Paralajmërimet për nivelin e lartë të korrupsionit në krye të qeverisë në vendet e Ballkanit Perëndimor, nga SHBA, janë bërë më të shpeshta në dy vitet e fundit, në kuadër të faktit se ky fenomen i pakëndshëm pengon investimet e huaja më të mëdha për shkak të mosbesimi ndaj elitave politike që sundojnë këto zona.
Në verën e vitit 2021, presidenti i SHBA-së Joe Biden nënshkroi një dekret për zgjerimin e fushës së masave emergjente në lidhje me rajonin e Ballkanit Perëndimor, si dhe kriteret për vendosjen e sanksioneve amerikane me qëllim që, siç njoftoi Shtëpia e Bardhë, të zgjidhet sfida të tilla si korrupsioni dhe lëvizje të tjera për të penguar institucionet kyçe dhe marrëveshjet ndërkombëtare.
Masat ndëshkuese përfshijnë personat përgjegjës për “shkelje të rënda të të drejtave të njeriut dhe që janë të përfshirë në korrupsion në rajon, duke përfshirë përvetësimin e fondeve publike, tjetërsimin e pronës private për përfitime personale ose qëllime politike dhe ryshfet”.
Rregullorja, siç u njoftua nga Shtëpia e Bardhë në atë kohë, gjithashtu lejon sanksionimin e aktorëve që janë të përfshirë në “shkelje ose veprime që pengojnë ose kërcënojnë zbatimin e çdo marrëveshjeje për sigurinë rajonale, paqen, bashkëpunimin ose njohjen reciproke, kornizën ose mekanizmin e lidhur. me Ballkanin Perëndimor”.
Jo shumë kohë pasi kreu i Agjencisë së Informacionit të Sigurisë, Aleksandar Vulin, u fut në listën e zezë në SHBA, për shkak të përfshirjes së tij në tregtinë e drogës dhe armëve, në publikun vendas mbërriti lajmi për raportin e fundit të Departamentit të Shtetit për klimën e investimeve, ku ndikimi i madh politik në ekonomi është theksuar si veçanërisht shqetësues.
– Vlerësimi për korrupsionin e lartë në Ballkanin Perëndimor nuk paraqet ndonjë gjë të re, por ajo që mund të lexohet mes rreshtave është se ekziston mundësia që interesimi i autoriteteve amerikane për problemin e korrupsionit të rritet. Besoj se për qytetarët e Ballkanit Perëndimor është shumë e rëndësishme se si do të vazhdojnë të veprojnë autoritetet amerikane në lidhje me vlerësime të tilla, pra nëse do të fokusohen ekskluzivisht në individë nga sfera e politikës dhe biznesit apo nëse do të pyesin qeveritë e vendeve të rajonit të zbatojnë gradualisht ligjet ekzistuese në fushën e sanksionimit të sjelljeve korruptive – tha për Danas Nemanja Nenadiq, drejtor programi i Transparency Serbia.
Duket se vitet e fundit është folur pak më shumë për korrupsionin, shton ai, dhe mbetet për t’u parë nëse do të ketë disa masa të politikës së jashtme, si kushtëzimi i nivelit të ndihmës zhvillimore me rezultate më të mëdha në luftë. kundër korrupsionit.
Sipas Dragan Đilas, kryetarit të Partisë Liri dhe Drejtësi, Serbia është në krye të Evropës për sa i përket korrupsionit.
– Kur kësaj i shtohet edhe shkalla e krimit, paqëndrueshmëria dhe pasiguria se ku do të jemi si shtet në raport me Europën pas disa vitesh, sigurisht që do të bëhemi një vend që investitorët seriozë i shmangen. Prandaj nuk ka asnjë kompani të madhe globale që mendon të investojë në Serbi dhe këtë do t’jua thonë të gjithë ata që janë seriozë për atë biznes. Kompania e fundit e madhe që mendoi ishte kampina holandeze, e cila donte të blinte Imlek dhe hoqi dorë – thotë Đilas për Danas.
Siç përfundon ai, angazhimi i qartë i Serbisë për anëtarësimin në BE do të nënkuptonte gjithashtu një luftë serioze kundër krimit dhe korrupsionit.
– Sot nuk ka një gjë të tillë dhe nuk do të jetë derisa të ndryshojë qeveria – beson kreu i SSP-së.
