Të drejtat e njeriut në Serbi janë të pakuptimta, mekanizmat që mbrojnë liritë individuale dhe kolektive në hapësirën publike nuk funksionojnë, presioni ndaj gazetarëve është rritur dhe shteti ka hequr dorë plotësisht nga përballja me të kaluarën, u tha në prezantimin e Raporti vjetor i Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut “Serbia: Një shoqëri e robëruar”.
Biserko deklaroi se nacionalizmi serb dikur drejtohej nga elita, tani vjen nga baza, si dhe se atmosfera nuk është e favorshme për integrimin e pakicave.
Drejtoresha ekzekutive e Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut, Izabela Kisiq, në prezantimin e raportit tha se mjedisi në Serbi është ideal për aktivitetet e grupeve ekstremiste dhe se një nga gjeneruesit kryesorë të ekstremizmit është çështja e hapur e Kosovës. të cilën kjo qeveri nuk dëshiron ta mbyllë, dhe ka bërë gjithçka për të përgatitur një opinion publik për të refuzuar Marrëveshjen e Ohrit.
Ajo shtoi se grupet e krahut të djathtë janë një mjet i fuqishëm për përhapjen e ndikimit rus dhe se ajo ka frikë se do të intensifikohet fushata kundër të drejtave të grave, e cila edhe tani po forcohet përmes aktiviteteve të kishës, shtetit dhe organizatave të krahut të djathtë.
Kisiç iu referua dy krimeve masive në fillim të majit dhe deklaroi se Serbisë i duhet një luftë sistematike kundër kulturës së dhunës.
Të paktën pesë të dënuar u kthyen gjatë asaj periudhe, por shoqëria në Serbi nuk donte të përfitonte nga fakti që disa si Nikola Shainoviq apo Vlastimir Gjorgjeviq pranuan një pjesë të përgjegjësisë për krimet.
Ajo kritikoi edhe sistemin arsimor, ku askund nuk gjendet asgjë për konfliktin në Kosovë, përveç bombardimeve të NATO-s, si dhe përdorimit selektiv të fakteve të Hagës, si në serialin “Dosja e Kosovës” nga RTS dhe MPB-ja.
“Në mendimin kombëtar serb ka tri diskurse bazë dhe ato po intensifikohen tani, janë vetëviktimizimi, heroizimi dhe përpjekja drejt luftërave çlirimtare. Shtylla e vetëviktimizimit është Jasenovaci dhe kjo nuk është asgjë e re. Narrativa se nëse je viktimë e madhe, nuk mund të jesh kriminel e pengon reflektimin autokritik”, tha Krstiq.
Ajo theksoi se edhe në sistemin arsimor ka tendencë që forcat e sigurisë dhe trupat paraushtarake serbe të paraqiten si forca që kullojnë heroizëm dhe janë humane ndaj civilëve, ndërsa faktet thonë të kundërtën.
Raporti u prezantua sot, siç u tha, me shpresën se mund të jetë një platformë për një debat më të gjerë dhe të përgjegjshëm social, i domosdoshëm në këtë moment kritik kur Serbia duhet të vendos përfundimisht nëse është në rrugën evropiane.
Teksti u publikua në kuadër të Programit të Bashkëpunimit në Tranzicion të Republikës Çeke.
