Pushtimi rus i Ukrainës në shkurt të vitit të kaluar ishte tronditës në çdo mënyrë. Ata që menduan se Moska nuk ishte aq e çmendur për të ndërmarrë një ndërmarrje kaq masive dhe të çmendur, u befasuan, ashtu si ata që supozuan se ushtria ruse praktikisht do të kërcente nëpër vendin me 40 milionë banorë dhe do të fillonte operacionet e pastrimit pas konfliktit brenda 10 ditëve.
Dhe ata që mendonin se rusët kishin aftësi dhe informacion të mjaftueshëm teknologjik për të bërë më shumë sesa bombardimin e pamenduar të zonave civile me artileri të vjetëruar, u befasuan kur kuptuan se ushtria e Kremlinit nuk ka evoluar shumë që nga vitet 1990, kur e rrafshoi vendin me tokë. E tmerrshme në Çeçeni, shkruan CNN në një analizë të madhe.
Ata që menduan se zhurma e armëve bërthamore në 2022 ishte një oksimoron, gjithashtu u tronditën – se nuk mund të kërcënosh rastësisht me bomba bërthamore pasi shkatërrimi që ato do të shkaktonin është total, për të gjithë jetën në Tokë.
Për ta përmbledhur: Një ushtri që dikur konsiderohej si e treta më e forta në botë, sulmoi fqinjin e saj të vogël, i cili deri vitin e kaluar kishte një industri dhe bujqësi të shkëlqyer IT.
Rusia ka shpenzuar miliarda dollarë për modernizimin e supozuar të ushtrisë së saj, por rezulton se e gjithë kjo ishte kryesisht një mashtrim. Rusët zbuluan se zinxhirët e tyre të furnizimit nuk funksionojnë fare njëzet kilometra larg kufirit dhe se historitë për Ukrainën si një vend që dëshiron dëshpërimisht të çlirohet nga “nazizmi” ishin vetëm një produkt i shtrembëruar i sykofantëve që i thanë Putinit – të izoluar gjatë pandemia – vetëm ajo që ai donte të dëgjonte.
Rusia e ka kuptuar gjithashtu se Perëndimi, larg nga të qenit i ndarë dhe i frikësuar, po dërgon armët e veta në Ukrainë pa problem. Zyrtarët perëndimorë gjithashtu mund të jenë befasuar nga fakti se “kufijtë ekstremë të asaj që është e lejueshme” për të cilën flet Rusia po ndryshojnë vazhdimisht ndërsa Moska e kupton se sa të kufizuara janë të gjitha opsionet e saj jo-bërthamore. Asgjë nga këto nuk duhet të kishte ndodhur.
Tani që ka ndodhur, çfarë duhet të bëjë Evropa, për çfarë duhet të përgatitet?
Gjëja kryesore është uniteti i papritur i Perëndimit. Edhe pse qëndrimet ishin të ndara për çështjen e Irakut dhe Sirisë dhe madje edhe kushtin e shpenzimit të 2 për qind të PBB-së për sigurinë, Evropa dhe SHBA po lexojnë nga i njëjti skenar për çështjen e Ukrainës. Ndonjëherë, Uashingtoni është dukur më luftarak dhe ka përjashtime autokratike si Hungaria, por ndryshimi ka qenë drejt unitetit dhe jo ndarjes. Kjo është vërtet e habitshme.
Deklaratat se Rusia tashmë ka humbur janë ende të parakohshme. Ka variabla që ende mund të çojnë në paralizë në favor të Rusisë dhe mund të ketë një ndryshim. NATO mund të humbasë durimin ose guximin për dërgimin e armëve dhe të përqendrohet në pragmatizmin ekonomik në vend të sigurisë afatgjatë, duke u përpjekur të ushtrojë presion ndaj Kievit për të rënë dakord për një armëpushim me kushte të pafavorshme. Megjithatë, kjo duket e pamundur në këtë pikë.
Rusia është e ngulitur në anën lindore të lumit Dnieper në Ukrainën jugore dhe ka një avantazh sepse vijat e para të betejës në Donetsk dhe Luhansk janë afër kufijve të saj. Megjithatë, sfidat janë të mëdha: ushtarët e stërvitur dobët dhe të rekrutuar me forcë përbëjnë 77,000 trupa në front, sipas vlerësimit të zbukuruar të Vladimir Putin. Ushtria ruse po lufton me furnizimet e municioneve dhe kritikat ndaj zinxhirit të furnizimit janë bërë më të forta gjatë dimrit.
Ukraina është me në tokë, motivimi është ende shumë i lartë dhe armët nga Perëndimi po vijnë. Që nga rënia e ushtrisë së rrënjosur të Moskës rreth Kharkiv në shtator – ku linjat e tyre të furnizimit u ndërprenë nga ukrainasit më të zgjuar – dinamika ka qenë krejtësisht e pafavorshme për Rusinë.
Perspektiva e humbjes së Rusisë reflektohet në pamjen më të gjerë: ajo nuk fitoi mjaft shpejt kundër një armiku më të dobët. Propagandistët në televizionin shtetëror pas Kharkiv folën se si të “heqin dorezat”, sikur kjo nuk do të tregonte grushtat që tashmë janë pothuajse të tharë. Ushtria ruse, rezulton, është një tigër letre. Do të duhen dekada për të rifituar qoftë edhe një hije të statusit që e barazonte atë me NATO-n. Ky është ndoshta dëmi më i gjerë i pësuar nga Kremlini: vite përpjekjesh për të ndërtuar reputacionin e Moskës si një kundërshtar inteligjent, asimetrik me fuqi konvencionale për ta mbështetur atë, janë zhdukur në gjashtë muaj keqmenaxhimi.
Ende ekziston çështja e energjisë bërthamore, kryesisht sepse Putinit i pëlqen ta ngrejë atë. Por edhe këtu kërcënimi rus është zvogëluar. Së pari, NATO po dërgon sinjale të qarta kristal në lidhje me shkatërrimin konvencional të ushtrisë ruse nëse përdoret ndonjë armë bërthamore. Për më tepër, aleatët e Rusisë India dhe Kina ishin të shpejtë për të analizuar humbjet e akumuluara të Moskës dhe kritikuan publikisht retorikën bërthamore.
Në fund, Moskës i mbetet një pyetje të cilës askush nuk dëshiron t’ia dijë përgjigjen: Nëse zinxhiri i furnizimit me karburant të rezervuarëve 50 kilometra larg kufirit nuk funksionon fare, si mund të jenë të sigurt që butoni bërthamor funksionon, madje. nëse Putini është mjaftueshëm i çmendur sa të shtypet? Nuk ka rrezik më të madh për një superfuqi bërthamore sesa të dihet se raketat e saj strategjike janë në fakt jashtë funksionit, raporton N1.
Pavarësisht dobësimit të dukshëm të Rusisë, Evropa nuk po pret një periudhë sigurie më të madhe. Thirrjet për rritjen e investimeve në mbrojtje po bëhen gjithnjë e më të forta, gjë që tashmë duket se janë, edhe nëse ato vijnë në një kohë kur Rusia – prej kohësh një problem kyç i sigurisë evropiane – po provon të jetë gjithnjë e më pak një kërcënim.
Evropa e kupton se nuk duhet të jetë e varur vetëm nga SHBA-ja dhe politika e saj e brendshme jashtëzakonisht e paqëndrueshme.
Në të njëjtën kohë, mijëra ukrainas të pafajshëm vdiqën në përpjekjen egoiste dhe të dështuar të Putinit për të ringjallur Perandorinë Ruse. Nga një këndvështrim më i gjerë, regjimet autoritare zbulohen se janë sisteme shkatërrimtare luftarake.
Megjithatë, i gjithë ky debakli solli disa rezultate pozitive. Evropa e di që pa vonesë duhet të ndalojë së qeni e varur nga gazi rus dhe në terma afatgjatë nga hidrokarburet, pasi varësia ekonomike nga lëndët djegëse fosile të diktatorëve nuk mund të sjellë stabilitet afatgjatë.
Si do të sillet Perëndimi me Rusinë, e cila e ka vënë veten në siklet kolosalisht në Ukrainë dhe po shembet ngadalë ekonomikisht për shkak të sanksioneve? A duhet të frikësohet ende një Rusi e dobët? Kjo është e panjohura me të cilën duhet të përballet Perëndimi, por pyetja nuk është më aq e frikshme.
Për më shumë se shtatëdhjetë vjet, Rusia dhe Perëndimi mbajtën të gjithë botën në grusht nën kërcënimin e shkatërrimit të ndërsjellë. Ishte një paqe e bazuar në frikë. Frika nga Moska duhet dalëngadalë të fillojë të zhduket, por me këtë vjen edhe rreziku i vlerësimeve të gabuara. Shfaqet gjithashtu një mundësi më pak e frikshme: që Rusia – si shumë regjime autokratike përpara saj – shembet ngadalë ndërsa minohet nga varësia e saj e ngathët ndaj nxitjes së frikës në vend.
Sfida për Evropën tani është se si të merret me një Rusi që aktualisht është në një fazë mohimi kaotik, duke shpresuar të bëhet një vend i kontrolluar që po venitet. Duke nënvlerësuar kapacitetin e Moskës për të keqen, Evropa tani rrezikon të mbivlerësojë kërcënimin që paraqet.
