por e kontrolluar kryesisht nga popullsia shumicë armene etnike, me mbështetjen e Jerevanit.
Në fjalët e tij, Putin pranoi disa “probleme” të paspecifikuara me të cilat përballet CSTO dhe tha se nevojiten më shumë përpjekje për të sjellë paqen midis Azerbajxhanit dhe Armenisë.
Kjo do të ishte e mundur vetëm nëse ata mund të zbatonin marrëveshjet për përcaktimin e kufijve, zhbllokimin e trafikut dhe lidhjeve të komunikimit dhe zgjidhjen e problemeve humanitare, tha ai.
Pas takimit, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u tha gazetarëve se Rusia vazhdon të luajë një rol të rëndësishëm në këto përpjekje: “Askush nuk po përpiqet ta lidhë nënshkrimin e një marrëveshjeje kaq komplekse me data të caktuara. Gjëja kryesore është që ajo të nënshkruhet dhe që të jetë një dokument i qëndrueshëm dhe i qëndrueshëm”.
Rusia ka dërguar gati 2,000 paqeruajtës sipas një marrëveshjeje të armëpushimit të vitit 2020, por deri më tani nuk ka qenë në gjendje të ndihmojë në zgjidhjen e çështjeve të pazgjidhura, duke përfshirë statusin ligjor të Nagorno-Karabakut dhe armenëve etnikë që jetojnë atje.
Azerbajxhani gëzon mbështetjen e Turqisë dhe nuk është anëtare e CSTO, e cila përfshin Bjellorusinë, Kazakistanin, Kirgistanin dhe Taxhikistanin së bashku me Rusinë dhe Armeninë.
