Lufta në Rripin e Gazës vazhdon prej 100 ditësh, me afro 25.000 të vdekur, shkatërrime dhe vuajtje të mëdha dhe frika nga përhapja e konfliktit në rajone të tjera të Lindjes së Mesme po rritet dita-ditës.
Izraeli thotë se ka përdorur më shumë se 10,000 bomba dhe raketa dhe ka kryer qindra sulme ajrore në të gjithë Rripin e Gazës që kur një sulm i befasishëm nga Hamasi në jug të Izraelit më 7 tetor shkaktoi luftën.
Zyrtarët në Gaza thonë se më shumë se 50 për qind e banesave në Rripin janë shkatërruar, bërë të papërdorshme ose dëmtuar që nga fillimi i konfliktit.
Sipas vlerësimeve, pothuajse dy milionë njerëz në enklavë, ose 85 për qind e popullsisë, janë larguar nga shtëpitë e tyre.
Konflikti më i madh midis Izraelit dhe Hamasit në dekadat e fundit u shkaktua nga një inkursion i befasishëm i ekstremistëve palestinezë në jug të Izraelit më 7 tetor, në të cilin u vranë 1200 njerëz, kryesisht civilë dhe rreth 240 njerëz u morën peng.
Sipas burimeve palestineze, nga 8 tetori deri më 15 janar, sulmet izraelite vranë rreth 24,000 njerëz, kryesisht fëmijë dhe gra.
Gjatë konfliktit, i cili zgjati më shumë se tre muaj, armiqësitë u pezulluan vetëm një herë për shtatë ditë, gjatë të cilave u shkëmbyen të burgosur nga të dyja palët.
Pati përpjekje për të rivendosur një armëpushim, por pa sukses.
Autoritetet izraelite thonë se lufta do të vazhdojë deri në arritjen e qëllimeve, e para prej të cilave është shkatërrimi i plotë i Hamasit.
Agjencitë e Kombeve të Bashkuara kanë paralajmëruar vazhdimisht se Rripi i Gazës është bërë “vendi më i keq në tokë”.
Në hijen e luftës së përgjakshme në Rripin e Gazës, para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë u mbajt seanca e parë mbi padinë e Republikës së Afrikës së Jugut (JAR), e cila akuzon Izraelin për gjenocid, ndërsa qeveria izraelite thotë se është një ” shtrembërim i së vërtetës”.
A do të përhapet konflikti në Liban dhe Jemen?
Ekziston një frikë në rritje në botë se konflikti do të përhapet në rajonin më të gjerë të Lindjes së Mesme, veçanërisht pas sulmit nga Amerika dhe Britania ndaj objekteve të organizatës ekstremiste ushtarako-politike Hutha në Jemen.
Sulmet me raketa të drejtuara në Jemen u paraprinë nga sulmet e Houthi-ve ndaj anijeve tregtare në Detin e Kuq dhe udhëheqësit e tyre thonë se ata po e bënin këtë në mbështetje të Hamasit në Gaza.
Houthis u zotuan menjëherë të përgjigjen.
Ndërsa mbështet Hamasin, Irani gjithashtu mbështet Houthis, një grup rebel që kontrollon pjesë të shtetit të Jemenit dhe është në konflikt me autoritetet.
Lexoni më shumë rreth sulmeve në Jemen këtu .
Jeremy Bowen, korrespondent i BBC-së për Lindjen e Mesme, analizon se është gjithashtu e mundur që grupet pro-iraniane në Irak dhe Siri të intensifikojnë veprimet kundër forcave amerikane në rajon.
Nëse kjo arenë nxehet më tej dhe forcat amerikane hakmerren, përpjekjet diplomatike të SHBA-së për të shmangur një luftë të gjithanshme midis Izraelit dhe Hezbollahut, lëvizjes ushtarake dhe politike libaneze të mbështetur nga Irani, do të pengohen.
Houthi-t janë gjithashtu pjesë e një rrjeti aleatësh dhe ndërmjetësues, i ashtuquajturi Boshti i Rezistencës, që Irani e ka formuar si frontin e mbrojtjes së tij kundër armiqve të tij.
Lexoni të gjithë analizën në një tekst të veçantë .
Së bashku me betejat midis Houthis dhe aleatëve perëndimorë, vazhdon shkëmbimi sporadik i zjarrit midis Hezbollahut libanez dhe Izraelit.
Situata u përkeqësua javët e fundit pas vrasjes së nënkryetarit të Hamasit në Bejrut dhe më pas likuidimit të komandantit të lartë të Hezbollahut .
Hezbollahu, ose Partia e Zotit, është një organizatë politike dhe ushtarake shiite që zotëron fuqi të madhe në Liban, por konsiderohet një organizatë terroriste nga shtetet perëndimore dhe arabe.
Kjo organizatë mbështet ekstremistët palestinezë në Rripin e Gazës, por nuk ka njoftuar se do të hyjë në konflikt të drejtpërdrejtë me Izraelin për ofensivën në territoret palestineze.
Që nga konflikti i fundit, që nga tetori i vitit 2023, më shumë se 100 njerëz janë vrarë në Liban, shumica prej të cilëve luftëtarë të Hezbollahut, por të vdekurit kanë përfshirë edhe civilë, duke përfshirë tre gazetarë.
Ushtria izraelite ka evakuuar mijëra civilë që jetojnë në dhjetëra komunitete në zonën kufitare.
Lexoni më shumë rreth Hezbollahut këtu .
Në ditët e para të vitit të ri, Izraeli zbuloi një plan të pasluftës që do të shihte autoritet të kufizuar palestinez në territor, ndërsa Izraeli do të ruante kontrollin e përgjithshëm të sigurisë.
Lexoni më shumë rreth planit këtu .
Padia për gjenocid kundër Izraelit para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë
Republika e Afrikës së Jugut (JAR) paraqiti një ankesë para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë duke akuzuar Izraelin për gjenocid, ndërsa Izraeli thotë se kjo është një “shtrembërim i së vërtetës”.
Në seancën e parë, përfaqësuesit e JAR akuzuan Izraelin se donte të “shkatërronte” Gazën dhe i kërkuan gjykatës që të urdhërojë Izraelin t’i japë fund operacioneve ushtarake.
Siç pretendojnë ata, Izraeli shkel Konventën e Gjenocidit të vitit 1948, të cilën e nënshkruan të dy vendet dhe e cila i detyron palët të parandalojnë gjenocidin, dhe më shumë për padinë mund të lexoni këtu.
Izraeli mbrohet duke i quajtur akuzat “hipokrite, të pabaza dhe shtrembërim të së vërtetës”.
Procesi, i cili filloi të premten përpara Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë, gjykata më e lartë e OKB-së, mund të zgjasë me vite.
Lexoni më shumë rreth padisë në një tekst të veçantë .
Afati kohor i ngjarjeve më të rëndësishme:
- Hamasi, grupi ekstremist që kontrollon Rripin e Gazës, nisi një sulm të befasishëm ndaj Izraelit më 7 tetor.
- Në atë kohë, 1200 njerëz u vranë dhe rreth 240 u rrëmbyen
- Izraeli u përgjigj menjëherë me një seri sulmesh masive ajrore në Rripin e Gazës dhe ka shtuar sulmet tokësore ditët e fundit.
- Më shumë se 23,200 njerëz kanë vdekur në Rripin e Gazës deri më tani, sipas burimeve palestineze të sunduara nga Hamasi.
- Më 13 tetor, Izraeli paralajmëroi palestinezët në Gaza që të lëvizin nga veriu në jug
- Gjatë rrethimit izraelit të Gazës, më shumë se 700,000 palestinezë u larguan nga pjesa veriore në jug të Rripit.
- Izraeli filloi një ofensivë tokësore, duke rrethuar qytetin e Gazës dhe duke e prerë Rripin e Gazës në dysh
- Ushtria izraelite thotë se sulmet në Gaza mund të zgjasin disa muaj deri sa të mos ketë më Hamas në fund
- Më 31 tetor, ushtria izraelite kreu një sulm ajror në kampin e refugjatëve Jabalia në pjesën veriore të Rripit të Gazës, duke vrarë dhe plagosur dhjetëra njerëz.
- Hamasi ka humbur kontrollin mbi veriun e Rripit të Gazës, ne kemi kapur bastionin e tij në Jabalia, njoftoi ushtria izraelite më 9 nëntor.
- Rreth 300,000 njerëz morën pjesë në marshimin pro-palestinez në Londër më 11 nëntor.
- Më 15 nëntor, ushtria izraelite hyri në kompleksin kryesor spitalor të Gazës, duke pretenduar se një post komandë e Hamasit ndodhej në tunelet më poshtë.
- Qindra pacientë dhe mjekë dolën nga spitali Al-Shifa në Gaza më 18 nëntor, duke mbajtur flamuj të bardhë. Izraeli ka kërkuar prej ditësh spitalin
- Më 20 nëntor, rreth tridhjetë foshnja të lindura para kohe u evakuuan nga spitali Al-Shifa në Gaza në Egjipt.
- Armëpushimi i parë dhe i vetëm midis Izraelit dhe Hamasit zgjati shtatë ditë, nga 24 nëntori deri më 1 dhjetor, kur të burgosurit nga të dyja palët u liruan.
- Më 1 dhjetor, pas një armëpushimi shtatëditor, Izraeli vazhdoi sulmet e tij në Rripin e Gazës dhe më 3 dhjetor njoftoi se forcat e tij kishin hyrë në Khan Yunis, qyteti më i madh në pjesën jugore të zonës.
- SHBA bllokoi rezolutën e Këshillit të Sigurimit të OKB-së për armëpushimin
- Në dhjetor, pati sulme të shpeshta nga grupi rebel jemenas Houthi mbi anijet në Detin e Kuq, zinxhirët e furnizimit u ndërprenë
- Në fund të dhjetorit, Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara miratoi një rezolutë që kërkon krijimin e kushteve për dërgimin e ndihmave në Gaza, por pa përmendur ndërprerjen e armiqësive.
- Në fund të dhjetorit 2023, Afrika e Jugut paraqiti një ankesë kundër Izraelit në Gjykatën Penale Ndërkombëtare duke e akuzuar atë për gjenocid.
- Saleh al-Aruri, nënkryetari politik i Hamasit, u vra në kryeqytetin libanez Bejrut më 2 janar 2024. Izraeli ende nuk e ka konfirmuar se ka kryer këtë sulm, Hezbollahu thotë se vrasja nuk do të mbetet e pandëshkuar.
- Më 5 janar 2024, ministri i mbrojtjes i Izraelit përshkroi një plan për Gazën pas luftës: Autoriteti Palestinez i Kufizuar, me Izraelin në kontroll të plotë të sigurisë së zonës
- Më 11 janar 2024, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë filloi një gjyq kundër Izraelit me akuzën e gjenocidit nga Republika e Afrikës së Jugut, të cilën Izraeli e mohon.
