Një krizë klimatike e krijuar nga njeriu është fajtore për valët vdekjeprurëse të të nxehtit që kanë goditur Evropën dhe Shtetet e Bashkuara në javët e fundit, thonë ekspertët. Analiza e tyre tregoi se ndryshimet drastike klimatike dhe valët e nxehtësisë nuk do të ishin të mundura pa ngrohjen globale të shkaktuar nga djegia e lëndëve djegëse fosile. Rezultatet treguan se njeriu ka shkaktuar probleme të tilla, saqë ngrohja globale po shkatërron shumë jetë në mbarë botën, ndaj duhet të fillojë urgjentisht reduktimi i emetimit të gazrave të dëmshëm. Shkencëtarët paralajmërojnë se valët brutale të të nxehtit, të cilat nuk janë më të rralla, do të përkeqësohen çdo vit.
Në fillim të korrikut, rekordet e temperaturës u thyen në shumë vende në Evropën Jugore, në pjesën perëndimore të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Meksikë dhe Kinë. Pati nxehtësi ekstreme, zjarre dhe pasoja fatale për njerëzit. Temperaturat më të ngrohta globale në histori u regjistruan në javën e parë të korrikut. Studiuesit zbuluan se emetimet e gazeve serrë kontribuan që valët të ishin 2.5 gradë më të ngrohta në Evropë, dy gradë më të ngrohta në Amerikën e Veriut dhe një gradë më të ngrohta në Kinë.
“Valët e të nxehtit si kjo nuk janë më të rralla dhe është e tmerrshme që këto ekstreme po vrasin njerëz, duke shkatërruar jetën dhe jetesën e më të cenuarve”, tha Friederike Otto nga Imperial College London.
Otto tha se ishte “absolutisht kritike” që qeveritë të bien dakord të heqin dorë nga karburantet fosile.
“Ne kemi ende kohë për të siguruar një të ardhme të sigurt dhe të shëndetshme.” “Nëse nuk e bëjmë këtë, dhjetëra mijëra njerëz do të vdesin çdo vit nga pasojat e të nxehtit ekstrem,” paralajmëroi ajo.
Drejtoresha e Qendrës Klimatike të Kryqit të Kuq Julie Arrighi tha se nxehtësia ekstreme është vdekjeprurëse dhe u bëri thirrje vendeve që të veprojnë për të mbrojtur qytetarët e tyre nga nxehtësia.
Shkencëtarët analizuan më shumë se 500 ngjarje ekstreme të motit dhe zbuluan se 93 për qind e valëve të të nxehtit dhe 68 për qind e thatësirave shkaktoheshin nga faktorët njerëzorë.
Sipas një studimi të fundit, më shumë se 60,000 njerëz vdiqën nga valët e të nxehtit evropian në vitin 2022, më shumë se 3,000 në MB. Një studim tjetër vlerëson se miliona njerëz kanë vdekur nga të nxehtit në mbarë botën në tre dekadat e fundit për shkak të krizës klimatike.
Megjithatë, progresi global në reduktimin e djegies së lëndëve djegëse fosile mbetet shumë i ngadaltë.
Një analizë e re nga një grup që studion krizat klimatike ka krahasuar klimën e sotme me klimën e vitit 1800.
Studimi zbuloi se valët e të nxehtit në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara janë rritur 950 dhe 4400 herë për shkak të ngrohjes globale, që është dëshmi se ato janë ndikuar nga njerëzit.
Valët e të nxehtit pritet të ndodhin afërsisht çdo pesë vjet në Kinë, çdo 10 vjet në Evropë dhe çdo 15 vjet në Shtetet e Bashkuara, por do të ndodhin më shpesh pasi emetimet e gazrave serrë vazhdojnë të rriten.
Shkencëtarët thanë se fenomeni klimatik El Niño ndoshta kishte një efekt shtesë në valët e të nxehtit, por djegia e lëndëve djegëse fosile ishte arsyeja kryesore për ashpërsinë e tyre.
“Ndërsa ne vazhdojmë të djegim lëndë djegëse fosile, ne po ushqejmë përkeqësimin e ndikimeve klimatike që nuk do të ndalen derisa emetimet të reduktohen në zero”, tha Gareth Redmond-King i Njësisë së Inteligjencës së Energjisë dhe Klimës në Mbretërinë e Bashkuar.
Nxehtësia ekstreme po paralizon pjesë të botës, duke shkaktuar zjarre dhe fatkeqësi të tjera natyrore. Në Greqi temperaturat po arrijnë deri në 45 gradë Celsius, ndërsa elementi i zjarrtë vijon të rrënojë ishujt Rodos, Korfuz dhe Evia, ku të paktën 100 zjarrfikës po luftojnë me flakët.
Dy pilotë të Forcave Ajrore Greke u vranë kur helikopteri i tyre u rrëzua teksa po luftonte zjarrin në ishull dhe autoritetet greke shpallën tre ditë zie. Trupi i një tjetër viktima të zjarrit u gjet gjithashtu në Evia.
Në Rodos, 266 zjarrfikës me mbështetjen e tre helikopterëve dhe dy avionëve po përpiqen të frenojnë zjarrin.
Në Korfuz, ku shpërtheu zjarri fundjavën e kaluar, u vendosën 62 zjarrfikëse, të mbështetur nga dy avionë dhe dy helikopterë.
Një zjarr në pyll është ndezur në Peloponezin perëndimor dhe 140 zjarrfikës janë përfshirë në shuarjen e tij me mbështetjen e një helikopteri.
