Fakti që Serbia ka një dekadë të tërë duke negociuar me BE-në tregon se është një periudhë e mundësive të humbura. Siç qëndrojnë gjërat, Beogradi nuk është as afër përfundimit të hapjes së kapitullit, që është një detyrë më e lehtë dhe është vetëm pesëmbëdhjetë për qind larg zbatimit të rregullave që miraton. Nëse qeveria nuk do anëtarësimin në BE, do të ishte e drejtë që ta thoshte këtë.
Përfaqësuesit e qeverisë duket se kanë përmendur temën e integrimeve evropiane së bashku me ato më prioritare dhe dëshira e qytetarëve që Serbia të bëhet pjesë e Unionit është nën 50 për qind . Entuziazmi është zhdukur, por janë zhdukur edhe reformat e nevojshme dhe progresi i rëndësishëm në kapitujt më të rëndësishëm dhe bllokues 23, 24 dhe 35,
Strahinja Subotiq, nga Qendra për Politikë Evropiane, thotë për Danas se fakti që negociatat kanë vazhduar për një dekadë të tërë tregon se është një periudhë e mundësive të humbura.
Dekada e ardhshme nuk duhet të lejohet të jetë një periudhë tjetër mundësish të humbura
Siç shton ai, sa më shumë kalonte koha, në vend që të ishim më afër arritjes së anëtarësimit në Union si synimi ynë kryesor strategjik, aq më shumë ngecja jonë i forconte rrënjët.
– Rrjedhimisht, kremtimi i këtij përvjetori famëkeq duhet të na kujtojë se nuk duhet të lejojmë që dekada e ardhshme të jetë një periudhë tjetër mundësish të humbura, veçanërisht duke pasur parasysh se aktualisht vetë Bashkimi po kërkon në mënyrë aktive zgjidhje për të përshpejtuar dhe ringjallur. politikën e zgjerimit – thotë Subotiq.
Ndërsa Naim Leo Beshiri, drejtor i Institutit për Çështje Evropiane, thotë se dhjetë vjet negociata të udhëhequra nga neoradikalët mund të përmblidhen në një fjali, ata premtuan shumë, bënë pak dhe e donin akoma më pak të ardhmen evropiane të Serbisë.
Sipas tij, progresi i ngadalshëm dhe e ardhmja e pasigurt evropiane kushtëzohet nga dy gjëra.
E para është se ish-radikalët hoqën bluzat e tyre me imazhin e Sheshelit, veshin kostume dhe u deklaruan evropianë entuziastë, duke e ditur se qytetarët e Serbisë nuk do t’i lënë kurrë të sundojnë duke kërcënuar të ardhmen që shpreson shumica me retorikën e Millosheviqit, dhe në fakt ata gënjejnë gjatë gjithë kohës, sepse me të vërtetë nuk duan ligje, një shtet të organizuar, rregulla që vlejnë për të gjithë, përfshirë ata, por nuk duan të thyejnë lidhjen midis politikës dhe krimit sepse qeveria i ka treguar. se kjo hallkë është ekonomikisht shumë fitimprurëse për ruajtjen e makinerisë elektorale dhe gojët e uritura rreth presidentit.
– Me fjalë të tjera, nëse keni kontroll mbi të gjitha levat e pushtetit, duhet të jeni në gjendje të zbatoni çdo reformë, të cilën në radhë të parë e kërkojnë qytetarët, e më pas BE-ja – thotë ai.
Nuk kemi as para dhe as fuqi punëtore për ta realizuar këtë proces
Sa i përket numrit të kapitujve të hapur, ai thekson se është dukshëm më i vogël se vendet e tjera të rajonit që kanë filluar negociatat, Mali i Zi, i cili hapi të 33 kapitujt dhe mbylli përkohësisht tre.
– Siç qëndrojnë gjërat, Serbia nuk është as afër përfundimit të hapjes së kapitullit, që është një detyrë më e lehtë, dhe është vetëm pesëmbëdhjetë për qind larg zbatimit të rregullave që miraton duke vulosur në një parlament të paaftë. Ka disa arsye për përparimin e ngadaltë të Serbisë në negociata. Një nga arsyet është kompleksiteti i sistemit ligjor të BE-së, i cili kërkon ndryshime të rëndësishme në legjislacionin dhe praktikën e Serbisë, dhe rezultoi se ne nuk kemi as para dhe as fuqi punëtore për ta kryer atë proces, dhe ja ku kemi ardhur. një pikë tjetër – shpjegon Beshiri.
Siç thotë ai, Serbia nuk është aq e varfër sa qeveria shpenzon paratë e qytetarëve dhe sa shpenzon për korrupsion.
– Të dhënat e Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit tregojnë se Serbia çdo vit humb 500 km rrugë, 7500 pajisje mjekësore dhe 350 shkolla vetëm për shkak të korrupsionit. Përzgjedhja negative në administratën shtetërore, mbajtja e të gjithë administratës në gjendje emergjence kundër ligjit dhe nepotizmi gjatë rekrutimit çoi në njohuritë dhe aftësitë e ulëta të nëpunësve civilë, kështu që as operacionet më të thjeshta nuk mund të kryhen në vitet e fundit. Stafi përgjegjës për harmonizimin e acquis të BE-së, si dhe zbatimin e ligjeve dhe raportimin e rregullt të zbatimit, në shumicën e rasteve kanë njohuri dhe aftësi aq të ulëta sa që gjërat më të zakonshme kërkojnë vite për t’u zgjidhur – thekson bashkëbiseduesi ynë.
Me fjalë të tjera, shton ai, edhe nëse do të kishte vullnet politik, nuk do të kishte personel që do të mund ta zbatonte planin e kryeministrit dhe presidentit.
Ai kujton gjithashtu kompleksitetin e çështjes së Kosovës, e cila është një nga kapitujt që Serbia duhet të mbyllë para se të bëhet anëtare e BE-së.
Qeveria as nuk do dhe as nuk di të na prezantojë në BE
– Për sa i përket çështjes së Kosovës, Serbia dhe Kosova kanë arritur njëfarë progresi në dialogun që po zhvillojnë nën patronazhin e BE-së. Mirëpo, ende nuk ka marrëveshje për statusin përfundimtar të Kosovës, gjë që paraqet pengesë të konsiderueshme për përparimin e Serbisë në negociatat me BE-në – thekson Beshiri.
Duke marrë parasysh të gjithë këta faktorë, ai thotë se është e vështirë të parashikohet se kur Serbia do të jetë në gjendje të bëhet anëtare e BE-së, por se nëse qeveria nuk e dëshiron atë, do të ishte e drejtë që ta thotë këtë dhe si Islanda te mbyllim negociatat se perndryshe fati na buzeqesh.Turqia autokratike ku kemi dekada kandidate shikojme ku te shpetojme cfare mundemi dhe kurre te mos reformojme ne nje shtet demokratik te bazuar ne ligj, drejtesi dhe rregull të ligjit.
– A është kjo qeveria që mund të na prezantojë në BE? Dyshoj, nuk dyshoj vërtet, nuk mundet. As nuk do, as nuk e di – përfundon Beshiri./Kosoavtimes/
