Shumë dezertorë rusë nuk kanë pasaporta dhe emrat e tyre janë me urdhër ndërkombëtar. Pavarësisht kësaj, ata po përpiqen të gjejnë rrugën e tyre jashtë vendit. Tre dezertorët folën për Deutsche Welle-n për fatet dhe besimet e tyre. Më poshtë teksti i DW:Oktoberfest është në aktivitet të plotë në Mynih. Vasilijun e takojmë në një park të qetë në periferi të qytetit. Ai ndodhet në Gjermani për gati një muaj dhe është një nga dezertorët e parë rusë që arriti të hynte legalisht në vend. Ky i ri thotë se ndihet i sigurt në Gjermani, por se ka frikë për familjen e tij në Rusi. Kjo është arsyeja pse ai nuk dëshiron që emri i tij i vërtetë të publikohet. Në Rusi, autoritetet e së cilës e kërkojnë për dezertim, ai përballet me 15 vjet burg.
“Unë nuk do të luftoj kundër popullit tim”
Vasilij është artileri. Ai studioi në akademinë ushtarake dhe u angazhua për disa vite shërbim në ushtrinë ruse. Por ai ishte zhgënjyer prej kohësh me të. Përpjekjet e tij për të lënë ushtrinë ishin të pasuksesshme. Kur Rusia pushtoi Ukrainën, ai u urdhërua në fushën e betejës.
“Thanë: bëhuni gati, po na mbarojnë njerëzit”, kujton Vasilij. Por ai refuzoi. “Unë jam me origjinë ukrainase,” i tha ai eprorit të tij: “Babai im është ukrainas, unë nuk do të luftoj kundër popullit tim”.
Me gjithë kërcënimet e eprorit, Vasilij nuk doli në fushëbetejë. Por ai nuk u shkarkua nga njësia e tij për këtë. Siç tha për DW Vasilij dhe dezertorë të tjerë, nuk ishte e lehtë të largohej nga ushtria ruse edhe para 21 shtatorit 2022, kur presidenti Vladimir Putin shpalli një mobilizim të pjesshëm. Dhe pas kësaj, thonë ata, u bë krejtësisht e pamundur. Dënimet për largim të paautorizuar nga kazerma dhe dezertim u rritën përkatësisht në dhjetë dhe 15 vjet burg.
“Nuk kishte rrugëdalje”, thotë Vasilij, “Më telefonuan nga komanda dhe më thanë: “Ose do të shkosh në fushëbetejë ose do të fillojmë procedimin penal kundër teje. Në atë rast do të përfundoni pas hekurave, nga ku gjithsesi do të dërgoheni në luftë.” Për të gjitha këto Vasilij vendosi të ikte nga Rusia.
Viktor: Ishte thjesht e pamundur të rezistosh
Sipas të dhënave të organizatës “Go by the Forest”, e cila ndihmon rusët që duan të shmangin mobilizimin dhe të shkojnë në luftë, më shumë se 500 dezertorë u larguan nga vendi pas shpalljes së mobilizimit. Dhe këta janë vetëm ata që iu drejtuan aktivistëve për të drejtat e njeriut Shifrat aktuale janë ndoshta shumë herë më të larta.
Shumica e burrave ikin së pari në Kazakistan ose Armeni. Njëri prej tyre është oficeri i ndërlidhjes Viktor. Ai nuk dëshiron të publikojë as emrin e tij të vërtetë. Ndryshe nga Vasilij, ai ishte pjesëmarrës në operacionet ushtarake ruse kundër Ukrainës.
Gjatë një video-telefonate nga kryeqyteti i Kazakistanit Astana, Viktor thotë se u përpoq të largohej nga ushtria. Por në shkurt 2022, ai do të shkojë në një stërvitje ushtarake të zhvilluar në gadishullin ukrainas të Krimesë, të cilin Rusia e ka aneksuar. Tashmë më 24 shkurt, njësia e tij mori pjesë në pushtimin rus.
“Na zgjuan në pesë të mëngjesit, na rreshtuan dhe na thanë: Filloi! Por ata nuk na thanë se ku po shkonim”, kujton Victor. “Në atë moment ishte thjesht e pamundur të rezistosh. Nëse dikush shkonte përpara, ukrainasit do ta qëllonin dhe nëse ai do të ikte prapa, do ta kapnin të tijtë”, thotë Viktor.
Ai ishte në territorin ukrainas deri në verën e vitit 2022. “I kam parë robërit e ekzekutuar të luftës dhe kam dëgjuar urdhrat përkatëse nga komandanti i njësiteve”, thotë ai, por siguron: “Asgjë e tillë nuk ka ndodhur ndonjëherë si në Buçë”. Ai tha se mësoi për masakrat e civilëve në Ukrainë vetëm në fund të prillit 2022, kur arriti të hynte në internet. “Pas kësaj, rishqyrtova shumë gjëra”, thotë ai.
Yevgenij: Jam gati të përgjigjem në gjykatë
Yevgenij, një oficer në një njësi speciale, vdiq gjithashtu në shkurt 2022. dërguar në kufirin me Ukrainën për një stërvitje ushtarake. Rrjedh nga një familje e varfër dhe ushtria i mundësoi përparimin në shoqëri. “Ne shpresonim dhe besuam se nuk do të kishte luftë,” kujton ai në shkurt 2022. “Ne menduam se Putin ishte një vrasës dhe një hajdut, por jo një fanatik që do të fillonte një luftë. Por doli që gjërat janë ndryshe.” Yevgenij pranon.
Më 24 shkurt, ai dhe njësia e tij kaluan kufirin me Ukrainën. Ata erdhën në Brovari afër Kievit. “Ishte gjithçka shumë e trishtueshme për ne. Më 30 mars, pothuajse e gjithë kompania u vra,” thotë ai, duke folur për luftimet. “Kur ishim afër Kievit, ne nuk merrnim të burgosur sepse nuk kishte asnjë mënyrë për t’i çuar në Rusia, kështu që u vranë.” Pala ukrainase veproi në të njëjtën mënyrë, thotë ai.
Yevgeni siguron se ai vetë nuk mori pjesë në vrasje. “Jam i gatshëm të përgjigjem para gjykatës, ndërgjegjja ime është e pastër. Kam marrë pjesë në aktivitete luftarake, kam qëlluar, por edhe më kanë qëlluar”, thotë ai.
Frika nga ekstradimi në Rusi
Pas ofensivës së pasuksesshme ruse pranë Kievit, njësia e Yevgeny u zhvendos në Donbas. Për të dalë prej andej, ai qëlloi veten në këmbë. “Ne u plagosëm pranë pozicioneve të Ukrainës dhe thamë se ukrainasit po gjuanin mbi ne. Ata na besuan dhe ne u transferuam në një spital në Rusi”, thotë Yevgenij.
Viktor mori leje në mes të gushtit 2022. Në kazermë tentoi të lirohej nga ushtria, por nuk ia doli para se të shpallej mobilizimi. Të dy oficerët përfundimisht ikën në Kazakistan. Duke qenë se ndaj tyre po zhvillohen procedime penale në Rusi, ata nuk mundën të punësoheshin në Kazakistan, madje iu desh të regjistronin celularët dhe llogaritë bankare në emra të të tjerëve. Ata gjithashtu kishin frikë se Kazakistani mund t’i ekstradonte në Rusi.
Aplikim për viza humanitare për dezertorët rusë
“Unë shoh tre mundësi për veten time: Francën, Gjermaninë ose Shtetet e Bashkuara. Sepse ato vende lëshojnë dokumente të përkohshme udhëtimi. Në fund të fundit, askush nga ne nuk ka pasaportë,” thotë Viktor. Ai tashmë ka kontaktuar disa herë me ambasadat e këtyre dhe vendeve të tjera perëndimore, por deri më tani e gjitha ka qenë e pasuksesshme.
“Ministria Federale e Brendshme gjermane njoftoi në maj 2022 se dezertorët nga ushtria ruse do të marrin mbrojtje refugjatësh sepse mund të supozohet se dezertimi i tyre do të kuptohet si një akt politik kundër luftës dhe se për këtë arsye ndjekja penale e tyre përbën persekutim politik. ” thotë Rudi Friedrich , drejtor i shoqatës Connection eV Shoqata me bazë në Offenbach mbështet ndërkombëtarisht ata që refuzojnë të marrin pjesë në luftë. Së bashku me organizatat e tjera joqeveritare, ai i bën thirrje Parlamentit Evropian dhe vendeve anëtare të BE të mbrojnë ata që refuzojnë për të luftuar për Putinin, ai beson se duhet të jepen viza humanitare.
Rrugët e dezertorëve rusë për në Evropë
Vasilij është një nga dezertorët e parë që arriti të vinte nga Kazakistani në Evropë pa pasaportë. Ai arriti të punësohej si programues në një kompani gjermane IT. Ambasada gjermane në Kazakistan i lëshoi një dokument të përkohshëm udhëtimi për të huajt me vizë pune. Nuk ishte e lehtë të gjeje një kompani që do të pranonte një dezertor pa pasaportë, pranon Vasilij dhe shton se ishte edhe më e vështirë të largohej nga Kazakistani.
Në tentativën e parë ai u hoq nga avioni sepse emri i tij ishte në fletarrestin ndërkombëtar. Vasilij tregon se si vajza e tij pesëvjeçare vrapoi nga një oficer kufitar në tjetrin dhe lutej: “Lëreni babin të shkojë”. Të nesërmen, falë avokatit të tij Jernar Koshanov, ai arriti të largohej nga vendi. “Rezulton se ka kushte në të cilat kjo është e mundur”, thotë Vasilij, pa dhënë detaje: “Ka rrugëdalje”.
Tani ai tashmë po përshtatet me jetën në Gjermani dhe flet me entuziazëm për punën e tij të re. Vasilij punon në zhvillimin e videolojërave. Ai i është mirënjohës Gjermanisë për lëshimin e vizës dhe Kazakistanit për lejen për t’u larguar nga vendi. Pavarësisht rreziqeve për familjen e tij, ai vendosi të publikojë historinë e tij të dezertimit në mënyrë që të tjerët të kenë një shans për të shpëtuar nga ajo luftë e përgjakshme.
“Për të gjithë dezertorët, për të gjithë ata që janë në fushën e betejës dhe që janë të dëshpëruar, dua t’u them se gjithçka është e mundur. Nuk duhet të luftoni dhe të veproni kundër ndërgjegjes suaj. Ju mund të kundërshtoni pjesëmarrjen në këto krime”, thotë Vasilij.
RUSIA
