Në mes të prillit, Interpoli njoftoi përfundimin me sukses të operacionit më të madh të kontrollit të armëve në histori. Ai u mbajt në Amerikën Latine me mbështetjen e ekspertëve nga 15 vende . Hetuesit arritën të kapnin më shumë se 200 tonë drogë. Të arrestuarit akuzoheshin jo vetëm për trafik armësh dhe droge, por edhe për mashtrim, trafik njerëzish, ndotje mjedisore dhe terrorizëm. Operacioni u bë pjesë e një lufte dhjetëvjeçare kundër bandave kriminale në Amerikën Latine.
Policia arriti të kapte në befasi kriminelët dhe të parandalonte trafikimin e qenieve njerëzore
Operacioni, i koduar Trigger IX, përfshiu oficerë policie nga Meksika në Argjentinë. Ata kryen një seri bastisjesh dhe arrestuan një numër rekord të dyshuarish – 14,260 persona të përfshirë në tregtinë e paligjshme të armëve. Ata konfiskuan 8263 armë zjarri pa leje dhe 305000 municione. Një e treta e municionit u gjet në Uruguaj – për vendin, ky zbulim ishte më i madhi në historinë e tij. Siç doli, dy shtetas të BE-së e sollën këtë kontrabandë në Uruguaj.
Policia arriti të sekuestrojë 203 ton kokainë dhe drogë të tjera me vlerë rreth 5.7 miliardë dollarë, si dhe 372 ton prekursorë droge .
Qendra operacionale e Interpolit dhe agjencive të tjera të përfshira në Trigger IX ndodhej në brazilianin Foz do Iguacu në kufirin me Argjentinën dhe Paraguajin. Atje, policia dhe ekspertët shkëmbyen të dhëna për aktivitetet e bandave më të mëdha në Amerikën Latine: Mara Salvatrucha (në zhargon do të thotë “Brigada e milingonave nomade Salvadoriane”), “Ekipi i Parë i Kryeqytetit” (Primeiro Comando da Capital) nga São Paulo dhe Karteli Ballkanik (i ashtuquajturi kriminel i organizuar një grup i mafies malazeze që vepron në Ballkan dhe më gjerë; kartelet meksikane dhe kolumbiane të drogës konsiderohen aleatë të kartelit ballkanik).
Udhëheqja e Interpolit ka besuar prej kohësh se një konfiskim masiv i armëve dhe ndalimi i shpërndarësve të tyre është mënyra më efektive për të luftuar kriminelët që kanë terrorizuar Amerikën Latine për dekada. Megjithatë, u desh shumë kohë për të përgatitur një operacion të kësaj përmasash.
“Fakti që një operacion kundër trafikut të armëve përfundoi me sekuestrimin e një sasie kaq të madhe droge ishte një tjetër konfirmim i lidhjes mes dy sferave”, tha Sekretari i Përgjithshëm i Interpolit, Jürgen Stock. “Qëllimi i vetëm i grupeve të krimit të organizuar të përfshirë në të gjitha këto aktivitete është fitimi. Ne duhet të përpiqemi me të njëjtin entuziazëm për të penguar planet e tyre në çdo rajon të botës.
Pjesëmarrësit e Trigger IX arritën jo vetëm të arrestonin kriminelët dhe të kapnin substanca të ndaluara, por edhe të lironin 11 persona nga robëria në Paraguaj. Hetuesit mundën të ndalonin funksionimin e një rrjeti që merrej me trafikun e qenieve njerëzore.
Pavarësisht nga përmasat e operacionit, Interpoli dhe agjencitë lokale arritën ta përgatisin atë pothuajse në mënyrë të padukshme dhe të kapin kriminelët në befasi. Bandat në mënyrë kaotike dhe kryesisht pa sukses u përpoqën të kalonin përpara policisë: për shembull, në kufirin e Paraguait dhe Brazilit, një grua 32-vjeçare u ndalua me tetë pistoleta dhe 16 kapëse fishekësh të lidhur në trupin e saj.
Çelësi i suksesit të operacionit është shkëmbimi i të dhënave ndërmjet departamenteve të ndryshme
“Hetimet duke përdorur metoda të inteligjencës na kanë lejuar të bashkojmë forcat në mbarë botën, të ngadalësojmë qarkullimin e armëve të paligjshme dhe t’i mbajmë njerëzit të sigurt”, tha Valdesi Urquiza, Zëvendës President i Interpol Americas, pas përfundimit të operacionit.
Gjatë zbatimit të tij, më shumë se 100 agjenci qeveritare në Amerikën Latine fituan akses në Sistemin e Gjurmimit dhe Mbledhjes së të Dhënave ( iARMS ), e vetmja bazë e të dhënave globale që regjistron armët e zjarrit të humbura, të vjedhura ose të shitura ilegalisht.
Gjithashtu, autoriteteve të këtyre vendeve iu dha akses i menjëhershëm në Rrjetin e Informacionit Balistik të Interpolit ( IBIN ). Çdo armë ka një grup karakteristikash unike që ekspertët i quajnë “gjurmë gishtash balistikë”. Këto përfshijnë numrin serial, informacionin e prodhimit, modelin dhe kalibrin. Me ndihmën e IBIN-it, policia mund të krahasonte rezultatet e ekzaminimit të gëzhojave të shpenzuara dhe plumbave të shkrepur për të gjetur një lidhje midis episodeve të ndryshme të përdorimit të së njëjtës armë në mbarë botën. Duke analizuar të dhënat nga baza e të dhënave dhe provat nga skenat e krimit, policia ishte në gjendje të zgjeronte ndjeshëm fushën e kërkimit për të dyshuarit dhe shtrirjen e operacionit.
Përveç Interpolit dhe divizioneve të tij lokale, 100 agjencitë që morën pjesë në operacion përfshinin Emigracionin dhe Zbatimin e Doganave të SHBA-së dhe Byronë Amerikane të Alkoolit, Duhanit, Armëve të Zjarrit dhe Eksplozivëve. Në anën e Amerikës Latine, strukturat e policisë nga Argjentina, Bolivia, Brazili, Kili, Kolumbia, Kosta Rika, Ekuador, El Salvador, Guatemala, Hondurasi, Meksika, Panamaja, Paraguai, Peruja dhe Uruguai u përfshinë në operacion.
Bandat në Amerikën Latine nuk janë të përfshira vetëm në tregtinë e armëve dhe drogës
Përpjekjet e policisë lokale në rajon shpesh nuk janë të mjaftueshme për të frenuar krimin e organizuar: grupet kriminale të trajnuara mirë shpesh i tejkalojnë agjencitë dhe burimet e zbatimit të ligjit. Në dhjetor 2022, tetë anëtarë të “Ekipit të Parë të Kryeqytetit” (banda më e madhe braziliane, e cila përbëhet nga 13 deri në 20 mijë njerëz) u larguan.nga një burg i Paraguajit. Të burgosurit arritën të dilnin përmes tunelit: policia nuk mund të përcaktonte nëse e gërmoi vetë ose nëse u ndihmuan nga ndërtuesit e punësuar nga bashkëpunëtorët (menjëherë para arratisjes, burgu po riparohej). Anëtarët e ekipit po vuanin dënime për krime të rënda dhe veçanërisht të rënda, duke përfshirë rrëmbimin dhe vrasjen. Policia i shpalli kriminelët tejet të rrezikshëm, ata ende nuk janë kthyer në burg.
Megjithatë, kjo arratisje nuk mund të konsiderohet si më e guximshmja e kryer nga “Ekipi i Parë i Kryeqytetit”: në vitin 2020, 75 anëtarë të tij arritën të arratiseshin nga burgu në qytetin paraguajian të Pedro Juan Caballero, në kufi me Brazilin. Ministri i Brendshëm Euclidis Acevedo më pas sugjeroi që rojet dhe punonjësit e tjerë ishin në grup me anëtarët e bandës dhe i liruan – dhe më pas pretendoi se autorët u arratisën përmes një tuneli të gërmuar më parë.
Banda e dytë e madhe, anëtarët e së cilës Interpoli arriti të arrestonte gjatë operacionit të pranverës është Mara Salvatrucha. Karakterizohet nga një egërsi e veçantë dhe një shumëllojshmëri fushash aktiviteti: anëtarët e saj tregtojnë drogë, armë dhe njerëz, tutorë, shantazhe dhe rrëmbime për shpërblim. Banda ruan rajonet nën kontrollin e saj me mitralozë dhe eksplozivë, anëtarët fajtorë të grupit torturohen dhe trupat e konkurrentëve copëtohen për të frikësuar të tjerët.
Në vjeshtën e vitit 2017, në Shtetet e Bashkuara u zhvilluan një sërë arrestimesh , që rezultuan në arrestimin e më shumë se 200 anëtarëve të dyshuar të Mara Salvatrucha. 93 prej tyre janë akuzuar për çështje penale. Një vit më pas, autoritetet e El Salvadorit arrestuan më shumë se 600 anëtarë të Mara Salvatrucha. Sidoqoftë, edhe operacione të tilla në shkallë të gjerë nuk u dhanë departamenteve qeveritare një avantazh vendimtar në përballjen me bandat.
Një tjetër krim i profilit të lartë i grupeve kriminale në vitet e fundit është vrasja në maj 2022 e prokurorit paraguaian Marcelo Pecchi. Ai hetoi trafikun e armëve dhe drogës, pastrimin e parave, terrorizmin dhe mori pjesë në Operacionin A Ultranza Py , operacioni më i madh në historinë e Paraguait në fushën e luftimit të trafikut të kokainës dhe pastrimit të parave. Pecci u vra në muajin e mjaltit (në të njëjtën ditë, pak orë para vrasjes, prokurori dhe gruaja e tij, gazetarja Claudia Aguilera, njoftuan në rrjetet sociale se ishin në pritje të një fëmije). Dy burra iu afruan Pecci dhe Aguilera teksa po ecnin përgjatë plazhit në ishullin turistik kolumbian të Baru, pranë Kartagjenës, dhe qëlluan tre herë prokurorin. Autorët u arrestuan dhe u dënuan me burgim afatgjatë.
* * *
Një operacion nuk ka gjasa të jetë në gjendje t’i japë një goditje vendimtare grupeve kriminale, por suksesi i Trigger IX i lejon departamentet e policisë lokale të shpresojnë të ndryshojnë situatën falë shkëmbimit të informacionit dhe mbështetjes së Interpolit. Duke bashkëpunuar, strukturat qeveritare të vendeve të ndryshme arritën t’i rezistonin bandave në mënyrë më efektive se kurrë që nga përshkallëzimi i konfliktit në fund të shekullit të kaluar. /Kosovatimes/
