Dy vjet pas përpjekjes së dështuar për të pushtuar Kharkivin, Rusia përsëri sulmoi atë qytet. Deri vonë, ekspertët ishin të sigurt se operacionet pranë Kharkiv ishin pjesë e një fushate propagandistike ruse, sepse Rusia nuk ka trupa të mjaftueshme për të pushtuar qytetin.
Por, në fillim të majit, ushtria ruse pushtoi shpejt disa fshatra në veri të rajonit të Kharkiv, kështu që shqetësimi për fatin e Kharkiv u rrit. Për Kievin, jo vetëm humbjet shtesë territoriale janë në rrezik, për Ukrainën Kharkiv është një qytet kyç në shumë mënyra. Është një qendër ekonomike dhe kulturore, por edhe një simbol i aftësisë së Ukrainës për të mbrojtur veten kundër pushtimit rus.
Çfarë duhet të dini për Kharkiv
Kharkovi ishte një qytet i madh në Rusinë Perandorake. Nga viti 1919 deri në vitin 1934, ishte kryeqyteti i parë i Ukrainës Sovjetike. Megjithëse popullsia e qytetit më vonë fliste kryesisht rusisht, kultura ukrainase lulëzoi atje në vitet njëzet dhe tridhjetë të shekullit të kaluar, përfaqësuesit e shquar të së cilës u bënë viktima të terrorit të Stalinit. Emrat e shumë shkrimtarëve dhe poetëve të atij brezi të “ringjalljes së ekzekutuar” u bënë të njohur vetëm në Ukrainën e pavarur.
Në epokën sovjetike, Kharkiv ishte një qendër transporti, industriale dhe shkencore. Që nga kohët sovjetike, Kharkiv ka ruajtur një trashëgimi të teknologjisë së lartë dhe fakultete të rëndësishme si Karasin, Fakulteti i Drejtësisë dhe Radioelektronikës, si dhe të vetmin institut të aviacionit në Ukrainë. Në një institut shkencor në Kharkiv në vitet tridhjetë të shekullit të kaluar, për herë të parë u arrit ndarja e një bërthame atomike.
Kharkiv është 40 kilometra nga kufiri me Rusinë. Është në udhëkryqin e rrugëve të rëndësishme që të çojnë nga perëndimi në lindje dhe nga veriu në jug, duke përfshirë drejtimin nga Moska, nëpërmjet Rostov-on-Don, në Krime.
Deri vonë, në qytet prodhoheshin pjesë për hidrocentrale, termocentrale dhe centrale bërthamore, si dhe komponentë për aeroplanë, traktorë dhe tanke. Për më tepër, tregu më i madh ukrainas – Barabashovo ndodhet në qendër.
Kharkiv – vendi i humbjes së Putinit
Për shkak të shtimit të qitjeve nga pala ruse dhe ndërprerjeve të energjisë elektrike, shumë biznese nuk mund të operojnë me kapacitet të plotë. Nuk ka gjasa që Ukraina të jetë në gjendje t’i transferojë të gjitha në një vend më të sigurt. Kjo kërkon para, trena mallrash dhe shumë kohë – dhe ka mungesë të të gjitha atyre burimeve. Disa kompani më të vogla u zhvendosën në Ukrainën perëndimore që në vitin 2022. Në prill, media ukrainase raportoi se dy gjigantë industrialë nga Kharkiv, të cilët u bashkuan përpara sulmit rus, vendosën të krijojnë zyrat e tyre përfaqësuese në perëndim të vendit.
Rusia nuk e fshehu dëshirën e saj për të pushtuar Kharkivin. Ish-presidenti rus Dmitry Medvedev deklaroi hapur se Rajoni i Kharkivit do të jetë rajoni i pestë i Ukrainës që do të aneksohet nga Rusia në vjeshtën e vitit 2022. Një kundërsulm i suksesshëm i ushtrisë ukrainase i pengoi këto plane. Ushtria ruse fjalë për fjalë u largua nga rajoni i Kharkiv, duke lënë pas armë, pajisje dhe municione.
Analistët nuk dyshojnë në dëshirën e Rusisë për t’u hakmarrë për atë disfatë. Humbja e Oblastit të Kharkivit do të ishte një goditje e rëndë për Ukrainën në aspektin e sigurisë energjetike. Pasojat ekonomike do të ishin më të mëdha se sa me humbjen e Donetskut dhe Marijupolit. Sipas statistikave shtetërore, në vitin 2019, Kharkiv dhe rajoni me të njëjtin emër ishin të tretët për nga kontributi në produktin e brendshëm bruto (6.3 përqind), pas Kievit dhe Dnipropetrovsk. Rajoni i Kharkiv ka rezervat më të mëdha të gazit në vend, të cilat mund të plotësojnë pothuajse plotësisht nevojat e Ukrainës.
Qendra logjistike e ushtrisë ukrainase
Beteja për Kharkovin mund të jetë më e përgjakshme deri tani. Qyteti mbulon 350 kilometra katrorë ku, sipas vlerësimeve aktuale, zyrtare, jetojnë rreth 1.3 milion njerëz. Kjo është sa madhësia e Mynihut. Në qytet jeton i njëjti numër njerëzish si para sulmit rus në Ukrainë. Megjithëse shumë banorë u larguan nga qyteti, shumë prej tyre erdhën nga zonat e shkatërruara nga lufta në Donbass dhe rajone të tjera.
Kur në vitin 2014, aktivistët pro-rusë, me ndihmën diskrete të shërbimeve sekrete ruse, u përpoqën të merrnin pushtetin në qytetet e Ukrainës lindore, ata ia dolën në Donetsk dhe Luhansk. Në Kharkiv, ata u përzunë shpejt nga ndërtesa e administratës rajonale.
Kur filloi lufta në Donbas në të njëjtin vit, Kharkiv u bë qendra logjistike e ushtrisë ukrainase, por edhe qendra e lëvizjes vullnetare. Në qytet riparohen mjetet dhe armatimet ushtarake dhe kujdeset për të plagosurit. Rajoni i Kharkivit ka ruajtur objekte të shumta ushtarake nga epoka sovjetike. Mes tyre ka depo armësh dhe një aeroport ushtarak.
Ofensiva ruse në atë zonë nuk e befasoi Ukrainën. U ndërtuan disa linja mbrojtëse rreth qytetit të Kharkiv, por ato nuk mbuluan terrenin më të gjerë. Përveç kësaj, Rusia ka një avantazh të madh strategjik, sepse mund të synojë Kharkivin nga territori i saj. Ukraina mund të përgjigjet vetëm me armët e saj me rreze më të shkurtër veprimi, por jo me raketa perëndimore me rreze më të gjatë. Kjo nuk lejohet nga kushtet kontraktuale sipas të cilave Perëndimi furnizon armët.
Britania e Madhe ka shprehur së fundmi gatishmërinë e saj për ta ndryshuar këtë. Për shumicën e vendeve të tjera perëndimore, kjo është një tabu – ata nuk duan që Ukraina të synojë territorin rus me armët e tyre, raporton DW .
