Ndërsa numri i të vdekurve rritet dhe kushtet e jetesës përkeqësohen, sulmi i Izraelit në Gaza ka ndarë ashpër opinionin publik ndërkombëtar.
Shumë vende fillimisht e mbështetën Izraelin menjëherë pas sulmit të 7 tetorit nga Hamasi, por sulmet ajrore të Izraelit në Gaza dhe ofensivat tokësore për të çrrënjosur Hamasin kanë tërhequr shumë kritika dhe disa vende kanë ndryshuar qëndrimin e tyre ndaj luftës.
Në qendër të diskutimit aktual ndërkombëtar mbi konfliktin është çështja e armëpushimit.
Më 27 tetor, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së miratoi një rezolutë që bën thirrje për një “armëpushim të menjëhershëm, të përhershëm dhe të qëndrueshëm humanitar” midis forcave izraelite dhe luftëtarëve të Hamasit.
Rezoluta jodetyruese e propozuar nga Jordania u miratua me 120 vota kundër 14 kundër dhe 45 abstenime.
Ministri i Jashtëm i Izraelit e quajti rezolutën e OKB-së “të neveritshme”, ndërsa kryeministri Benjamin Netanyahu më vonë hodhi poshtë thirrjet për një armëpushim, duke argumentuar se ndalimi i operacioneve në këtë pikë do të nënkuptonte “dorëzimin” ndaj Hamasit.
Që atëherë, disa vende kanë rritur kritikat e tyre ndaj Izraelit, dhe të tjera madje kanë tërhequr ambasadorët ose kanë ndërprerë marrëdhëniet diplomatike.
Edhe SHBA, të cilat votuan kundër rezolutës së armëpushimit, e zbutën qëndrimin e saj – Presidenti Joseph Biden bëri thirrje për një “pauzë” në luftime.
Ja çfarë thanë vendet në mbarë botën për luftën Izrael-Hamas dhe si votuan në Kombet e Bashkuara.
Duhet të theksohet se këto janë pikëpamjet e qeverive, të cilat mund të ndryshojnë ndjeshëm nga disponimi i njerëzve në disa vende.
Perëndimi
Shumë qeveri perëndimore kanë shprehur publikisht mbështetjen për Izraelin që nga fillimi i luftës.
Deklaratat fillestare të presidentit amerikan Joseph Biden pas sulmit të Hamasit konfirmuan se Uashingtoni qëndron në krah të Izraelit dhe do të sigurohet që “Izraeli të ketë gjithçka që i nevojitet për të mbrojtur qytetarët e vet”.
Megjithatë, në një ngjarje të fushatës më 2 nëntor, Presidenti Biden bëri thirrje për një pauzë në bllokim pasi u thirr nga një burrë në turmë që mbronte një armëpushim.
Të nesërmen, Sekretari amerikan i Shtetit, Anthony Blinken bëri një vizitë të dytë në Tel Aviv për t’u përpjekur për të ndërmjetësuar një pauzë humanitare në luftë dhe për të diskutuar hapat konkretë për të reduktuar viktimat civile në Gaza.
Shtëpia e Bardhë më vonë tha se çdo pauzë në luftime duhet të jetë e përkohshme dhe e lokalizuar.
Ajo hodhi poshtë thirrjet nga arabe dhe vende të tjera për një armëpushim të plotë në luftë.
Kryeministrat kanadezë dhe britanikë theksuan gjithashtu mbështetjen për “të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten” në reagimet e tyre fillestare ndaj konfliktit.
Megjithatë, të dy vendet abstenuan gjatë votimit në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Dhjetëra mijëra protestues pro-palestinezë kanë marshuar në qendër të Londrës javët e fundit, duke kërkuar një armëpushim në luftën midis Izraelit dhe Hamasit.
Bashkimi Evropian (BE) “dënoi sulmet e Hamasit në termat më të ashpër të mundshëm”, duke shprehur solidaritet me Izraelin, por shtete të ndryshme anëtare treguan dallime në pikëpamjet e tyre për armëpushimin.
Gjermania dhe Italia, të cilat mbështesin të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje, abstenuan gjatë votimit në OKB.
Vende të tjera si Spanja dhe Franca votuan pro rezolutës.
Presidenti francez Emmanuel Macron, i cili fillimisht kishte deklaruar se “Franca mbështet me vendosmëri të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten”, ka ndryshuar pak qëndrimin e tij, ndoshta si rezultat i rritjes së numrit të viktimave civile në Gaza.
“Në Gaza, duhet bërë një dallim midis Hamasit dhe popullsisë civile,” shkroi Macron në Ix, i njohur më parë si Twitter.
“Një armëpushim humanitar është i nevojshëm për të mbrojtur më të cenuarit dhe për të mundësuar veprime të shënjestruara më mirë kundër terroristëve.”
Lindja e Afert
Shumica e vendeve në Lindjen e Mesme votuan në favor të rezolutës së OKB-së dhe shumë e dënuan ashpër operacionin ushtarak izraelit.
Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Bahreini, që të dyja normalizuan marrëdhëniet me Izraelin përmes Marrëveshjes së Abrahamit, fillimisht dënuan sulmet e Hamasit.
Megjithatë, Bahreini tërhoqi ambasadorin e tij nga Izraeli javën e kaluar dhe ambasadori i Izraelit në Manama u largua nga mbretëria.
Jordania gjithashtu tërhoqi ambasadorin e saj nga Izraeli, duke e akuzuar atë për krijimin e një “katastrofe të paprecedentë humanitare”.
Arabia Saudite, e cila ka kaluar muaj në bisedime me Izraelin për një normalizim të mundshëm të marrëveshjes, megjithëse nuk është pjesë e Marrëveshjes së Abrahamit, ka bërë thirrje për një fund të menjëhershëm të dhunës.
Ajo nuk e dënoi Hamasin në mënyrë eksplicite.
Më 26 tetor, ministrat e jashtëm të Emirateve të Bashkuara Arabe, Jordanisë, Bahreinit, Jordanisë, Arabisë Saudite, Omanit, Katarit, Kuvajtit, Egjiptit dhe Marokut dënuan “shënjestrimin e civilëve dhe shkeljen e ligjit ndërkombëtar në Gaza”.
Në një deklaratë të përbashkët, ata thanë se e drejta për vetëmbrojtje nuk justifikon shkeljen e ligjit dhe shpërfilljen e të drejtave të palestinezëve.
Javën e kaluar, Udhëheqësi Suprem i Iranit Ayatollah Ali Khamenei u bëri thirrje vendeve muslimane të ndërpresin lidhjet ekonomike me Izraelin dhe të ndalojnë eksportet e naftës dhe ushqimit në Izrael.
Si Khamenei ashtu edhe presidenti iranian Ebrahim Raisi uruan Hamasin pas sulmit të tij ndaj Izraelit, duke lavdëruar militantët për “guximin, guximin, qëndrueshmërinë dhe iniciativën e tyre”.
Irani ka mohuar përfshirjen në sulme.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan, i cili fillimisht u përpoq të vendoste një ton ndërmjetësues në luftë, e ashpërsoi retorikën e tij pas shpërthimit të 17 tetorit në spitalin Al Ahly.
Akuza të ndërsjella janë bërë për shkakun e shpërthimit shkatërrues, i cili vrau 500 njerëz, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Rripin e Gazës të drejtuar nga Hamasi.
Në një tubim të madh pro-palestinez në Stamboll më 28 tetor, Erdogan tha se Turqia po përgatitej ta shpallte Izraelin “kriminel lufte”.
Ndryshe nga shumë prej aleatëve të saj në NATO dhe BE, Turqia nuk e konsideron Hamasin një organizatë terroriste dhe mirëpret anëtarët e saj.
Presidenti Erdogan kohët e fundit e quajti Hamasin një “grup çlirimtar që lufton për të mbrojtur territoret palestineze”.
Më 27 tetor, Turqia votoi pro rezolutës së OKB-së.
I vetmi vend i Lindjes së Mesme që abstenoi ishte Iraku.
Asnjë vend nga Lindja e Mesme nuk votoi kundër rezolutës, përveç Izraelit.
Rusia
Udhëheqësi rus Vladimir Putin nuk komentoi në ditët e para pas sulmit të Hamasit ndaj Izraelit, dhe komentet e tij fillestare u drejtuan kundër SHBA-së, duke sugjeruar se ajo që ndodhi demonstroi “dështim të politikës së SHBA-së në Lindjen e Mesme”.
Një javë pas konfliktit, Putin deklaroi se “Izraeli iu nënshtrua një sulmi nga militantët e Hamasit me brutalitet të patejkalueshëm”, por se ai u përgjigj me metodat e veta brutale.
Kremlini nuk i ofroi ngushëllime Izraelit apo nuk e dënoi Hamasin – Rusia në fakt priti një delegacion të Hamasit në Moskë më 26 tetor për të diskutuar lirimin e pengjeve, përfshirë shtetas rusë.
Rusia, së bashku me Kinën, vuri veton ndaj projekt-rezolutës së propozuar nga SHBA në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, ndërsa një rezolutë tjetër e propozuar nga Rusia nuk mori votat e mjaftueshme të mbështetjes.
Rusia votoi në favor të rezolutës së OKB-së që bën thirrje për një armëpushim humanitar më 27 tetor.
Azia
Pothuajse e gjithë Azia votoi për një armëpushim në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Kina, e cila po përpiqet të afirmohet si ndërmjetësuese e paqes në Lindjen e Mesme, në një deklaratë fillestare pas sulmeve të Hamasit u bëri thirrje “palëve të përfshira të qëndrojnë të qetë, të ushtrojnë përmbajtje dhe menjëherë t’i japin fund të gjitha armiqësive për të mbrojtur civilët”.
Ministria e Punëve të Jashtme të Kinës tha se “rruga për të dalë nga konflikti qëndron në zbatimin e zgjidhjes me dy shtete dhe krijimin e një shteti të pavarur të Palestinës”.
Një javë pas konfliktit, ministri i jashtëm kinez Wang Yi tha se veprimet e Izraelit në Gaza “tejkaluan kufijtë e vetëmbrojtjes” dhe se qeveria izraelite “duhet të ndalojë ndëshkimin kolektiv të popullit të Gazës”.
India është një nga vendet që abstenoi gjatë votimit për rezolutën e Kombeve të Bashkuara, të cilën partitë opozitare e kritikuan si “tronditëse”.
Në ditët e para të pavarësisë, India kultivoi marrëdhënie të ngushta me palestinezët dhe qëndrimi zyrtar ishte mbështetja për një zgjidhje me dy shtete.
Por që kur qeveria e djathtë e kryeministrit Narendra Modi mori pushtetin, India ka forcuar gjithnjë e më shumë lidhjet me Izraelin.
Në deklaratën e tij fillestare pas sulmit të Hamasit të 7 tetorit, Modi tha: “Populli i Indisë qëndron me vendosmëri me Izraelin në këtë orë të vështirë”. India e dënon fuqishëm dhe pa mëdyshje terrorizmin në të gjitha format dhe manifestimet e tij”.
Pakistani, i cili nuk ka marrëdhënie diplomatike me Izraelin, fillimisht mori një ton të matur, me presidentin Arif Alvi që bëri thirrje për “përmbajtje maksimale për të parandaluar gjakderdhjen e mëtejshme dhe humbjen e jetëve njerëzore”.
“Situata kërkon një armëpushim të menjëhershëm,” shkroi ai në X.
Megjithatë, pas bombardimit të kampit të refugjatëve Jabaliya në Gaza më 1 nëntor, qëndrimi i Pakistanit u ashpërsua, me Ministrinë e Punëve të Jashtme që dënoi “sulmin barbar të Izraelit”.
Afrika
Bashkimi Afrikan, i cili ka 55 vende anëtare, lëshoi një deklaratë më 7 tetor në mbështetje të Palestinës.
“Mohimi i të drejtave themelore të popullit palestinez, veçanërisht i së drejtës për një shtet të pavarur dhe sovran, është arsyeja kryesore për tensionet e vazhdueshme midis Izraelit dhe Palestinës”, thuhet në deklaratë.
Kryeministri somalez Hamza Abdi Bare tha se qeveria e tij nuk e konsideron Hamasin një organizatë terroriste dhe është e gatshme të ofrojë mbështetje të plotë për organizatën.
Megjithëse Tunizia shprehu solidaritet “të plotë dhe të parezervë” me popullin palestinez në fillimin e luftës Izrael-Hamas, ajo abstenoi në votën e OKB-së.
Kjo erdhi pavarësisht se presidenti tunizian Kais Said dënoi “heshtjen e bashkësisë ndërkombëtare” për “gjenocidin” që ai pretendonte se po kryhej nga Izraeli.
Parlamenti tunizian po shqyrton aktualisht një projekt-ligj që do të kriminalizonte njohjen e Izraelit dhe vendosjen e lidhjeve direkte ose indirekte me vendin.
Vende të tjera afrikane që abstenuan ishin Kameruni, Etiopia, Sudani i Jugut dhe Zambia.
Asnjë vend afrikan nuk e hodhi poshtë rezolutën e miratuar nga Asambleja e Përgjithshme e OKB-së më 27 tetor.
Amerika Latine
Shumica e vendeve në Amerikën Latine votuan për të mbështetur rezolutën e OKB-së.
Javën e kaluar, Bolivia u bë vendi i parë në Amerikën Latine që ndërpreu lidhjet me Izraelin që nga fillimi i inkursioneve të saj në Gaza, me qeverinë që i quajti sulmet e Izraelit në Gaza “agresive dhe joproporcionale”.
Izraeli u përgjigj duke kritikuar masën e Bolivisë si “dorëzim ndaj terrorizmit”.
Dy vende të tjera të Amerikës Latine, Kolumbia dhe Kili, kanë tërhequr ambasadorët e tyre për shkak të krizës humanitare në rritje në Gaza.
Kili, i cili ka popullsinë më të madhe palestineze jashtë botës arabe, tha se po ndërmerrte hapin për të protestuar kundër “shkeljes së papranueshme të ligjit ndërkombëtar humanitar nga Izraeli”.
Kolumbia e ka kritikuar ashpër sulmin e Izraelit në Gaza që nga fillimi i luftës.
“Ne nuk mbështesim gjenocidet,” tha Presidenti Gustavo Petro, ndërsa kërcënoi se do të ndërpresë marrëdhëniet diplomatike me Izraelin.
Dhe ndërsa presidenti brazilian Luiz Inácio Lula Da Silva fillimisht dënoi sulmin e Hamasit ndaj civilëve në Izrael dhe bëri thirrje për lirimin e menjëhershëm të të gjithë pengjeve, në një deklaratë të fundit ai kritikoi ashpër inkursionin e Izraelit në Gaza.
“Ajo që po ndodh nuk është luftë. Është një gjenocid që çoi në vdekjen e gati 2000 fëmijëve që nuk kishin asnjë lidhje me këtë luftë. Ata janë viktima të kësaj lufte”, tha Lula Da Silva më 25 tetor.
Paraguai dhe Guatemala ishin të vetmet vende në Amerikën Jugore ose Qendrore që votuan kundër rezolutës së OKB-së.
