Kompjuteri i parë dixhital i vërtetë, i cili përdorte tuba vakum, i quajtur “Colossus Mark I”, u zhvillua në fshehtësi në 1943 për ushtrinë britanike për të deshifruar komunikimet e nazistëve duke përdorur makinën e enkriptimit Enigma.
Vetë Interneti ishte fillimisht një projekt ushtarak i quajtur ARPANET.
Në vitet ’70 dhe ’80, ARPANET lidhi bazat ushtarake në të gjithë SHBA, duke përshpejtuar komunikimet qindra herë.
Vetëm nga mesi i viteve ’90, kur shumë nga teknologjitë e zhvilluara më parë gjetën rrugën e tyre në pajisjet e disponueshme për bizneset dhe përdoruesit shtëpiak, që interneti do të merrte formën e tij aktuale – dhe një përdorim më të gjerë civil.
A janë zanatet e paidentifikuara një mister apo jo?
Në nëntor të vitit 1989, ndërsa sytë e gjithë botës ishin te rënia e Murit të Berlinit dhe fillimi i shembjes së BRSS, stacionet e policisë në të gjithë Belgjikën filluan të merrnin raporte dhe thirrje nga qytetarët për “dukuri të çuditshme në qiell”.
Disa nga këto drita do të përshpejtoheshin papritur, si avionët ushtarakë, por pa asnjë zë.
Autoritetet në Belgjikë nuk kishin raporte për avionë ushtarakë që fluturonin mbi ato zona në atë kohë, apo edhe avionë civilë.
Mirëpo, në fund të marsit të vitit pasardhës, dritat misterioze u kthyen, por tani ato kishin formën e tyre.
Pranë qytetit të vogël Glons, në provincën e Lièges, banorët kanë parë prej disa netësh me radhë aeroplanë të panjohur, në lartësi relativisht të ulëta.
Avioni nuk bënte asnjë zë, përveç një zhurme të lehtë, ata kishin formën e një trekëndëshi dhe kishin drita të bardha dhe të kuqe në skajet.
Pilotët më vonë dëshmuan se avioni ishte “thjesht shumë i shpejtë” dhe se ata humbën nga sytë ata dhe radarët e tyre.
Në ditët në vijim, i njëjti avion do të raportohet nga pjesëtarët e xhandarmërisë nga qyteti Wavre, në provincën Brabant të Walloonit.
Nga ana tjetër, policët e përshkruan avionin si “trekëndësh, me zhurmën e një avioni luftarak, por që lëvizte shumë ngadalë në krahasim me avionët ushtarakë”.
Në javët në vijim, banorët e rretheve Bierge dhe Limal do të raportojnë gjithashtu këta avionë.
Shumë shpejt në shtypin belg u shfaqën foto shumë të paqarta, të cilat tregonin afërsisht dritat në qiellin e natës në formën e një trekëndëshi.
Kaq mjaftoi që shtypi, fillimisht vendas, e pak më vonë botëror, ta quante të gjithë serinë e ngjarjeve “Belgium Air Flap”.
Tabloidët (siç pritej) pretenduan se ishin UFO, që në thelb ishin – “avionë të paidentifikuar”.
Më vonë, megjithatë, do të rezultojë se ata nuk ishin të panjohur për të gjithë.
Testimi i bombarduesve me rreze të gjatë
Baza ajrore Beauvechain ishte një fushë ajrore shumë e rëndësishme e NATO-s gjatë Luftës së Ftohtë.
Pranë qytetit të Glons ishte (dhe është ende) qendra komanduese e NATO-s NACMA/ACCS, për kontrollin e hapësirës ajrore dhe fluturimet në pjesën më të madhe të Evropës (e ngjashme me NORAD-in amerikan).
Sot, NACMA quhet NCIA (NATO Communications and Information Agency), ndërsa detyrat e kontrollit të trafikut ajror janë sot përgjegjësi e programit “NATO Air C2”.
Megjithatë, ajo që shumica e autoriteteve, si në Belgjikë ashtu edhe në strukturën e NATO-s, nuk e dinin në atë kohë, ishte se SHBA po testonte intensivisht gjeneratën e ardhshme të bombarduesve me rreze të gjatë.
Në atë kohë, tiparet “stealth” të padukshmërisë së radarëve të avionëve ishin vetëm një koncept shkencor, megjithëse Forcat Ajrore të SHBA-së kishin punuar në fshehtësi mbi to që nga fillimi i viteve ’80.
Kompania Lockheed Martin, një nga prodhuesit më të mëdhenj të pajisjeve ushtarake dhe avionëve në botë, ka pasur një departament “Skunk Works” që nga fillimi i viteve 1950 (një lojë në anglisht me fjalë për “diçka ka erë të dyshimtë” dhe logoja e kompanisë është një vizatimi i një skunk) i cili ishte përgjegjës për testimin dhe zhvillimin e teknologjive të reja në fshehtësi të plotë.
I tillë ishte sekreti që shumë inxhinierë të Lockheed Martin kaluan të gjithë karrierën e tyre pa dëgjuar ndonjëherë për Skunk Works.
Gjithashtu, Pentagoni ka prezantuar praktikën që shumë njerëz marrin informacione (vetëm të caktuara) se si zhvillohen këto avionë kur arrijnë gradën e admiralit ose gjeneralit.
“Skunk Works” është kredituar me zhvillimin e aeroplanit të parë “global” spiun, U-2, pasuesit të tij SR-71 dhe luftëtarit të parë “stealth”, F-117 “Nighthawk”.
Në dekadat e fundit, Skunk Works ka punuar në zhvillimin e luftëtarëve modernë F-22 Raptor dhe F-35 Lightning II.
Bazuar në teknologjitë e “padukshmërisë së radarit” të luftëtarit F-117 “Nighthawk”, në mesin e viteve ’80, një tjetër gjigant amerikan i aeroplanit, Northrop Grumman, filloi zhvillimin e një bombarduesi më të madh që do të kishte një rreze “kudo në botë” ( fuqia e shtrirjes globale).
Aeroplani i parë B-2 “Spirit” fluturoi në korrik 1989, vetëm pak muaj para fillimit të “Pushtimit ajror belg”.
Megjithëse shumë detaje janë ende një sekret ushtarak dhe shtetëror i SHBA-së, dy prototipet e para B-2 me siguri u testuan në Evropë, për të shmangur satelitët spiun sovjetikë mbi Amerikën e Veriut, por edhe për të testuar “padukshmërinë” në vetë ” oborri i pasëm” i BRSS – a.
Pas fillimit të luftës në Irak në gusht 1990 (“Stuhia e parë” e rërës), bota do të mësojë për herë të parë për ekzistencën e “avionëve të padukshëm”.
Është gjithashtu interesant fakti se këta avionë dhe “padukshmëria” e tyre për radarët janë të lidhur drejtpërdrejt me rajonin e Ballkanit: B-2 “Spirit” zyrtarisht ka kryer fluturimet e para luftarake mbi Kosovë , gjatë operacionit të NATO-s “Përgjigje e përbashkët” në vitin 1999 , në RF Jugosllavinë te atëhershme .
Gjatë së njëjtës fushatë, në fund të marsit, F-117 “Nighthawk” i parë dhe i vetëm u rrëzua nga një raketë sovjetike “Isayev S-125 Neva”, e cila u modifikua pjesërisht nga pjesëtarët e Forcave të Mbrojtjes Ajrore të Jugosllavisë. Ushtria (më vonë NATO-ja e quajti këtë modifikim SA-3 GOA).
Pentagoni është ende duke zhvilluar “avionët e huaj”
“Skunk Works” ekziston dhe punon “me avull të plotë” edhe sot, dhe shumë kompani të tjera po punojnë për zhvillimin e avionëve të rinj të avancuar për Pentagonin.
Megjithëse programet e tyre janë ende një sekret i ruajtur nga afër, me kalimin e viteve, falë kërkimeve të ekspertëve të aviacionit dhe kërkesave të gazetarëve amerikanë për FOIA në lidhje me buxhetin e Pentagonit (Akti i SHBA-së për disponueshmërinë e informacionit), dihen të paktën dy avionë të rinj.
“Astra”, i quajtur shpesh “TB-3” është një lloj i ri bombarduesi me rreze të gjatë, i cili duhet të ketë lloje të reja motorësh, të cilët i japin përshpejtime mbi katër Mach (katër herë më shpejt se zëri).
Një tjetër aeroplan shumë më interesant i gjeneratës së re është i koduar “Black Manta” ose “Manta Ray”.
Ekspertët deklarojnë se bëhet fjalë për një dizajn “shtizë fluturuese” (Spearjet), i cili aerodinamikisht është thuajse i përsosur dhe nuk ka pothuajse asnjë rezistencë ajri.
“Manta Ray” supozohet të ketë një dizajn krejtësisht të ri, ku kabina ndodhet sipër “krahut fluturues”, ndërsa motorët janë vendosur në pjesën e poshtme të avionit.
Sipas ekspertëve, këta motorë kanë një “ramjet me impuls elektromagnetik”, i cili gjithashtu do të ngrohte dhe përshpejtonte gazrat nga motori, duke i dhënë “Raža” aftësinë për të përshpejtuar papritur në shpejtësi mbi dy Mach.
Edhe pse B-21 “Raider” do të zëvendësojë ngadalë B-2 “Spirit” deri në vitin 2030, prezantimi publik i “Raza” nuk pritet deri në vitin 2040.
