E keqja nuk mund të besohet. Pyetni Prigozhin nëse duhet të vini bast për premtimet e Putinit, thekson Nicolas Tenzer, president i Qendrës për Studime dhe Kërkime mbi Vendimet Politike (CERAP) dhe profesor vizitor në Shkollën e Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Paris, në një analizë për Cepa.org .
Shumë shpesh, armiku mund të dëshirojë të minojë moralin e palës kundërshtare, por disa tendenca konfirmohen nga diplomatët me të cilët fola në konfidencë, thotë Tenzer.
Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, foli hapur për këtë në fjalimin e tij të 19 shtatorit para Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, kur tha: “Unë jam i vetëdijshëm për… përpjekjet për të bërë disa marrëveshje të dyshimta prapa skenave”. E keqja nuk mund të besohet. Pyete Prigozhin nëse vë bast për premtimet e Putinit”,
Realiteti dëshpërues është gjithsesi i qartë: mbështetja ushtarake për Kievin mbetet shumë poshtë asaj që është e mundur dhe e nevojshme. Njoftimi katastrofik i samitit të fundit të G20, i mbështetur nga krerët e shteteve dhe qeverive perëndimore, nuk arriti të dënojë Rusinë.
Ndërkohë, ka kritika të përhapura për ngadalësinë e supozuar të kundërofensive të Ukrainës, megjithëse shpejtësia e saj varet kryesisht nga niveli i mbështetjes perëndimore.
Ndonjëherë kjo bisedë për paqen rrethohet me kujdes nga aleatët e sinqertë të Ukrainës. Disa zyrtarë të qeverisë thonë se nuk është koha për negociata dhe se në çdo rast Kremlini nuk i do ato.
Megjithatë, në mënyrë indirekte, deklarata të tilla pranojnë se po shqyrtohet një mundësi teorike.
Ukraina paraqiti qëndrimin e saj. Plani i paqes prej 10 pikash i Presidentit Zelensky është i përsosur sepse mund të zbatohet vetëm nëse Rusia mposhtet plotësisht.
Plani ukrainas nuk është një plan negociues, në të vërtetë, liderët ukrainas me të drejtë e kanë bërë të qartë se nuk mund të bisedojnë me regjimin rus për sa kohë që Putini është në pushtet.
Dhe liderët perëndimorë duhet të marrin këtë pozicion. Nuk mund të ketë paqe me Rusinë, ashtu siç nuk mund të ketë paqe me Gjermaninë naziste dhe Japoninë Perandorake në 1945.
Ata gjithashtu duhet ta shprehin atë nëse nuk duan të lehtësojnë punën tinëzare të Kremlinit, e cila përfshin gjithashtu diskursin e rremë të paqes.
Para së gjithash, nuk mund të ketë Pax Russica. Kjo është ajo që do të rezultonte në dorëzimin ndaj lobit të vetëshpallur të paqes, një grup i ndryshëm që nuk deklaron kurrë se sa lëshime ukrainase do të ishin të mundshme dhe të pranueshme.
Çdo lëvizje në këtë drejtim do të ishte në kundërshtim si me të drejtën ndërkombëtare ashtu edhe me detyrimet e aleatëve që nga fillimi i luftës gjithëpërfshirëse më 24 shkurt 2022.
Çdo lëshim territorial, sado i kufizuar, do të ishte sërish një gjysmë fitore për regjimin rus dhe do të mbështeste shkeljen e ligjit ndërkombëtar me forcë. Kjo do të ishte një tallje me deklaratat unanime perëndimore mbi parimin e integritetit territorial të Ukrainës.
As aleatët nuk mund të negociojnë amnisti për liderët rusë për krimet e tyre të agresionit, gjenocidit, krimeve kundër njerëzimit dhe luftës, sepse ata janë fajtorë për këto katër krime.
As nuk mund të negociojmë kthimin e fëmijëve të dëbuar ukrainas, që është një krim gjenocid sipas Konventës së 1948. As nuk mund të shohim liderë perëndimorë që i shpjegojnë publikut të tyre se nuk duan ta bëjnë Rusinë të paguajë për shkatërrimin masiv që ka shkaktuar, por në vend të kësaj t’u drejtohen taksapaguesve të tyre.
Së dyti, çdo lëshim territorial do të mbështeste pushtimin brutal dhe të përgjakshëm të torturës, ekzekutimeve të shkurtra dhe rrëmbimit të fëmijëve. Kjo është dokumentuar gjerësisht në rreth 17 përqind të Ukrainës që ata zotërojnë, e cila përfshin territore të konfiskuara që nga viti 2014.
Së fundi, çdo formë e paqes e negociuar do të ishte një pararendës i luftërave të ardhshme. Moska mund të rindërtojë forcat e saj dhe, madje edhe me fitime më pak se sa pritej, ose një rikthim në situatën para 24 shkurtit 2022, mund të “shisë” njerëzit e saj me sukses.
Vlen të përsëritet: çdo gjë përveç një disfate radikale do të ishte ende një fitim i madh për Putinin.
Pasojat e një marrëveshjeje të tillë jashtë Evropës janë të qarta. Jo vetëm që do të dërgonte sinjalin më të keq të mundshëm në Kinë, por gjithashtu do të mbillte trazira midis aleatëve tanë aziatikë.
Sa i përket kombeve të pasigurta ose atyre në një pikë kthese, si shumë vende në zhvillim, nuk do të ofronte asnjë nxitje për t’u larguar nga Kremlini.
Ata mund të thonë vetë se Rusia, edhe pse dukshëm më e dobët, është e aftë të fitojë beteja ideologjike, ndërsa Perëndimi shquhet për mospërputhjen e saj doktrinore.
Për këto shtete, ideologjia e vetme është pushteti. Dhe kur merret parasysh fuqia e ardhshme e kombeve, nuk është aspak e sigurt se ata po vënë bast për SHBA-në dhe aleatët e saj.
Së fundi, çdo formë marrëveshjeje do të kërkonte në mënyrë të pashmangshme (me fjalë ose në realitet) një fund të vendosmërisë për të mbajtur para drejtësisë vrasësit, përdhunuesit dhe torturuesit rusë.
Këto mizori janë të pashembullta në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, duke tejkaluar edhe tmerret e luftërave të trashëgimisë jugosllave të viteve 1990. Kjo do të krijonte një precedent – që krimet kundër civilëve që përbëjnë një luftë shfarosjeje kombëtare janë vetëm një çështje për t’u negociuar midis dy palëve.
Kjo do të shënonte një fitore të madhe për Putinin dhe kriminelët e tjerë të mundshëm të luftës. Kjo do ta zhdukte Nuremberg.
Për dy vjet, liderët perëndimorë nuk arritën të kuptonin se çfarë po ndodhte dhe çfarë ishte në rrezik, sepse ata i kthyen sytë nga krimi. Një pranim i tillë fillon Putinizimin e mendjeve.
Ata turpërohen sepse kur të realizohet shkalla e krimeve të Putinit, pasoja është se Rusia e Putinit duhet të zhduket.
Me fjalë të tjera, ai nuk mund të jetë pjesë e ndonjë marrëveshjeje apo arkitekture sigurie. Ajo duhet të dëbohet nga të gjitha territoret që ende sundon, përfshirë ato jashtë Ukrainës.
Ndërsa disa liderë demokratë ende mendojnë për stabilitetin në termat e Moskës dhe për këtë arsye i frikësohen një vrime të zezë në qendër të Evropës, ne duhet të shpjegojmë përsëri se Putini nuk është zgjidhja “më pak e keqe”, por më e keqja.
Edhe nëse Rusia do të shpërbëhej dhe do të ishte – një hipotezë e pamundur meqë ra fjala – kjo do të ofronte më shumë siguri se Rusia aktuale, e egër.
Sepse ky është problemi: ata që flasin për marrëveshjen me Putinin, besojnë se Rusia është “shumë e madhe për t’u rrëzuar”, kanë frikë mbi të gjitha nga “konfrontimi midis NATO-s dhe Rusisë” dhe besojnë se gjithçka përfundon me negociata (gënjeshtra historike, mënyra). janë nën magjinë e narrativës ruse, sado të studiuara mirë.
Është koha që ata të mësojnë të mendojnë me mendjen e tyre dhe jo me mendjen e armikut.
