Shkruar nga: Janusz BUGAJSKI (The Geopost)
Aleatët më elastikë mund të mos pajtohen dhe të shprehin hapur interesat e tyre kombëtare pa dëmtuar thelbin e marrëdhënieve të tyre. Kosova ka treguar nën qeverisjen e Kurti-Vjosës se vendi tani është mjaft i pjekur jo vetëm për të përfaqësuar interesat e saj, por edhe për t’i rezistuar presionit të madh të SHBA-së dhe BE-së për t’iu dorëzuar mini-imperializmit të Serbisë.Në muajt e fundit, Prishtina ka qenë nën presion të madh ndërkombëtar për të lejuar krijimin e një asociacioni të komunave serbe, që do të krijonte efektivisht një entitet mono-etnik që do të paralizonte funksionimin e shtetit. Vendi ka marrë gjithashtu kritika të padrejta nga Brukseli dhe Uashingtoni për zgjedhjen dhe emërimin e kryetarëve të bashkive në komunat veriore në përputhje me normat demokratike.
Është e kuptueshme që të gjitha qeveritë e Kosovës që nga intervenimi i NATO-s në vitin 1999, i janë përgjigjur SHBA-së si falënderim për lidershipin amerikan që mundësoi krijimin e shtetit. Por mirënjohja pa vetë-pohim bëhet problematike dhe mund të shkaktojë pakënaqësi tek mirënjohësit dhe arrogancë te mbrojtësi. Prandaj, është e rëndësishme që Prishtina t’i përmbahet parimeve të saj, kushtetutës dhe mbrojtjes kombëtare dhe të përfaqësojë qytetarët e saj, jo një fuqi të jashtme. Për shembull, SHBA dhe Polonia kanë pasur disa mosmarrëveshje në vitet e fundit, por aleanca dypalëshe mbetet e fortë dhe Varshava nuk ka frikë t’i rezistojë Uashingtonit herë pas here.
Si kryeministri Aljbin Kurti ashtu edhe kryeparlamentarja Vjosa Osmani nuk pranuan t’i dorëzohen presionit ndërkombëtar. Kurti pohoi se SHBA dhe BE po e qetësojnë kryeministrin serb Aleksandar Vuçiq me shpresën e gabuar se ai do të bëhet më properëndimor dhe anti-Moskë. Kurti me të drejtë kritikoi vendimin e Uashingtonit për të ndëshkuar Prishtinën në maj pas sulmeve të dhunshme të bandave serbe, në të cilat u plagosën disa dhjetëra ushtarë të NATO-s. Qeveria vendosi të njohë rezultatet e zgjedhjeve pavarësisht bojkotit të organizuar nga përfaqësuesit e Beogradit për të justifikuar dhunën.
Përjashtimi i mëvonshëm i Kosovës nga stërvitja ushtarake e udhëhequr nga SHBA dhe këmbëngulja e Departamentit të Shtetit të SHBA-së që Prishtina të tërheqë forcat e saj policore nga ndërtesat e afërta komunale e inkurajoi Vuçiqin për provokime të mëtejshme. Qeveria e Kurtit me të drejtë i ka qëndruar qëndrimit të saj, ndërkohë që qeveritë e mëparshme mund të jenë tërhequr nga frika e humbjes së patronazhit amerikan.
Nga ana e saj, presidentja Osmani bëri thirrje për sanksione ndaj Serbisë gjatë një samiti të fundit në Spanjë të Komunitetit Politik Evropian prej 47 anëtarësh, një organ i krijuar për të diskutuar çështjet e sigurisë pas pushtimit të Rusisë në Ukrainë. Ajo tha se sanksionet ishin përgjigja e duhur ndaj një sulmi vdekjeprurës ndaj policisë së Kosovës në shtator, kur një grup prej 30 burrash të armatosur kaluan kufirin nga Serbia dhe vranë një oficer policie. Ajo theksoi se sulmi nuk ishte vetëm ndaj Kosovës, por cenoi paqen, stabilitetin dhe sigurinë në Evropë në tërësi.
Osmani ka sugjeruar se çdo bisedë me Vuçiqin do të ishte e pakuptimtë në rrethanat aktuale. Në fakt, nuk ka “normalizim” mes Kosovës dhe Serbisë, por vetëm rrëshqitje në dhunë dhe përpjekje për të nënshtruar dhe copëtuar Kosovën. Të dërguarit Miroslav Lajçak dhe Gabriel Eskobar i shpërfillin deklaratat e Vuçiqit se nuk do ta njohin kurrë Kosovën dhe për rrjedhojë nuk do t’i “normalizojnë” marrëdhëniet. Kurti dhe Osmani thjesht theksojnë se nuk ka kuptim të dialogohet nëse njëra palë refuzon të pranojë ekzistencën dhe barazinë e tjetrës. Ne jemi dëshmitarë të të njëjtit qëndrim të Moskës në politikën ndaj Ukrainës, ku dështimi i Perëndimit për të mbrojtur viktimën dhe për të penguar agresorin çoi në luftën aktuale.
Frika e disa politikanëve të Kosovës se vetë-afirmimi i Prishtinës do të shkaktojë një përçarje të përhershme me SHBA-në është e ekzagjeruar dhe kundërproduktive. Në realitet, çdo reduktim i sovranitetit të Kosovës do të shihet si dështim i strategjisë së SHBA-së. Politika perëndimore që qetëson agresionin e Serbisë mund të çojë në një luftë të re ballkanike në të cilën Kosova do të mbrohet edhe një herë nga forcat e NATO-s dhe SHBA-së. Dhe së fundi, asnjë administratë amerikane nuk do të dojë ta shohë Moskën të festojë një humbje amerikane në Ballkan. Kosova duhet të mbrojë pavarësinë, integritetin dhe sigurinë e saj, si çdo vend tjetër evropian, dhe do të respektohet nëse do të mbrojë këto parime themelore të sovranitetit.
Januš Bugajski është një bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin Jamestown në Uashington.
