Më 6 maj, një ditë para inaugurimit të presidentit rus Vladimir Putin, Ministria ruse e Mbrojtjes njoftoi përgatitjen e manovrave me armë bërthamore taktike. Ajo do të mbahet, siç thuhet, “në të ardhmen e afërt” dhe afër kufirit ukrainas.
Këto do të ishin ushtrimet e para të tilla që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës në shkurt 2022.
Manovrat duhet të kryhen nga njësitë raketore të “Rrethit Ushtarak Jugor” (mbrojtja ajrore) me pjesëmarrjen e forcave ajrore dhe detare. Qëllimi, siç u tha, është “rritja e gatishmërisë së forcave bërthamore jostrategjike”.
Përveç territoreve ruse, zona e mbrojtjes ajrore ruse përfshin Krimenë, të aneksuar në vitin 2014, si dhe katër rajone në juglindje të Ukrainës, të cilat Rusia i ka pushtuar kryesisht.
Kërcënimet bërthamore dhe kritikat ndaj Perëndimit
Përfaqësuesit e vendeve perëndimore kanë kritikuar vazhdimisht Kremlinin për kërcënimet bërthamore. Edhe pse presidenti Vladimir Putin deri më tani nuk ka kërcënuar haptazi një sulm bërthamor, ai ka paralajmëruar rregullisht Perëndimin për mundësinë e një lufte bërthamore nëse ata guxojnë të përfshihen në konflikt të drejtpërdrejtë me Rusinë.
Më elokuent ishte Dimitriy Medvedev, ish-presidenti dhe aktualisht njeriu i dytë i Këshillit të Sigurimit Rus. Medvedev, i cili pëlqen të reklamojë në Telegram, ka kërcënuar vazhdimisht hapur me bomba atomike.
Të martën (6 maj), ai përsëriti deklarata të ngjashme. Medvedev e vendosi manovrën e Rusisë me bomba atomike taktike në kontekstin e një debati në Perëndim nëse është e pranueshme të dërgohen trupa tokësore në Ukrainë.
Të njëjtën gjë bëri edhe Dimitriy Peskov, zëdhënësi i Kremlinit, duke iu referuar veçanërisht deklaratave të fundit të kreut të shtetit francez, Emmanuel Macron, i cili është politikani i parë kryesor që përmend mundësinë e dërgimit të ushtrisë tokësore. Peskov foli për “një raund të ri të përshkallëzimit të tensionit”.
Çfarë është një armë bërthamore taktike?
Ndryshe nga armët bërthamore strategjike, armët bërthamore taktike kanë më pak fuqi dhe rreze. Mund të jetë artileri, por më të zakonshmet janë raketat balistike dhe ato të lundrimit.
Ato janë gjuajtur nga sisteme që mund të mbajnë koka luftarake konvencionale dhe bërthamore.
Koka luftarake për sistemet e raketave me bazë tokësore me rreze deri në 500 kilometra, ose raketat det-tokë dhe ajër-tokë me një rreze veprimi deri në 600 kilometra konsiderohen si armë bërthamore taktike.
Sigurisht, ky klasifikim nuk është zyrtar. Megjithatë, nuk ka një kufi të qartë klasifikimi. Prandaj, disa përfshijnë raketat e reja ruse të lundrimit Kalibr dhe raketat hipersonike Kinzhal me rreze veprimi prej disa mijëra kilometrash si armë bërthamore taktike.
Përdorimi në Ukrainë “nuk ka kuptim”
Ekspertët që folën për DW janë dakord se përdorimi i armëve bërthamore në Ukrainë është i pamundur dhe i pakuptimtë. “Ushtarakisht, përdorimi i armëve bërthamore nga Rusia në Ukrainë nuk ka kuptim në asnjë rrethanë”, tha Pavel Podvig, studiuesi kryesor në Institutin e KB për Hulumtimin e Çarmatimit.
Gjatë manovrës, Rusia nuk do të jetë në gjendje të praktikojë goditjen, por vetëm procedurën e përdorimit të armëve, thotë eksperti. “Sepse zakonisht kokat jostrategjike ruhen veçmas nga raketat dhe avionët që mund t’i lëshojnë ato,” thotë Podvig.
Ai shpreson se procedura do të praktikohet me municion praktik për arsye sigurie.
Planet për të përdorur armë bërthamore në Ukrainë “nuk kanë ekzistuar kurrë”, thotë Nikolai Sokov nga Qendra e Vjenës për Çarmatimin. Sipas tij, nuk kishte plane të tilla as në vjeshtën e vitit 2022, kur ushtria ruse u tërhoq nga rajonet e Kharkiv dhe Kherson, megjithëse në atë kohë mediat amerikane spekuluan për këtë.
Sipas Sokov, ushtria ruse aktualisht është superiore ndaj ushtrisë ukrainase në front, duke përparuar dhe pushtuar territore gjithnjë e më të mëdha në lindje të Ukrainës. Për më tepër, Kievi pret edhe forcimin e sulmeve ruse.
Stërvitjet bërthamore “paralajmërojnë Perëndimin”
Kërcënimet bërthamore duket se kanë një qëllim tjetër. “Përshkallëzimi bërthamor” – këto dy fjalë u frikësuan në Perëndim që nga fillimi i agresionit rus. Shumë politikanë dhe ekspertë janë të bindur se ky kapje është arsyeja pse armët i dërgohen Ukrainës në një mënyrë të kufizuar dhe të ngadaltë.
Dhe pikërisht këtë kartë po luan Kremlini, thotë Matje Buleg nga qendra amerikane “Wilson”. Ai nuk beson se manovra bërthamore ruse u njoftua “vetëm për shkak të qëndrimit të Francës”.
Sipas Buleg, kjo është pjesë e “kërcënimeve të vazhdueshme dhe kërcitjes së armëve” për të thyer vendosmërinë e Perëndimit në mbështetjen e Ukrainës. Për më tepër, Putin dëshiron të prezantohet si një “udhëheqës i fortë”, veçanërisht para Ditës së Fitores mbi Gjermaninë Naziste, e cila festohet në Rusi më 9 maj, thotë Buleg.
Ekspertët besojnë se stërvitjet bërthamore ruse janë një “sinjal dhe paralajmërim për Perëndimin”. “Asgjë e mirë nuk vjen nga ky sinjal politik, por duhet interpretuar sa më me maturi”, përfundon Pavel Podvig, përcjell DW .
