Një grup euro deputetësh i kanë bërë thirrje Komisionit Evropian të ngrijë fondet për Hungarinë pasi qeveria e Viktor Orban rrit taksat ndaj firmave evropiane, duke i bërë presion që të shesin asetet dhe të tërhiqen nga Hungaria. BE nuk mund t’i japë miliarda një qeverie që përdor metoda të paligjshme për të ngacmuar kompanitë evropiane, tha përfaqësuesi i të Gjelbërve në Parlamentin Evropian, Daniel Freund . Do të jetë një detyrë urgjente për Komisionin e ri Evropian pas zgjedhjeve të qershorit, thekson ai.
Kryeministri hungarez Viktor Orbán po përpiqet gjithnjë e më shumë të dëbojë kompanitë e BE-së. Koha e dominimit të kompanive gjermane apo franceze duhet të përfundojë, tha ai nga forumi ekonomik në Berlin. Qëllimi i Orbanit është të dëbojë kompanitë e investitorëve evropianë nga të ashtuquajturat sektorë strategjikë. Prej vitesh, qeveria hungareze ka vendosur taksa dhe kufizime shtesë për firmat e huaja në ndërtim, komunikim dhe transport, tregti me pakicë dhe sektorin financiar, shkruan gjermanisht Der Spiegel. Qëllimi është të rritet presioni mbi pronarët për t’i shtyrë ata t’ua shesin kompaninë sipërmarrësve hungarezë, shpesh të preferuar të regjimit të Orbanit.
Pesë eurodeputetë të orientimeve të ndryshme politike protestuan në një letër drejtuar Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen , se kjo ishte një shkelje e qartë e ‘lirisë së biznesit, të drejtave pronësore, parimeve të konkurrencës së ndershme dhe elementeve të tjera kyçe të brendshme të përbashkët. tregu’. Deputetët bëjnë thirrje për masa ‘më të shpejta dhe më sistematike’ kundër masave të dëmshme të qeverisë hungareze, duke kërkuar që Komisioni të vendosë masa financiare ndaj Hungarisë sa më shpejt të jetë e mundur, shkruan Spiegel. Mercedes Benz, BMW, Volkswagen, gjiganti i industrisë ushtarake Rheinmetall kanë fabrikat e tyre në Hungari.
Kompanitë gjermane kanë protestuar kundër masave diskriminuese të autoriteteve hungareze qysh vitin e kaluar dhe ndërkohë presioni është intensifikuar. Pasi Orbán rriti taksat për telekomunikacionet, Vodafone e Mbretërisë së Bashkuar shiti rrjetin e saj celular një konsorciumi të mbledhur rreth kompanisë hungareze 4iG. Filiali hungarez i prodhuesit kryesor të materialeve ndërtimore Heidelberg Materials është në humbje për shkak të futjes së taksave shtesë të CO₂ dhe tarifave të minierave. Kompania gjermane Avilliance, e cila menaxhon aeroportin e Budapestit, nuk mund të marrë leje thelbësore, kështu që gjermanët tani po negociojnë një shitje.
– Situata në Hungari është e tmerrshme, tha Philipp Haussmann , drejtor i Klett Group, një kompani arsimore gjermane që operon në Hungari. Taksat ndëshkuese, ndryshimet e shpejta legjislative dhe presioni rregullator i përzier me fushata të hapura politike janë pjesë e masave për të shtrydhur investitorët e huaj, paralajmëron Haussmann, nënkryetar i Shoqatës së Biznesit të Gjermanisë Lindore me qendër në Berlin.
Që nga kthimi në pushtet në vitin 2010, Orbán ka forcuar kontrollin mbi të gjitha institucionet, nga mediat tek gjykatat dhe ka mjegulluar kufirin midis politikës dhe biznesit, shkruan Bloomberg. Shoku i fëmijërisë së Orbanit, një ish-montues gazi, u bë miliarder dhe njeriu më i pasur në Hungari pas shumë kontratave me shtetin. Tani dhëndri i Orbanit është pronar i hoteleve luksoze.
Kritikat politike nga Brukseli mbi kontrollin e Orbanit mbi median dhe gjyqësorin nuk e shqetësonin ekonominë për një kohë të gjatë, pasi Hungaria u ofroi kushtet më të mira kompanive të fuqishme të BE-së nga industria e automobilave dhe e mbrojtjes. Por ndërsa qeveria e Orbanit zbaton strategjinë e saj të hungarezizimit gjithnjë e më agresivisht, sektorët që janë kursyer deri më tani janë sulmuar gjithashtu. Në shkurt, përfaqësues të kompanive gjermane dhe austriake në Hungari shkuan në Bruksel për të paralajmëruar autoritetet e BE-së. Disa javë më vonë, kreu i zinxhirit austriak të blerjeve Spar Hans Reisch dërgoi një letër proteste në Bruksel. Taksa e posaçme, e cila ka katër vjet që ka hyrë në fuqi, prek vetëm kompanitë e huaja, duke i dhënë konkurrentëve një avantazh të padrejtë, u ankua ai. Ishte hera e parë që dikush nga një kompani e madhe evropiane doli publikisht kundër Orbanit.
Prandaj, politika ekonomike e hungarezëve nuk është e re, e reja është se përfaqësuesit e kompanive të huaja protestojnë publikisht. Spar ka qenë i pranishëm në Hungari që nga viti 1991 dhe tani është zinxhiri i dytë më i madh i shitjes me pakicë, me 16,000 punonjës në më shumë se 600 degë dhe shitje vjetore që i kalojnë dy miliardë euro. Por për shkak të taksave shtesë, kompania filiale e Spar në Hungari, siç raportohet nga Salzburger Nachrichten, ra në humbje: prej 47.8 milionë euro në 2023 dhe 32.8 milionë euro në 2022, Spar pret të paguajë këtë vit 92 milionë euro pas shitjeve të tij speciale. Taksa u rrit nga 2.7 në 4.5 për qind këtë vit, sipas Bloomberg. Qeveria austriake dhe Spar i shkruan Komisionit Evropian se taksa e posaçme e futur në vitin 2020 diskriminon tregtarët e huaj në Hungari dhe për këtë arsye shkel ligjin e BE-së. KE njoftoi në prill se po hetonte ankesat. Shefi i kabinetit të kryeministrit Viktor Orbán ka njoftuar se me shumë gjasa do të padisë Spar-in për shpifje.
Edhe vitin e kaluar, kompanitë gjermane u ankuan se Hungaria donte t’i largonte me ‘metoda mafioze’. Investimet gjermane në Hungari arritën në 22 miliardë euro në vitin 2019, që ishte më shumë se një e katërta e totalit të investimeve të huaja. Por ato ranë me një të tretën në vetëm tre vjet që kur Orbán rriti presionin ndaj kompanive të huaja. Ndërkohë, Hungaria donte të prezantonte një ligj të ri antimonopol që do të mundësonte shtetëzimin e ‘firmave me rëndësi strategjike’ ose ndryshimin e detyruar të menaxhimit të tyre. Por kur dhomat e tregtisë të tetë prej partnerëve të saj më të mëdhenj tregtarë, përfshirë ata nga SHBA, Gjermania dhe Franca, kundërshtuan, Orban u tërhoq.
