Vendet e BE shpresojnë të finalizojnë një paketë prej 11 sanksionesh javën e ardhshme, thanë tre diplomatë për Politico. “Marrëveshja është afër”, megjithëse është e vështirë të thuhet se kur do të bien dakord për të gjitha dispozitat, tha njëri prej tyre.
Masat e reja synojnë kryesisht në mbylljen e zbrazëtirave për të anashkaluar sanksionet e vendosura më parë. Por evropianët i zbutën propozimet fillestare, nga frika se ndërmarrja e veprimeve shumë të ashpra kundër vendeve nga të cilat kalojnë importet paralele ruse do të minonte marrëdhëniet diplomatike me ta.
Sipas versionit të fundit të propozimeve (Politico konsultoi dokumentin e datës 31 maj), parashikohet një qasje më e kujdesshme, hap pas hapi në lidhje me këto vende. Përpara se t’i ndëshkojë ata për ndihmën për të anashkaluar sanksionet, Komisioni Evropian do të duhet të demonstrojë se “masat alternative të marra nuk kanë qenë efektive”. Veprime të tilla kundër vendeve të treta propozohen të konsiderohen si “masa të jashtëzakonshme, ekstreme”.
Shqetësimet për masat për të ndëshkuar ato vende që nuk respektojnë sanksionet perëndimore ose nuk mund të shpjegojnë rritjen e papritur të tregtisë së mallrave të ndaluara nga furnizimi në Rusi janë shprehur nga një numër anëtarësh të BE-së, përfshirë Gjermaninë. Berlini propozoi në këtë rast që të fokusohej në ndjekjen penale të kompanive shkelëse.
Disa nga rrugët kryesore për importet paralele kalojnë nëpër vendet e Azisë Qendrore dhe Kaukazit, veçanërisht ato që, së bashku me Rusinë, janë anëtarë të Bashkimit Ekonomik Euroaziatik. Në veçanti, një fluks i madh kalon nëpër Kazakistan, ku rusët kanë regjistruar shumë kompani për të kryer operacione të tilla. Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim madje doli me një emër për këtë fenomen – “karuseli euroaziatik”.
Përveç kësaj, një rrjedhë e konsiderueshme e produkteve teknologjike ushtarake dhe me përdorim të dyfishtë kalon përmes Kinës dhe Hong Kongut.
Megjithatë, në përgjithësi, sanksionet kanë qenë mjaft efektive, sipas një studimi të ri nga një grup ekonomistësh duke përfshirë Oleg Itskhoki, Maxim Mironov, Elina Rybakova, Alessandro Borina, Gabriele Cappadona dhe të tjerë. deri në fund të vitit 2022, pothuajse në zero, dhe vetëm 10% deri në 25% e furnizimeve të reduktuara mund të zëvendësohen me importe paralele përmes vendeve të treta (në varësi të burimit të të dhënave). Deficiti i produkteve të tilla vetëm në tremujorin e katërt të 2022 arriti në 7.7-8.8 miliardë dollarë.
Kufizimet ishin veçanërisht efektive në rastin e produkteve të teknologjisë së mesme dhe të lartë – me përjashtim të çipave, për të cilat rezultatet quhen “të përziera” nga studiuesit. Gjysmëpërçuesit dhe qarqet e integruara përbënin 1% të totalit të importeve ruse nga BE në terma vlerës, por ato janë kritike për disa industri, duke përfshirë prodhimin e armëve. Të dhënat e doganave ruse tregojnë një rritje të mprehtë të dërgesave gjysmëpërçuese në fund të vitit 2022, pothuajse tërësisht nga Kina. Sidoqoftë, sipas statistikave të doganave kineze, pothuajse gjysma e dërgesave të tilla nuk tregojnë më vendin e origjinës së mallrave, domethënë furnitorët filluan të fshehin se nga i morën këta gjysmëpërçues./Kosovatimes/
