Përpjekjet për të lançuar një analog të plotë rus të YouTube herë pas here përfundojnë në dështim, gjë që edhe zyrtarët rusë duhej ta pranonin. Arsyeja është politika befasuese, por shumë e qëndrueshme e personelit të Kremlinit shkruajne ne nje publikim Andrey Soldatov, Irina Borogan.
Në shtator, miliona rusë që mbështeten në YouTube si destinacionin e tyre për informacion dhe analiza të pavarura nga Kremlini morën një lajm të mirë të papritur. Maksut Shadayev, ministri i zhvillimit dixhital dhe ligjvënësi i shquar Alexander Khinshtein, i cili ka qenë gjithmonë shumë i afërt me FSB-në, siguruan publikun se qeveria nuk ka plane të bllokojë YouTube.
“Mund të themi këtë: çështja e bllokimit të YouTube dhe WhatsApp nuk është në rendin e ditës,” u tha Shadayev gazetarëve gjatë një sesioni pyetjesh dhe përgjigjesh në forumin e Javës Dixhitale Kazan.
Khinshtein, nga ana tjetër, premtoi se YouTube nuk do të bllokohet derisa Rusia të krijojë një zëvendësim të plotë për shërbimin, duke pranuar se një alternativë adekuate ndaj YouTube nuk ekziston sot. “Sot, duhet të themi sinqerisht, për fat të keq, analogët rusë nuk kanë ende një zëvendësim adekuat dhe të plotë për YouTube. Fjala “ende” është kyçe këtu,” pranoi deputeti .
Në të vërtetë, ekuivalenti rus i YouTube nuk u shfaq kurrë dhe Alexander Khinshtein nuk është i vetmi që pyet veten se çfarë e shkaktoi vonesën fatkeqe.
Në shikim të parë, të gjitha kushtet për këtë ishin të pranishme: Rusia është një nga vendet shumë të pakta në të cilat shërbimet lokale të internetit konkurrojnë me sukses me platformat globale. Yandex u shfaq në të njëjtën kohë kur u lançua Google. VKontakte ka qenë gjithmonë shumë më popullor në Rusi sesa Facebook.
Por përpjekjet e shumta për të nisur një shërbim video hosting që do të zëvendësonte YouTube, i cili nuk kontrollohet nga Kremlini, dështojnë vazhdimisht. Kremlini ka vite që i ka shtyrë kompanitë ruse të teknologjisë të zhvillojnë një zëvendësim të zbatueshëm për YouTube. U lançuan disa shërbime, por asnjëri prej tyre nuk u bë i njohur në mesin e blogerëve apo përdoruesve.
Përpjekja e fundit ndodhi në fillim të shtatorit, kur VK njoftoi fillimin zyrtar të shërbimit të saj të pritjes së videove – “VK Video”. Dhe përsëri, megjithë fushatën reklamuese, shërbimi nuk u ngrit – rusët ende preferojnë YouTube.
Një nga arsyet e këtij dështimi të turpshëm është politika befasuese, por shumë e qëndrueshme e personelit e Kremlinit.
Putini dhe miqtë e tij tani janë mbi 70 vjeç dhe kanë fëmijë shumë të rritur. Por vazhdimësia ka qenë gjithmonë një problem për elitat ruse: si të zëvendësojnë gardën e vjetër, çfarë të bëjnë me fëmijët e tyre, ku të gjejnë gjak të ri (konkurrenca e vërtetë, natyrisht, nuk u përfshi kurrë në këtë skemë).
Stalini thjesht vrau zyrtarët e tij; Pasardhësit e tij më pak gjakatarë morën një qasje rajonale, duke vendosur në pozita të larta njerëz që sillnin nga vendet e tyre të mëparshme të punës: kështu Gorbaçovi promovoi zyrtarë nga Stavropol, Jelcin tërhoqi zvarrë mbështetësit e tij nga Sverdlovsk dhe Putin importoi zyrtarë dhe oficerë sigurie nga Shën Petersburg. Kur lideri i një vendi qëndroi në pushtet për një kohë të gjatë, si Brezhnev, miqtë e tij të vjetër dhe fëmijët e tyre bllokuan sistemin dhe e bënë atë të pafuqishëm.
Putin ka qenë në pushtet më gjatë se Brezhnjevi dhe është përballur me të njëjtat probleme. Ai mesa duket e kupton këtë dhe nuk nxiton t’ua besojë postet kyçe fëmijëve të miqve të tij të vjetër. Por duhen dhënë disa pozicione – kështu përfundojnë fëmijët e zyrtarëve dhe oligarkëve të afërt me Putinin në krye të gjigantëve rusë të internetit. Janë këto politika që duket se e kanë dështuar Kremlinin në betejën e tij më të rëndësishme për një monopol mbi informacionin.
Pas aneksimit të Krimesë, VKontakte (tani VK), atëherë rrjeti social më i njohur në Rusi dhe Ukrainë, ndryshoi duart. Kremlinit nuk i pëlqeu që themeluesi i kompanisë, Pavel Durov, refuzoi t’i dorëzonte FSB-së të dhënat për përdoruesit e rrjetit në Ukrainë: Durov u largua nga vendi dhe në shtator 2014, një farë Boris Dobrodeev u bë drejtori i ri i përgjithshëm i VKontakte.
Boris Dobrodeev është djali i Oleg Dobrodeev, kreut të përhershëm të përbindëshit të televizionit shtetëror VGTRK. Boris Dobrodeev u emërua në këtë pozicion, sipas versionit zyrtar, sepse ai e konsideronte veten ekspert në fushën e përmbajtjes video. Për disa vite, Dobrodeev Jr. u përpoq me këmbëngulje të ndërtonte një shërbim të njohur video në ekosistemin VK, dhe zotërimi shtetëror i babait të tij madje i dha kompanisë së djalit të tij të drejtat për përmbajtjen e saj video. Nuk ndihmoi shumë.
Në vitin 2021, Boris Dobrodeev u zëvendësua nga pasardhësi i një familjeje tjetër të rëndësishme – Vladimir Kiriyenko, djali i Sergei Kiriyenko, nënkryetari i parë i administratës presidenciale.
Nën udhëheqjen e Kiriyenko Jr., VK vazhdoi të punojë në krijimin e një analoge të YouTube – në pranverën e këtij viti, kompania madje filloi të ndërtojë rrjetin e saj të ofrimit të përmbajtjes në të gjithë vendin si një zëvendësim për infrastrukturën e Google. Qëllimi është ende i njëjtë – përgatitja për bllokimin e YouTube.
Kur VK lançoi zyrtarisht VK Video si një alternativë ndaj YouTube në shtator, në të njëjtën ditë kompania emëroi djalin e një burimi tjetër të brendshëm të Kremlinit, Stepan Kovalchuk, stërnipin e Yuri Kovalchuk, një miliarder rus dhe mik shumë i ngushtë i Vladimir Putinit, mbikëqyrë projektin. Stepan, si nënkryetar i lartë për strategjinë e medias dhe zhvillimin e shërbimeve, u vu në krye të të gjitha projekteve të VK në fushën e përmbajtjes dhe rrjeteve sociale, përfshirë VK Video.
Duket se tashmë janë grumbulluar prova të mjaftueshme që tërheqja e një djali tjetër në projekt nuk e bën shërbimin e Internetit popullor. Por kjo nuk ka gjasa të ndalojë Kremlinin të vazhdojë përpjekjet e tij – baballarët e Kremlinit kanë ende shumë djem./Pergatiti Kosovatimes
