Yevgeny Prigozhin një ditë mund të tërhiqej në paqe. Ose ai mund të gjendej duke u përpëlitur në agoni nga Novichok. Ai gjithashtu mund të kishte rënë nga dritarja, të ishte përplasur me një makinë ose të rrëshqiti në një banjë – si shumë rusë së fundmi, dhe si potencialisht secili prej nesh. Por ndodhi që Prigozhin me sa duket vdiq në përplasjen e një avioni privat.
Kjo me kusht që ai të ishte në të vërtetë në bord. Vdekja e tij tashmë është raportuar dy herë, një herë pas një aksidenti avioni në Afrikë. Të dyja herë, Prigozhin, i gjallë, shpejt u shfaq në publik, duke shprehur habinë për raportimet e vdekjes së tij.
Ajo që është thënë për sundimin autoritar dhe represiv të Putinit vlen për Rusinë në tërësi: “Asgjë nuk është e vërtetë dhe gjithçka është e mundur”.
Një pikëpyetje e madhe i ka rënë në kokë Prigozhin që kur ai udhëhoqi një rebelim jetëshkurtër dy muaj më parë. Kuzhinieri deklaroi se rebelimi i tij nuk ishte i drejtuar personalisht kundër presidentit. Por ai ende e bëri Putinin të dukej i dobët. Me inteligjencën e tij të krijuar nga KGB-ja dhe intolerancën ndaj tradhtisë, Putini nuk ka gjasa ta lërë këtë sfidë të zbehet. Ndoshta ai u ndie i detyruar të hakmerrej, qoftë edhe për t’u kujtuar rebelëve të padëshiruar rregullat në Rusinë e sotme. Kur përfundoi përpjekja për grusht shteti, Putin premtoi se “tradhtarët” do të dënoheshin “në mënyrë të pashmangshme” dhe “brutale”.
Tani pyetja e parë është se çfarë duhet të mendojnë rusët për vdekjen e supozuar të Prigozhin. Putini nuk do të donte që ata ta interpretonin goditjen si një shenjë se ai është i shqetësuar, megjithëse disa mund të konkludojnë se është kështu. Në vend të kësaj, ai do të donte t’u sinjalizonte kundërshtarëve të tij të mundshëm se mosbindja do të thotë dënim deri dhe duke përfshirë vdekjen.
Megjithatë, kjo nuk mund t’i ndalë mbështetësit e zjarrtë të Prigozhin ose ultra-nacionalistët rusë, disa prej të cilëve kërkojnë hakmarrje. Për më tepër, nëse Prigozhin do të dilte papritur i gjallë, ai menjëherë do të bëhej një kërcënim për Putinin më shumë se kurrë.
Pyetja e dytë është se çfarë do të ndodhë me grupin Wagner nëse Prigozhin vdes vërtet. Ajo ka qenë prej kohësh një nga ushtritë private të preferuara të Kremlinit, e njohur për brutalitetin e saj në Afrikë. Atje, mercenarët e Prigozhin ia shesin shërbimet e tyre luftarake çdo junteje ose diktatori që dëshiron të paguajë – ekskluzivitete diamanti ose monedha të tjera. Një efekt anësor pozitiv, nga këndvështrimi i Putinit, është se këto operacione shpesh largojnë francezët dhe amerikanët dhe shtyjnë më shumë afrikanë të ikin masivisht drejt Bashkimit Evropian që Putini aq shumë e përçmon. Kjo është një nga arsyet e shumta pse Evropa nuk do ta zgjidhë kurrë krizën e saj të migracionit.
Tani, megjithatë, e ardhmja e Wagner është në dyshim. Pas kryengritjes së qershorit, plani fillestar i Putinit ishte që të lejonte Prigozhin të arratisej me mercenarët e tij në shtetin de facto vasal të Bjellorusisë, me sa duket në pritje të udhëzimeve të mëtejshme.
Sidoqoftë, pa Prigozhin, grupit Wagner i prehet koka në mënyrë efektive. Raportohet se themeluesi i PMC Dmitry Utkin ishte gjithashtu në aeroplan, por ishte Prigozhin ai që u bë përfaqësuesi publik i Wagner. Ishte ai që publikoi zhurma të vrazhda nga fushat e betejës ukrainase në Telegram.
Kështu, zhdukja e Prigozhin do të ketë pasoja përtej vendit të rrëzimit, madje edhe përtej Rusisë dhe Ukrainës, deri në Afrikë. Atje, një juntë tjetër mori pushtetin në Niger kohët e fundit dhe mund të mbështetej te mercenarët e Wagnerit për të kundërshtuar ndëshkimin nga demokracitë fqinje afrikane, ish-Franca koloniale ose ish superfuqia amerikane.
Nëse vetë Putini është i sigurt për vdekjen e Prigozhin, ai duhet të emërojë shpejt shefin e ri të Wagner.
Pyetja e tretë është se si liderët e huaj si presidenti kinez Xi Jinping, nominalisht një nga pak aleatët e mbetur të Putinit, duhet të ndihen për rrëzimin e avionit.
Tani për tani samiti i BRICS po zhvillohet në Johanesburg, ku takohen liderët e Brazilit, Rusisë, Indisë, Kinës dhe Afrikës së Jugut. Putin nuk mund të marrë pjesë personalisht në këtë takim, pasi Gjykata Ndërkombëtare Penale ka lëshuar një urdhër arresti për të nën dyshimin për rrëmbimin e fëmijëve ukrainas, një krim lufte.
A do ta interpretojnë Xi Jinping dhe të tjerët në takimin e Johanesburg sulmin ndaj Prigozhin si një shenjë se Putini është ende një car i frikshëm për t’u llogaritur? Apo si kujtim se Putini nuk mund të jetë një partner legjitim dhe i besueshëm në bllokun e tyre gjeopolitik të sapolindur?
Optimistët mund të shpresojnë vetëm se vende të tilla si Afrika e Jugut dhe India, si dhe vende të tjera në të ashtuquajturin Jug Global, tani do t’i afrohen haptazi anashkalimit të ukrainasve. Dhe se reputacioni i Putinit si një bandit i pamëshirshëm do të bëhet një barrë edhe më e madhe për të gjithë ata që komunikojnë me të.
Përkthimi i një botimi të Bloomberg .
