Vendimi i Spanjës për të pranuar pasaportën e Kosovës si të vlefshme nuk duhet të interpretohet si një aluzion i ndryshimit të politikës spanjolle në lidhje me Kosovën, por është një ndryshim i qëndrimit të mëparshëm të Spanjës për mosnjohjen e dokumenteve të udhëtimit të Kosovës. Dhe kjo duhet të vazhdojë të monitorohet me kujdes, dhe për hir të objektivitetit duhet theksuar se zona e mosnjohjes së Kosovës në BE po ngushtohet”, theksojnë bashkëbiseduesit e Danas.
Branka Latinoviq, ish-ambasadore dhe nënkryetare e Lëvizjes Evropiane në Serbi, shpjegon për Danas se deri më tani Spanja ishte e vetmja anëtare e zonës Shengen në të cilën qytetarët e Kosovës nuk mund të udhëtonin pa vizë.
“Fakti që nga 1 janari do të mund të udhëtojnë në Spanjë pa vizë, do të thotë se tani e tutje vetëm Spanja do të zbatojë plotësisht detyrimet që lindën pas hyrjes në fuqi të vendimit për liberalizimin e vizave. Fakti që Spanja tani do të mundësojë udhëtimin me dokument udhëtimi të Kosovës nuk paraqet vendim të qeverisë spanjolle, por vetëm zbatim të asaj që është vendosur në BE. Në të njëjtën kohë, zyrtarët spanjollë theksuan shprehimisht se vendimi i saj për mosnjohjen e Kosovës nuk ndryshon me këtë”, thekson Latinoviq.
Koncesione të rëndësishme nga Sánchez për partitë baske dhe katalanase
Ajo, megjithatë, beson se pavarësisht se kjo nuk është një aluzion për ndryshim të politikës spanjolle lidhur me Kosovën, është ndryshim i qëndrimit të mëparshëm të Spanjës për mosnjohjen e dokumenteve të udhëtimit të Kosovës dhe kjo duhet ndjekur me kujdes.
“Në të njëjtën kohë, duhet të kihet parasysh se kryeministri spanjoll Pedro Sánchez bëri një sërë lëshimesh të rëndësishme për partitë politike katalanase dhe baske që përfaqësohen në Cortes, pra Parlament, në mënyrë që të arrihet një shumicë në Parlament dhe të marrë një mandat të ri si Kryeministër. Prandaj, ndoshta në një të ardhme të largët do të mund të sillte ndonjë masë tjetër kombëtare në atë fushë”, thekson nënkryetari i Lëvizjes Evropiane në Serbi.
Ai shton se kjo masë e re sigurisht që nuk do të ishte prelud i njohjes, por mund të nënkuptojë fillimin e relaksimit të marrëdhënieve të Spanjës me Kosovën.
Marrëdhëniet paradiplomatike me Kosovën janë kudo
Dhe Srećko Đukić, ambasador në pension, beson se vendimi i Spanjës për të njohur pasaportat e Kosovës mund të jetë një hap në drejtim të ngrohjes së marrëdhënieve me Kosovën, por kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht se Spanja është e gatshme ta njohë Kosovën si shtet të pavarur.
“Përkundër njohjes së pasaportave të Kosovës, ajo mbetet më kokëforta në pozitën e mosnjohjes së Kosovës”. Këto janë disa lëvizje pragmatike pothuajse të pashmangshme për të mos rënë në një anakronizëm me regjimin e vizave në zonën pa viza. Mirëpo, nëse nuk do të deklaronim se zona e mosnjohjes së Kosovës në BE po ngushtohet, atëherë nuk do të ishim objektivë dhe do të mbyllnim sytë para së vërtetës”, thekson Gjukiq.
Ai rikujton se pasaportat e Kosovës dikur ishin njohur nga Rusia dhe se Serbia i ka njohur targat e Kosovës dhe se kështu gjërat mund të rregullohen “pafundësisht”. Thjesht, zgjidhja, siç thotë ai, kërkohet në pragmatizëm për çështje parimore siç është mosnjohja e Kosovës.
“Mirëpo, ajo që vazhdimisht lihet jashtë vëmendjes së publikut serb në të gjitha mediat tona është se të gjitha vendet që nuk e njohin Kosovën kanë marrëdhënie paradiplomatike me Kosovën, përfshirë edhe vetë Republikën e Serbisë. Domethënë, të gjithë kanë zyrat e ambasadave të tyre në Prishtinë me kryesues dhe diplomatë të tjerë që mbështesin marrëdhëniet me autoritetet në Kosovë. “Serbia ka zyrtarët e vet, siç quhet zyrtarisht, oficerët ndërlidhës në Prishtinë dhe Prishtina në Beograd, të cilët kanë status diplomatik, të vendosur në kuadër të misionit të BE-së”, përfundon Gjukiq.
Spanja nuk do të pengojë afrimin e Prishtinës në Bashkimin Evropian
Për të kujtuar, Ministria e Punëve të Jashtme spanjolle ka konfirmuar se Spanja e ka pranuar si të vlefshme pasaportën e Kosovës edhe pse nuk e njeh pavarësinë e saj, siç raporton e përditshmja Pais (El Pais).
Të njëjtat burime shtojnë se “pa këtë ndryshim, mbajtësit e pasaportave të Kosovës do të kishin probleme me vizitat legale në vendet që nuk e kanë njohur Kosovën”.
Ata gjithashtu theksuan se “Spanja i jep përparësi dhe do të vazhdojë t’i japë përparësi dialogut midis Beogradit dhe Prishtinës si një mënyrë për të zgjidhur çështjen e Kosovës” dhe “përpiqet të minimizojë ndikimin e tij tek qytetarët”.
Vitet e fundit, qeveria spanjolle e ka kushtëzuar njohjen e pavarësisë së Kosovës me arritjen e marrëveshjes me Serbinë, por ka siguruar se kjo nuk do të pengojë afrimin e Prishtinës në Bashkimin Evropian. Kështu, qeveria spanjolle pranoi pjesëmarrjen e autoriteteve të Kosovës në samitet e BE-së dhe Ballkanit Perëndimor, por pa flamujt dhe simbolet e shtetit të Kosovës. Samiti i fundit i tillë u mbajt më 13 dhjetor në Bruksel, nën presidencën spanjolle të Unionit, kujton Pais.
