Irani po bën të pamundurën për të vonuar zbatimin e projektit të linjës hekurudhore perëndimore në kuadër të korridorit të transportit ndërkombëtar (ITC) “Veri – Jug”, i cili duhet të kalojë nëpër territorin e Azerbajxhanit. Arsyeja, siç është tashmë e dukshme për të gjithë, nuk lidhet me problemet ekonomike, por thjesht politike.
Siç ka theksuar në mënyrë të përsëritur haqqin.az, Teherani me kokëfortësi nuk dëshiron ta shohë Azerbajxhanin në një projekt që premton dividentë të mëdhenj ekonomikë dhe politikë për të gjithë pjesëmarrësit, përfshirë Iranin.
Si rezultat, siç pritej, Teherani ka paguar çmimin për politikën e tij të ndërlikuar dhe jo vetëm që mund të mbetet pa këtë rrugë, por edhe të humbasë pjesën jugore të korridorit të transportit Lindje-Perëndim që kalon nëpër territorin e tij.
Siç ka raportuar tashmë haqqin.az, gjatë një vizite të fundit në Turqi nga kryeministri irakian Mohammed al-Sudani, Bagdadi dhe Ankaraja ranë dakord për zbatimin e korridorit të transportit rrugor të zhvillimit, i cili do të lidhë Irakun dhe Turqinë, të bëhet një lloj ure midis Perëndimit dhe Lindje dhe hap mundësi të reja për dërgesat ndërkombëtare.
Këtë e deklaroi kryeministri irakian pas bisedimeve të zhvilluara në Ankara në një konferencë të përbashkët për shtyp me presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan.
Sipas Mohammed al-Sudani, rruga e re e transportit synohet jo vetëm për Irakun dhe Turqinë, por edhe për rajonin dhe gjithë botën në tërësi.
Siç doli, projekti i Rrugës së Zhvillimit nuk lindi spontanisht, por ishte një temë e diskutimeve të rregullta midis Irakut dhe Turqisë. Në shkurt të këtij viti, qeveria irakiane miratoi një projekt për të ndërtuar një hekurudhë 1200 kilometra që do të lidhë portin irakian të El Fao, që ndodhet në grykëderdhjen e lumit Shatt al-Arab në provincën e Basrës, me portin turk. të Mersinit në bregun verilindor të Mesdheut. Sipas projektit, korridori i ri i transportit do të kalojë në kufirin me Turqinë përmes qyteteve të tilla irakiane si Al-Diwaniya, An-Najaf, Qerbela, Bagdadi dhe Mosuli.
Në fund të bisedimeve dypalëshe, kryeministri Mohammed al-Sudani ftoi një delegacion turk në Irak për të diskutuar hapat e ardhshëm në zbatimin e këtij “projekti jetik” në Bagdad.
Kënaqësia e kryeministrit irakian me rezultatet e vizitës së tij në Ankara ishte kryesisht për faktin se në kuadër të projektit të Rrugës së Zhvillimit, në Irak do të krijohet edhe zona më e madhe industriale në Lindjen e Mesme, e cila do të hapë vende të reja pune. mundësitë. Për Irakun modern, si në të vërtetë, për qeverinë e çdo vendi, krijimi i vendeve të reja të punës është i një rëndësie të madhe.
Në një fjalim reagimi të presidentit Erdogan, u dëgjua një frazë që gazetarët tërhoqën menjëherë vëmendjen.
“Unë besoj,” tha lideri turk, “se ne do ta kthejmë projektin e Rrugës së Zhvillimit në një Rrugë të re të Mëndafshit për rajonin tonë”.
Pas këtyre fjalëve fshihet një kuptim mjaft i thellë, i cili, nga njëra anë, kënaqi në mënyrë të papërshkrueshme transportuesit e ngarkesave të shumë vendeve, nga ana tjetër, shkaktoi acarim të sheshtë të elitës politike të Iranit fqinj.
Fakti është se në rajonin e Euroazisë sot përfshihen tre rrugë transporti tokësor, që lidhin Perëndimin me Lindjen. Njëra prej tyre, ajo Veriore, e cila përshkon territorin e Rusisë, po humbet me shpejtësi kërkesën për shkak të luftës së nisur nga Moska në Ukrainë. Vëmendja e punonjësve të transportit po tërhiqet gjithnjë e më shumë nga Rruga e Mesme (përmes Azerbajxhanit), por Teherani po përpiqet maksimalisht të devijojë masën e trafikut në Rrugën Jugore, duke kaluar përmes Iranit. Dhe tani Bagdadi dhe Ankaraja po përpiqen të sigurojnë që një pjesë e konsiderueshme e fluksit të ngarkesave të mos kalojë përmes Iranit, por përmes Irakut.
Ekspertët vënë në dukje paramendimin logjistik dhe perspektivat e projektit turko-iraken. Korridori i transportit prej 1200 kilometrash, i cili përfshin rrugët rrugore dhe hekurudhore, do të lidhë direkt Gjirin Persik me Detin Mesdhe. Dhe pastaj, edhe nga deti, duke anashkaluar kanalin e Suezit, qoftë edhe me hekurudhë, mallrat mund të dërgohen pa ndërhyrje në asnjë pikë të Evropës.
Sigurisht që jo. Ngarkesat nga Afganistani dhe Pakistani do të vazhdojnë të shkojnë në Evropë përmes territorit të Iranit. Por – dhe kjo është e rëndësishme – jo më nga India apo edhe nga vende më të largëta. Po, dhe ITC “Veri – Jug” humbet pjesërisht rëndësinë e tij, sepse pas vënies në punë të “Rrugës së Zhvillimit” ngarkesa nga Evropa për, të themi, vendet e Gjirit, do të shkojë me hekurudhë ose rrugë jo më përmes Iranit, por përgjatë një rrugë më e shkurtër, më e lirë dhe më pak e politizuar përmes Turqisë dhe Irakut. Në të njëjtën rrugë, mallrat nga India mund të shkojnë në Evropën Veriore, duke anashkaluar Iranin dhe Rusinë.
Mbetet vetëm një goditje për t’i shtuar asaj që u tha: nëse Teherani vazhdon të “tërheqë gomën” me zbatimin e projektit Veri-Jug, ai mund të humbasë përfundimisht atraktivitetin e tij tranzit.
Sa i përket Azerbajxhanit, të cilin Teherani nuk dëshiron ta shohë në këtë projekt, si rezultat do të marrë edhe më shumë ngarkesa transit.
Por jo përmes Iranit.
