Reportazh nga Ymer Hysa,
Kur Radmiri më dërgoi të vizitoja Kompleksin Monumental të Valsanzibios që ishte vetëm 15 km në jug të Abano Terme, nga mrekullia që pashë aty ja vlente kaq rrugë ta bëje dhe në këmbë. Çdo vizitor që do futej këtu, besoj se do të shprehej se parajsa ekziston.
Hyrja e kompleksit i ngjan një monumenti kulture kompozuar nga një mendje e ndritur artisti dhe e punuar me kujdes nga një dorë mjeshtërore.
Edhe pse ishte një ditë me mot të paqëndrueshëm, nuk e patëm problem aspak të futeshim në kompleksin gjigand ku mëndja dhe dora e njeriut kishin punuar si të ishin të Zotit.
Dy bileta ju lutem i drejtohemi sportelistes në hyrje dhe i lëshoj në sportel një kartmonedhë 20 euroshe, nëse keni mundësi edhe një fletpalosje.
Në çfarë gjuhe e doni? – pyeti sportelistja
Në anglisht i thashë unë ngaqë Radmiri e njeh mirë atë gjuhë.
Ju vini nga Anglia foli sportelistja në anglisht.
Radmiri buzëqeshi dhe i foli në anglisht duke i treguar për vitet dhe vendin ku kishte jetuar në Angli.
Sportelistja ktheu kartmonedhën 20 euroshe nga qejfi që komunikuam më gjuhën e saj.
E keni gratis, unë jam angleze dhe kam ardhur për ca ditë punë vullnetare.
E falenderuam dhe morëm rrugët brënda kompleksit duke zbatuar me rigorozitet udhëzimet nëpër tabela.
Drurë pyjor nga më të ndryshmit, bredha, pisha, rrapë, manjola pa fund, njëra më gjigande se tjetra. I fotografoja më të mëdhatë. Pak më tej akoma më të mëdha, bëja fotografi. Për të demostruar madhësinë hapja krahët, mbase për t’i rrethuar duheshin tre- kater vetë si unë.
Ecnim nëpër pyll mbi lëndina të bukura shoqeruar nga filarmonia e këngës së zogjve. Ketrat kërcenin nga pema në pemë apo nëpër tapetet livadhore plot lule dele.
Teksa ecnim ndeshëm një labirint të madh të gjelbër. Nuk guxojmë ta provojmë, “rrush i pa bërë” do të thoshte zonja dhelpër ndaj vazhdojmë më tej.
Një kodrinëz vogël e mbuluar me shkurre dhe me urth ku binte në sy një hyrje guve. Ajo ishte “Guva e Vetmitarit” edhe këtu s’guxojmë të futemi.
Ishulli i lepujve, një tabelë orientuese. Mbajmë drejtimin e saj. Vërtetë një ishull i bukur rrethuar nga një kanal me ujë. Lepuj të shumtë të madhësive e ngjyrave të ndryshme hynin e dilnin nga kolibet dhe nga zgavrat e hapura në tokë. Ngiheshin në bisht si pinguinë, fërkonin faqet dhe mustaqet me gjymtyret e tyre të para dhe largoheshin duke kërcyer.
Largohemi nga Ishulli i Lepujve dhe përpara na shfaqet një parajsë ujore më vehte. Burime ujore që buronin nga gojë skulpturash njerëzore dhe qe rridhnin ndër ujvara derdheshin nëpër pellgje që pasonin njëri-tjetrin që veç peshqve kishin edhe shpendë uji të zakonshëm e gjer në ato ekzotikë, si një mjellmë e zezē që unë e shihja për të parën herë në jetë.
Nuk ishin vetëm këta, por edhe dhjetra statuja pranë shatërvanëve të gdhendura mjeshtërisht në gurë të madhësive të ndryshme, duke krijuar një botë të veçantë.
Tepër interesante ishin shkallët. Ishin shtatë shkallë me nga dy rreshta shkruar me gdhëndje, të cilat në shtēpi do të mi përkthente vajza ime Klodiana. Përkthimi ishte tepër intersant.
-Udhëtar kureshtar që në këtë vendndodhje mbërrin dhe mendon të admirosh gjëra të rralla,
-Çfarëdo që është e bukur dhe e mirë, do e shohësh këtu. Çdo gjë është falë natyrës dhe jo art.
-Këtu rrezet e diellit janë edhe më të shndritëshme, këtu Venusi është dhe më e bukur.
-Këtu Hëna është dhe më shkëlyqese, tërbimi i Marsit është i pamatë.
-Këtu Saturni nuk i ha fëmijët e tij, këtu Jupiteri është i lumtur dhe i buzëqeshur.
-Këtu Mërkuri e humbet petkun e mashtrimit, këtu nuk qan por qesh.
-Problemet e Venecias prej këtu nuk dëgjohen, atje ka Ferr dhe këtu Parajsë.
Ja ky është “Kompleksi Monumental i Valsanzibios që me kopështin e tij ka marrë formën aktuale të mrekullueshme në gjysmën e dytë të shekullit të 17-të, falë fisnikut Giovani Francesco Berbarigo dhe dy djemve të tij Antoni dhe Gregorio.
Ky kopësht konsiston në mbi 60-të statuja të mëdha të gdhendura me gurë nga Istria, si dhe nga shumë statuja të tjera më të vogla që integrohen në një botë të veçantë arkitekturore, me ujëvara, shatërvane, pellgje të vegjël, përrenj, qindra lloje pemësh dhe bimësh që shtrihen në një hapësirë prej më tepër se 10 hektarë. Brenda kësaj hapësire gjenden gjithashtu një labirint, Shpella e Vetmitarit, Ishulli i Lepujve, dhe Monumenti i Kohës” Çfar mrekullie.
Largohemi nga kjo parajsë drejtë Kantinës Bernardi për të “kurorëzuar” kënaqësinë me një gotë verë.
