Siguria globale në vitin 2022 është përkeqësuar ndjeshëm në krahasim me dhjetë vjet më parë. Luftërat janë bërë më të shpeshta në botë, shpenzimet ushtarake janë rritur dhe problemi i sigurisë ushqimore është përkeqësuar. Në këtë përfundim kanë arritur ekspertët e Institutit Ndërkombëtar të Kërkimeve të Paqes në Stokholm (SIPRI).
Më vete, ekspertët veçojnë luftën e vazhdueshme të Rusisë kundër Ukrainës, e cila ka intensifikuar konfrontimin midis fuqive të mëdha, të cilat “dobësuan kontrollin e armëve dhe e bënë diplomacinë më pak efektive”, sipas raportit vjetor të SIPRI të botuar të hënën.
Ekspertët vërejnë se ndërsa marrëdhëniet gjeopolitike përkeqësohen, fuqitë bërthamore – SHBA, Rusia, Britania, Franca, Kina, India, Pakistani, Koreja e Veriut dhe Izraeli – po rrisin numrin e kokave bërthamore të vendosura dhe vazhdojnë të modernizojnë arsenalet e tyre bërthamore. Disa prej tyre në vitin 2022 vendosën sisteme të reja armësh me koka bërthamore ose të afta për t’i mbajtur ato, thuhet në raportin e SIPRI.
SHBA dhe Rusia zotërojnë gati 90% të armëve bërthamore në botë, thuhet në raport. Rreth 2000 koka luftarake – pothuajse të gjitha i përkasin Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara – ishin në gatishmëri të lartë. Ato ishin të pajisura me raketa ose vendoseshin në baza strategjike ajrore.
Kina e ka rritur arsenalin e saj bërthamor nga 350 në 410. SIPRI beson se numri i raketave balistike kineze deri në fund të dekadës mund të jetë i barabartë me atë të Rusisë ose të Shteteve të Bashkuara.
Franca vazhdoi të punojë për krijimin e një nëndetëse bërthamore të pajisur me raketa balistike të gjeneratës së tretë. India dhe Pakistani kanë zgjeruar arsenalet e tyre bërthamore dhe kanë vazhduar të zhvillojnë sisteme të reja shpërndarjeje, thuhet në raport. Koreja e Veriut nuk kreu teste bërthamore në vitin 2022, por kreu më shumë se 90 lëshime raketash testuese. Disa nga raketat e lëshuara mund të jenë të pajisura me koka bërthamore.
Një pushtim në shkallë të plotë në shkurt 2022 nga një shtet me armë bërthamore në një shtet fqinj pa armë çoi në ndërprerje të konsiderueshme në bashkëpunimin dypalësh dhe shumëpalësh për kontrollin e armëve bërthamore, thotë raporti i SIPRI.
Më vete, raporti diskuton pezullimin e dialogut midis Moskës dhe Uashingtonit për stabilitetin strategjik. Rusia, e cila ka kërcënuar të përdorë armë bërthamore në një luftë kundër Ukrainës, tha në shkurt se po pezullonte pjesëmarrjen në traktatin START-3. Shtetet e Bashkuara ndaluan dërgimin e njoftimeve në Rusi të kërkuara nga traktati.
