Fundi i vitit 2022 në Ballkan i takoi edhe një herë regjisorit më të mirë të shfaqjeve teatrore politike, Aleksandar Vuçiqit dhe shfaqjes së tij të fundit “Ka barrikada, nuk ka barrikada”. Në shfaqjen e tij, AV është regjisori dhe producenti dhe aktori kryesor.
Nëse nuk do të ishte e trishtuar dhe e rrezikshme, gjithçka do të ishte komike. Është e trishtueshme, dhe mbi të gjitha për qytetarët e Serbisë, që shoqëria drejtohet nga një njeri që i mban njerëzit e tij në psikozë dhe fqinjët e tij në tension të vazhdueshëm. Përmbysja politike në veri të Kosovës, Mal të Zi dhe Bosnje e Hercegovinë u orkestrua nga Beogradi dhe kërcënon të na kthejë të gjithëve sërish në të zezë.
Toleranca ndaj regjimit të Beogradit destabilizon krahun juglindor të NATO-s dhe Bashkimit Evropian. Kush ka nevojë, askush nuk e ka të qartë, por është e qartë se gjithçka po ndodh me pëlqimin e Perëndimit. Dikush me vetëdije po bën rivalë nga aleatët më besnikë të Perëndimit në Ballkan – shqiptarët, malazezët dhe boshnjakët. Nëse dikush synonte ta fitonte Serbinë në Evropë dhe NATO duke iu dorëzuar Vuçiqit, e kishte gabim rëndë.
Ai nuk e largoi Serbinë nga Rusia, por ngadalë po sjell aleatë të provuar në krahët e Rusisë. A ka dikush në Perëndim që mund ta lexojë saktë këtë situatë? Ju nuk do të përdorni para për ta larguar Serbinë nga Rusia, por duke i lënë shqiptarët, boshnjakët dhe malazezët nën ndikimin e Beogradit, do t’i largoni edhe ata nga perëndimi. Pse po e bën atëherë?
Këto janë gabime dhe mosnjohje të mentalitetit të Serbisë dhe historisë së marrëdhënieve të tyre emocionale me Moskën. Milorad Dodik deri më tani ka poshtëruar ambasadorin amerikan në Bosnje dhe Hercegovinë, z. Michael Murphy, duke nënçmuar Amerikën dhe atë personalisht.
Aleksandar Vuçiq i quan gënjeshtarë diplomatët dhe politikanët perëndimorë. Serbia nuk qëndroi krah për krah me Evropën në dënimin e agresionit rus kundër Ukrainës. Në Nju Jork vitin e kaluar, në mes të luftës në Ukrainë, Serbia dhe Rusia nënshkruan një protokoll për thellimin e bashkëpunimit diplomatik. Zyrtarët amerikanë dhe evropianë ende mendojnë se do të bindin Dodikun dhe Vuçiqin për të kundërtën e asaj që thonë publikisht.
Nëse qëndrimi ndaj këtyre dyve nuk ndryshon, atëherë në vitin 2023 ndikimi i Perëndimit në Ballkan do të dobësohet edhe më shumë. Ndoshta është plani i dikujt, sepse kaq shumë naivitet është pothuajse i pamundur. Mali i Zi dhe Bosnje-Hercegovina do të jenë të parët që do të testohen. A do të marrë BiH një qeveri të re në një kohë kur Dodik po miraton përsëri ligje antikushtetuese dhe po kërcënon shpërbërjen. Përfaqësuesi i Lartë mund ta largojë atë nga vendi i ngjarjes me një nënshkrim të vetëm. Pse nuk e bën këtë? Ndoshta ai nuk duhet? Ose ai ka udhëzime për ta lënë Dodikun të ndajë Bosnjën dhe Hercegovinën.
Në Mal të Zi priten zgjedhje. A do të tregohen më të zgjuar malazezët, boshnjakët dhe shqiptarët dhe më në fund të mbledhin 41 votat e nevojshme në Parlament dhe ta kthejnë Malin e Zi në rrugën evropiane? Nëse aleatët nga Perëndimi i ndihmojnë ata, me siguri do ta bëjnë. Kosova do të vazhdojë të ketë krizë të vazhdueshme sepse nuk mund të pritet një marrëveshje e përhershme ndërmjet Serbisë dhe Kosovës derisa Serbia vazhdimisht po e nxeh situatën deri në një konflikt lufte.
Të gjitha barrikadat në Kosovë janë drejtuar në Serbi. Nuk ka marrëveshje në një mjedis të tillë. Serbia është në kërkim të një bashkimi të komunave me shumicë serbe në Kosovë dhe në të njëjtën kohë duke destabilizuar Kosovën dhe vendet e tjera fqinje. Mendoj se duhet të fillojmë të flasim për Asociacionin e Komunave me shumicë boshnjake në Serbi.
Gjithashtu, në Serbi duhet të kërkohen këto komunitete: me shumicë shqiptare, shumicë hungareze, shumicë bullgare dhe shumicë vllahe. Pse duhet të privilegjohen serbët në Kosovë, e jo boshnjakët, shqiptarët, hungarezët, bullgarët dhe vllehët në Serbi ku janë shumicë? Duhet të fillojmë të flasim për të.
Shkaku i përbashkët i të gjitha problemeve është Serbia, por me tolerancën e Perëndimit. Po të donte Perëndimi, brenda pak ditësh do të ndalonte gjithçka dhe më pas ky destruktiv do të reflektohej në Beograd dhe jo në vendet fqinje. Mendoj se mjafton!
(Autori është kryetar i Asamblesë së Senatit të ekonomisë së BE-së në BeH dhe anëtar i shoqatës së qytetarëve me origjinë nga Mali i Zi)
