Pritjet janë që pas seancës së Parlamentit Evropian më 3 tetor, situata në lidhje me Serbinë të jetë pak më e qartë pas ngjarjeve në Banjskë. Mirëpo, institucionet e Bashkimit Evropian nuk do të reagojnë deri në përfundimin e hetimeve në Kosovë dhe derisa të zbulohet e vërteta se kush qëndron realisht pas ngjarjeve në Banjskë, thotë për Danas Nemanja Todorović Štiplija, redaktore e portalit European Western Balkans.
Bashkëbiseduesit e Danas po ashtu theksojnë se BE-ja pret që Serbia të dënojë dhe të distancohet nga këto sulme.
Shtiplija sqaron se sipas Traktatit të Lisbonës, Parlamenti Evropian ka të drejtë të ftojë Këshillin Evropian dhe të vendosë disa tema të rëndësishme në rendin e ditës të seancës së rregullt, urgjentisht, që në këtë rast është tema e situatës në Kosovë.
“Pas këtij diskutimi, PE mund të dalë me një deklaratë, apo një rezolutë që do të trajtojë ngjarjet në Banjskë”, thotë i intervistuari i Danas, duke përsëritur se institucionet e Bashkimit Evropian nuk do të reagojnë deri në përfundimin e hetimit. në Kosovë dhe derisa të vërtetohet e vërteta se kush qëndron realisht pas saj.ngjarjet në Banjske.
Për kujtesë, të martën, më 3 tetor, deputetët evropianë do të diskutojnë për marrëdhëniet Beograd-Prishtinë me Komisionin Evropian dhe Këshillin Evropian, pas përkeqësimit të situatës për shkak të sulmeve të fundit në veri të Kosovës.
“Brukseli po monitoron nga afër nëse Serbia i përmbush kërkesat e BE-së për qetësimin e tensioneve në veri të Kosovës dhe nëse vlerëson se Beogradi nuk i respekton ato, është i gatshëm të shqyrtojë vendosjen e masave ndëshkuese ndaj autoriteteve në Serbi. tha kreu i diplomacisë së BE-së, Josep Borej.
Këto ditë mediat shkruajnë se disa vende anëtare të Bashkimit Evropian po kërkojnë vendosjen e masave ndaj Serbisë nëse vërtetohet se kanë lidhje me sulmin në Banjskë në veri të Kosovës, ku një grup i armatosur dhe i maskuar. persona hapën zjarr ndaj policisë së Kosovës kur u vra një polic.
Siç u tha, në mbledhjen e Komisionit për Politikë dhe Siguri, i cili përbëhet nga ambasadorët e vendeve anëtare të BE-së, është diskutuar për situatën e re në Kosovë, në dritën e sulmit të 24 shtatorit në Banjska dhe sipas burimeve diplomatike. të Radios Evropa e Lirë, shumë vende shprehën qëndrimin se duhet të ndërmerren masa ndaj Serbisë, nëse vërtetohet lidhja e saj me sulmet, apo roli i saj në dërgimin e armëve në territorin e Kosovës që janë gjetur gjatë aksionit policor.
“Ajo që ndodhi të dielën në veri të Kosovës, sasia e armëve që u gjetën dhe informacionet që na vijnë vazhdimisht nga vendi i ngjarjes është një ndryshim i lojës”, tha një burim nga BE-ja.
Natan Albahari, deputet i PSG-së dhe anëtar i Komisionit për Integrime Evropiane, thotë për Danas se konflikti i fundit në Kosovë përfaqëson një nga krizat më të mëdha ndërkombëtare me të cilat është përballur Serbia që nga ardhja e SNS në pushtet.
“Brenda vetëm pak orëve dhe pas humbjes së panevojshme të jetës, ende nuk kemi mësuar asgjë për motivet dhe detajet se si ka ndodhur kjo, përveç se grupi i serbëve rebelë drejtohej nga nënkryetari i Listës Serbe. Milan Radoiçiq, i cili tashmë është nën sanksionet amerikane dhe të cilin regjimi i Aleksandër Vuçiqit e paraqet si patriot dhe mbrojtës të serbëve”, thotë Albahari.
Ai thekson se sesioni i jashtëzakonshëm i Parlamentit Evropian, ku do të marrin pjesë përfaqësues të Komisionit Evropian dhe Këshillit Evropian, ku do të diskutohet për marrëdhëniet ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, duhet të merret shumë seriozisht.
“Edhe nëse nuk diskutohet për rezolutën specifike për Serbinë, qëndrimi i eurodeputetit do të jetë shumë i qartë – do të pritet që Serbia të dënojë dhe të distancohet nga këto sulme. “A do të merren apo jo masa do të varet nëse do të tregohet se Beogradi është i përfshirë drejtpërdrejt në ngjarjet në Kosovë”, thekson i intervistuari i Danas.
Sipas tij, marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe BE-së, përveç ngjarjeve në Kosovë, janë të rënduara edhe nga tema të tjera të politikës së jashtme si mosvendosja e sanksioneve ndaj Rusisë, emërimi i Vulin në krye të BIA-s e të tjera. mospërputhjet e politikave.
“Qëndrimi i Lëvizjes së Qytetarëve të Lirë ka qenë gjithmonë i qartë – Serbia dhe Kosova duhet të zbatojnë marrëveshjet e nënshkruara deri më tani, të krijojnë atmosferë për jetën e përbashkët të serbëve dhe shqiptarëve në Kosovë dhe të ndalojnë nxitjen e politikës. Ne besojmë se BE-ja dhe SHBA-ja duhet të ndalojnë të shikojnë mirë sjelljen e Kurtit dhe Vuçiqit, të cilët me vite të tëra i shmangen zbatimit të marrëveshjeve të nënshkruara përmes manipulimeve të ndryshme, të cilat në fund çuan në këtë gjakderdhje”, përfundon Albahari.
Dhe Bojana Selakoviq, koordinatore e Konventës Kombëtare, beson se lëvizjet e mëtutjeshme të BE-së lidhur me ngjarjet në Banjskë do të bazohen në gjetjet e hetimit zyrtar të kryer në Prishtinë, që nënkupton qartë se në këtë moment BE-ja po demonstron besim në Kosovën. institucionet.
“Nga ana tjetër, bashkëbiseduesi tjetër legjitim në dialogun Beograd-Prishtinë për të gjithë bashkësinë ndërkombëtare është Republika e Serbisë dhe nëse hetimet tregojnë një lidhje të drejtpërdrejtë me veprimin e armatosur të strukturave shtetërore, është e qartë se qëndrimi i saj do të të shihet ndryshe nga më parë”. Refuzimi i zyrtarëve më të lartë shtetërorë që të përcaktohen qartë dhe pa mëdyshje sipas kësaj ngjarjeje çdo ditë e më shumë krijon hapësirë për spekulime të mëtejshme për rolin e Beogradit, thekson Selakoviq.
Ai shton se ashtu siç Prishtina tashmë është gjetur nën masa të caktuara për shkak të sjelljeve të mëparshme të papërgjegjshme në kuadër të procesit të dialogut, pritet që e njëjta të ndodhë edhe me Beogradin.
“Duke qenë se Kosova sapo ka dorëzuar kandidaturën për anëtarësim, masat që janë aplikuar kanë qenë të karakterit më simbolik, me synimin e qartë për t’i paraqitur Prishtinës se sa i përket marrëdhënieve me BE-në, fokusi duhet të jetë në dialogun me Beogradin. dhe vetëm atëherë mund të flasim për ndonjë gjë tjetër. Duke pasur parasysh se Serbia ka përparuar shumë më tej në procesin e anëtarësimit, BE-ja ka në dispozicion një sërë masash të cilat, në rastin më të keq, mund të bllokojnë të gjitha aspektet e negociatave derisa të arrihet progres i kënaqshëm në dialog”, shpjegon i intervistuari. të Danasit.
Ajo kujton se me nënshkrimin e Marrëveshjes së Ohrit, dialogu për Serbinë u bë pjesë e detyrueshme e kapitullit 35, i cili e vendos Serbinë në një situatë ku mund të humbasë shumë më tepër nëse dialogu nuk jep rezultate konkrete në terren.
Fakti që regjimi nuk e harmonizoi politikën e tij të jashtme me politikën e Bashkimit Evropian, dhe ne jemi kandidat për anëtarësim, siç shton profesor dr. Bojan Pajtiq, në vetvete tashmë e ka vënë Serbinë në një pozitë të pafavorshme ndërkombëtare.
Ai thotë se shumë në Evropë janë sigurisht në buzë të durimit në raport me politikën e Beogradit, e cila vazhdimisht reduktohet në uljen në dy karrige.
“Nëse jo tani, ndoshta, në një moment, në muajt në vijim, ata që e qeverisin këtë vend do të na sjellin në një pozicion ku liberalizimi i vizave do të hiqet ose do të vendoset edhe një formë e sanksioneve. Ata që janë në pushtet janë të njëjtët që ia kanë vënë barrën e sanksioneve Serbisë në vitet e 90-ta, përfundon Pajtiq.
Mesazhet kërcënuese që vijnë nga BE-ja, shefi i diplomacisë serbe Ivica Daçiq nuk ka dashur të komentojë. Daçiç thjesht e injoroi pyetjen e Danas nëse Serbia mund të përballet me sanksione për shkak të ngjarjeve në Banjska.
Kujtojmë se zëdhënësi i Komisionit Evropian, Peter Stano, tha këto ditë se Bashkimi Evropian, së bashku me partnerët e tij në rajon dhe SHBA, është shumë i përfshirë në hetimin e konfliktit të armatosur në Banjskë dhe tha se “çfarë ka ndodhur të dielën duhet sqaruar sepse do të ketë pasoja”.
“Pozicioni i BE-së është shumë i qartë,” tha Stano, “se ajo që ndodhi ishte një sulm terrorist dhe se ata që janë përgjegjës, të përfshirë ose planifikuar atë duhet të hetohen dhe ata duhet të sillen para drejtësisë, dhe BE do të bëjë një gjykim rreth kur të sqarohet”, tha Stano.
Stano tha gjithashtu se BE nuk do të komentojë deklarata, vlerësime apo qëndrime individuale derisa hetimi të përcaktojë plotësisht se çfarë ka ndodhur saktësisht në konfliktin e armatosur në zonën e Banjskës.
Në një konferencë në KE, ai iu përgjigj pyetjes së një gazetari nëse Bashkimi Evropian ndan mendimin e presidentit serb Aleksandar Vuçiq se, në bazë të Marrëveshjes së Brukselit, policët e Kosovës dhe shqiptarët etnikë mund të mos jenë të pranishëm në veri të Kosovës. , sipas interpretimit të gazetarit, do të thoshte të justifikohej vrasja e një polici të Kosovës në përleshjet në Banjskë.
Zëdhënësi në KE theksoi se “pikëpamjet e Unionit u theksuan qartë nga Përfaqësuesi i Lartë Joseph Borrell, nga njëzet e shtatë anëtarët evropianë dhe individualë të Unionit, si dhe nga partnerët ndërkombëtarë, duke paraqitur pritshmëritë dhe këshillat e Brukselit për të dyja palët. se çfarë duhet bërë pikërisht në këtë moment”.
