Takimi mes Beogradit dhe Prishtinës me përfaqësuesit e saj do të mbahet më 27 shkurt në Bruksel, me ftesë të të dërguarit special të BE-së për dialog, Miroslav Lajçak, por për momentin nuk dihet se cilët do të jenë negociatorët. Bashkëbiseduesit e gazetës “Blic” te Beogradit kanë pak pritshmëri nga ky takim, e disa besojnë se vetëm SHBA-të kanë fuqi për të nisur bisedimet.
Thirrja pasoi akuzat e negociatorit teknik Besnik Bisljimi ndaj Lajçakut, se ai shkel parimet që i ka vendosur vetë, sipas të cilave asnjë temë në dialog nuk mund të jetë në rend dite pa marrëveshjen paraprake të dy palëve.
Largimi i përfaqësuesve të dy palëve do të pasohet nga hija e marrëdhënieve asnjëherë më të këqija, të cilat u rritën edhe më shumë me vendimin e Kurtit për heqjen e dinarit në Kosovë. Që atëherë ka pasur kërcënime, sugjerime, apele nga zyrtarët më të lartë të BE-së dhe Perëndimit për shtyrjen e këtij vendimi, por ende nuk ka asnjë ndryshim.
“Shanset janë të pakta”
Kjo është arsyeja pse Stefan Radojkoviq, historian, vlerëson për “Blic” se ka pak mundësi për ndonjë përparim.
“ Nuk duhet të presim rezultate konkrete nga takimi i ardhshëm, qoftë në nivelin më të lartë apo jo. Gjithashtu, jam i mendimit se ky lloj dialogu duhet të kthehet ngadalë por me siguri në kuadrin e OKB-së, sepse është e qartë se BE-ja, megjithëse nuk është një ndërmjetës neutral, nuk është një ndërmjetës përkatës që do të garantonte zbatimin. të marrëveshjeve të arritura në vitin 2013 dhe 2015 – vëren Radojkoviq.
Kjo gjithashtu tregon se vetëm një vend ka mjetet për ta çuar dialogun nga një bllokim. Ai i referohet deklaratës së presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq se “ BE-ja ose nuk ka ose nuk dëshiron të aplikojë mekanizma ndaj Prishtinës, e cila po zbaton jo vetëm masa të njëanshme, por po përpiqet të pastrojë etnikisht Kosovën nga serbët. “.
– Deklarata e Vuçiqit mund të kuptohet në dy mënyra. Së pari, se BE-ja nuk ka mekanizma që mund ta detyrojnë Prishtinën në mënyrë efektive të sillet në mënyrë konstruktive, e lëre më të përmbushë detyrimin nga Marrëveshja e Brukselit. Ose se BE-ja nuk dëshiron të përdorë mekanizmat e shtrëngimit ndaj Prishtinës, përkundrazi janë më shumë në nivel të retorikës, por jo konkrete dhe të zbatuara në vazhdimësi të masave shtrënguese. Nëse e kemi parasysh këtë, është e qartë se vetëm SHBA-të kanë peshën e nevojshme politike dhe ushtarake, në mënyrë që çdo dialog i ardhshëm me Prishtinën të mund të konsiderohet konstruktiv – vëren Radojkoviq.
Takimi i fundit pesë muaj më parë
Për momentin nuk dihet se kush do të shkojë në Bruksel, negociatorët teknikë Petar Petkoviq dhe Besnik Bisljimi, apo negociatorët politikë Aleksandar Vuçiq dhe Aljbin Kurti. Meqë ra fjala, të dy patën një takim më 14 shtator të vitit të kaluar, kur përfaqësuesi i lartë i BE-së për politikën e jashtme dhe sigurinë, Giuseppe Borej, akuzoi drejtpërdrejt Kurtin për dështimin e bisedimeve, sepse ai nuk pranoi një “propozim kompromisi” për të dy. palët të zbatojnë paralelisht detyrimet e tyre.
Pas kësaj, dy negociatorët ishin në Bruksel në tetor, por ata patën një bisedë të dyfishtë me liderët e BE-së në margjinat e samitit të Këshillit Evropian.
Thirrja pasoi akuzat e negociatorit teknik Besnik Bisljimi ndaj Lajçakut, se ai shkel parimet që i ka vendosur vetë, sipas të cilave asnjë temë në dialog nuk mund të jetë në rend dite pa marrëveshjen paraprake të dy palëve.
“Shanset janë të pakta”
Kjo është arsyeja pse Stefan Radojkoviq, historian, vlerëson për “Blic” se ka pak mundësi për ndonjë përparim.
“ Nuk duhet të presim rezultate konkrete nga takimi i ardhshëm, qoftë në nivelin më të lartë apo jo. Gjithashtu, jam i mendimit se ky lloj dialogu duhet të kthehet ngadalë por me siguri në kuadrin e OKB-së, sepse është e qartë se BE-ja, megjithëse nuk është një ndërmjetës neutral, nuk është një ndërmjetës përkatës që do të garantonte zbatimin. të marrëveshjeve të arritura në vitin 2013 dhe 2015 – vëren Radojkoviq.
Kjo gjithashtu tregon se vetëm një vend ka mjetet për ta çuar dialogun nga një bllokim. Ai i referohet deklaratës së presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq se “ BE-ja ose nuk ka ose nuk dëshiron të aplikojë mekanizma ndaj Prishtinës, e cila po zbaton jo vetëm masa të njëanshme, por po përpiqet të pastrojë etnikisht Kosovën nga serbët. “.
– Deklarata e Vuçiqit mund të kuptohet në dy mënyra. Së pari, se BE-ja nuk ka mekanizma që mund ta detyrojnë Prishtinën në mënyrë efektive të sillet në mënyrë konstruktive, e lëre më të përmbushë detyrimin nga Marrëveshja e Brukselit. Ose se BE-ja nuk dëshiron të përdorë mekanizmat e shtrëngimit ndaj Prishtinës, përkundrazi janë më shumë në nivel të retorikës, por jo konkrete dhe të zbatuara në vazhdimësi të masave shtrënguese. Nëse e kemi parasysh këtë, është e qartë se vetëm SHBA-të kanë peshën e nevojshme politike dhe ushtarake, në mënyrë që çdo dialog i ardhshëm me Prishtinën të mund të konsiderohet konstruktiv – vëren Radojkoviq.
Takimi i fundit pesë muaj më parë
Për momentin nuk dihet se kush do të shkojë në Bruksel, negociatorët teknikë Petar Petkoviq dhe Besnik Bisljimi, apo negociatorët politikë Aleksandar Vuçiq dhe Aljbin Kurti. Meqë ra fjala, të dy patën një takim më 14 shtator të vitit të kaluar, kur përfaqësuesi i lartë i BE-së për politikën e jashtme dhe sigurinë, Giuseppe Borej, akuzoi drejtpërdrejt Kurtin për dështimin e bisedimeve, sepse ai nuk pranoi një “propozim kompromisi” për të dy. palët të zbatojnë paralelisht detyrimet e tyre.
Pas kësaj, dy negociatorët ishin në Bruksel në tetor, por ata patën një bisedë të dyfishtë me liderët e BE-së në margjinat e samitit të Këshillit Evropian.
Prandaj shtrohet pyetja nëse Vuçiq dhe Kurti do të ulen në të njëjtën tryezë në Bruksel dhe Nexhmedin Spahiu, profesor universitar në Prishtinë, për “Blic” vlerëson se kjo është një mundësi reale. Megjithatë, ai nuk është aq i sigurt për rezultatin e takimit.
– Besoj se BE-ja do të kërkojë një marrëveshje për zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit . Besoj se të dy do të shihen, ka pasur situata më të këqija dhe shpresoj që arsyeja të mbizotërojë. Kushtet e marrëveshjes duhet të përmbushen paralelisht, pa kushte. Në luftë, të gjithë humbasin, përfshirë edhe fituesin. Sa më larg që jemi nga marrëveshja, aq më të sigurta janë konfliktet – tha Spahiu.
E Ognjen Gogiq, analist politik, kujton “Blic” se Vuçiq dhe Kurti nuk kanë refuzuar asnjëherë ftesë për në Bruksel.
– Nuk do ta bëjnë as këtë herë nëse do t’u vijë ftesa. Kjo nuk do të thotë se ata do të takohen drejtpërdrejt. Përkundrazi, mund të pritet që ata të kenë takime të ndara me ndërmjetësit.Nga ai takim mund të pritet vetëm që BE-ja të tregojë se vazhdon të menaxhojë procesin e dialogut. Ky ishte mesazhi themelor i ambasadorëve perëndimorë gjatë seancës së Këshillit të Sigurimit, që çështja e ndalimit të dinarit në Kosovë të zgjidhet në kuadër të dialogut të mbajtur në Bruksel – vlerëson Gogiq.
“Së pari pezullimi, pastaj ndryshimi në dialog”
Në mënyrë që të ketë përparim, kryeqytetet perëndimore duhet së pari të bindin Prishtinën që të pezullojë vendimin e diskutueshëm që i çon serbët në prag të një fakti të kryer.
“Vetëm atëherë do të hapet hapësira për Beogradin dhe Prishtinën që në një dialog të drejtpërdrejtë të përpunojnë zgjidhje për funksionimin e transaksioneve të pagesave në Kosovë”, vëren Gogiq.
Jo më pak pesimist është edhe Toby Vogel, bashkëpunëtor i Këshillit joqeveritar për Politikat e Demokratizimit nga Brukseli, i cili beson se këtë vit nuk do të ketë përparim të dukshëm në dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
– Nuk shoh shumë vend për përmirësim këtë vit, për disa arsye. Së pari, duket se ekipi aktual i ndërmjetësve nuk është i gatshëm të bëjë atë që duhet bërë për të krijuar kushtet që mund të çojnë në një marrëveshje përfundimtare, pra që BE-ja të heqë presionin e njëanshëm ndaj Kosovës dhe të rrisë presionin ndaj Serbisë. se qasja është më e balancuar. Së dyti, qasja e Presidentit Vuçiç, i cili është në pritje të zgjedhjeve për Parlamentin Evropian dhe, më e rëndësishmja, administrata Trump. Duket se deri më tani po funksionon, e dëshmon edhe fakti se askush nuk dëshiron ta pyesë për bllokadën e dialogut dhe ngjarjet në Banjskë – tha ai, përcjell “Kosovo Online”.
