“Politika e jashtme e Presidentit të Serbisë të kujton Udhëtimet e Gulliverit, në të cilin Aleksandar Vuçiq është kapiteni i një anijeje që bartet nga dallgët dhe që nuk sheh fenerë. Zhonglimi i politikës së jashtme të Vuçiqit duhet të interpretohet edhe në këto hajmali të ardhshme, ku një ditë ai ka një takim të përzemërt me gruan e presidentit ukrainas Olena Zelensky dhe ministrin e Jashtëm të Ukrainës Dmitri Kuleb, dhe të nesërmen një takim i penduar me ambasadori rus Aleksandar Bochan-Kharchenko, dhe dy ditë më vonë ligjëroi në Shtëpinë Ruse me temën “Rishikimi i fakteve historike dhe rezistenca e popujve liritarë”. Gjithçka për të konfirmuar se Serbia nuk e ndryshon qëndrimin ndaj Rusisë”, thonë bashkëbiseduesit e Danas.
Branka Latinoviq, nënkryetare e Forumit për Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe ish-ambasadore beson se nuk ka asnjë devijim të politikës së jashtme të Serbisë nga Rusia. Përkundrazi, vazhdimësia është me intensitet të pandryshuar, pavarësisht disa indikacioneve që nuk ishin bindëse.
Latinović: Ndryshimet në planin e jashtëm janë vetëm kozmetike në natyrë
“Për herë të parë, pas agresionit rus kundër Ukrainës, në Serbi ka pasur një vizitë nga zyrtarë të lartë të Ukrainës, Olena, gruaja e presidentit të Ukrainës Volodymyr Zelensky dhe ministri i Punëve të Jashtme. Programi i vizitës së Olena Zelenskit ishte i shkëlqyeshëm, i përgatitur me mjeshtëri dhe ata që morën pjesë në të meritojnë lëvdata. Duke qenë se Olena u prit edhe nga presidenti Aleksandar Vuçiq, dukej se kjo vizitë shënoi një largim nga Rusia dhe në lidhje me gjithçka që lidhet me Ukrainën. Mirëpo, të nesërmen, pas kësaj vizite, morëm vesh se Serbia nuk i është bashkuar pakos së re të sanksioneve të BE-së, të vendosura kundër Rusisë”, shpjegon Latinoviq.
Ajo thotë se e gjithë kjo do të thotë se po mundohen të bëjnë ndryshime të caktuara, por që në thelb janë të natyrës kozmetike. Sepse, siç thotë ai, ende nuk ka pika kthese që do ta kthejnë fuqishëm Serbinë në rrugën evropiane dhe do të fillojnë të ndërtojnë entuziazëm të njohur evropian.
Ajo kujton se me të drejtë priten ndryshime në politikën e jashtme të Serbisë, të cilat u paralajmëruan nga niveli më i lartë, por që nuk ishin të pranishme në ekspozimin e kryeministrit të ri në Kuvend. Për më tepër, siç shpjegon ai, është konfirmuar vazhdimësia e politikës së jashtme. Mirëpo, sinjale të caktuara u dërguan me emërimin e Marko Gjuriqit në postin e Ministrit të Punëve të Jashtme, pasi në atë pozitë ai erdhi nga posti i ambasadorit të Serbisë në SHBA. Ndryshimi i personaliteteve në poste si ministri i Jashtëm apo ai i Mbrojtjes janë sinjale të rëndësishme, por jo vendimtare.
Vujoviq: Anija jonë po lëviz drejt shkëmbinjve
Nebojsha Vujoviq, ish-diplomat dhe shef i misionit të Republikës Federale të Jugosllavisë në SHBA, beson se Aleksandar Vuçiq nuk e ka në mendje politikën e jashtme.
“Politika e tij e jashtme të kujton “Udhëtimet e Gulliver”. Ai është kapiteni i një anijeje që e bartin dallgët dhe nuk i sheh fenerët. Anija e tij shkon drejt shkëmbinjve dhe fundoset. Fatkeqësisht, ajo gjithashtu na fundos të gjithëve. Na ka marrë shumë vite kapiteni i verbër me oficerët e tij të parë, të dytë dhe të tretë, xhelozë që nuk kanë mësuar as not. “Njerëzit e tij në politikën e jashtme janë më të vegjël se kuverta”, thekson Vujovic.
Ai vlerëson se Vuçiq “gënjente dhe mashtroi për një kohë të gjatë dhe tani askush nuk e beson seriozisht”.
“Putini e ka parë prej kohësh atë si Juda, djali i katërt i Jakobit që tradhtoi Krishtin (Yelena Guskova, akademike ruse). As ata që dërguan një pensionist nga Florida në Beograd nuk e besojnë. “Kur je në pension me të dyja këmbët, mund të durosh gjithçka, madje edhe shoqërinë që dikur nuk të shkonte”, thotë Vujoviq.
Lopandiq: Politika e jashtme e Vuçiqit nga sot në nesër
Dushko Lopandiq, kryetar i Forumit për Marrëdhënie Ndërkombëtare dhe ish-ambasador, beson se politika e jashtme e Vuçiqit mund të karakterizohet si politikë nga sot në nesër.
Bëhet fjalë për politikën nga sot në nesër, ku një ditë prioritet është Kina dhe tjetra BE, e treta marrëdhëniet e mira me Rusinë apo SHBA-në. “Kjo politikë mund të jetë e suksesshme në afat të shkurtër, por nuk ka një strategji serioze dhe as nuk e lehtëson procesin që është më i rëndësishëm për Serbinë, pra anëtarësimin në BE”, thotë Lopandiq.
Ai shton se baza e politikës së jashtme të Vuçiqit është ideologjia e historisë revizioniste dhe interpretimi i marrëdhënieve me fqinjët si konflikt i vazhdueshëm dhe viktimizimi i serbëve, i cili u zhvillua gjatë viteve të 90-ta, veçanërisht nën patronazhin e Partisë Radikale Serbe. Siç thotë ai, Perëndimi e toleron një politikë të tillë, sepse në radhë të parë kujdeset për stabilitetin e rajonit, për të cilin Vuçiq vazhdon të ofrohet si garantues kryesor.
Ajo që politika jonë e jashtme, përmes veprimtarisë së kreut nominal të shtetit, na ka rregulluar javët e fundit është një seri e ngjeshur atraksionesh me një rezonancë të respektueshme në publikun botëror – nga vizita magjepsëse në Paris, origjinale, madje ekscentrike. përbërja e qeverisë së re, vizita e (jo më pak se) presidentit kinez, dhe më pas, jashtë mase, Zelenska me ministrin e profilit të lartë ukrainas Kuleb. Kësaj do t’i shtoja veprimet kundër Rezolutës për Srebrenicën dhe pranimin e Kosovës në Këshillin e Evropës, të cilat mund të mos i ndryshojnë vendimet në favorin tonë, por nuk e lanë vendin pa reagim dhe prishën planet e promotorëve”. , thekson për Danas ish-ambasadori Millovan Bozhinoviq.
Sipas tij, gjithmonë mund të shtrohet pyetja se çfarë përfiton shteti nga montimi i atraksioneve për publikun vendas dhe të huaj, pra a e dimë më mirë në fund të fundit se ku jemi në nivel ndërkombëtar? saktësisht se çfarë dhe kujt duam më pas. Çfarë synohet për publikun vendas, pra për politikën ditore që ka normat dhe ritualet e veta të veçanta dhe nëse e gjithë kjo së bashku e prish statikën e shtyllës sonë mbështetëse zyrtare: harmonizimin, në perspektivën e anëtarësimit në BE. Gjithashtu, a kemi kontroll dhe iniciativë në formulimin dhe zbatimin e qëllimeve tona, apo vazhdimisht, nesër, ndoshta në panik, “nxjerrim” për “rrëshqitje” individuale dhe pastaj nuk ka fund.
“Këto janë pyetje që, pas ekstazës sonë të politikës së jashtme në javët e fundit, në mënyrë të pashmangshme notojnë në ajër dhe nuk mund të anashkalohen”. Ky kuriozitet do të nxitet vetëm nga ligjërata në Shtëpinë Ruse, e cila është e pazakontë për nga vendi dhe koha e mbajtjes së saj, por, po aq, për sa i përket temës që – një tjetër atraksion – duket se është huazuar nga ndonjë profesionist. simpoziumi dhe sipas të gjitha gjasave do të jetë në linjat konceptuale dhe të vlerësojë botën e audiencës atje”, shton bashkëbiseduesi i Danas.
Bozhinoviq beson gjithashtu se politika e jashtme serbe, të paktën që nga viti 2000, synon në mënyrë eksplicite një lloj polifonie. Në versionin tonë, këto janë “shtyllat” e famshme, efektet e të cilave do të plotësonin njëra-tjetrën, kështu që ndërtesa, siç pritej, do të ishte më e fortë.
“Është një formulim më i zëshëm, madje do të thosha një formulim më barok për një të vërtetë shekullore të çdo politike të jashtme të përgjegjshme – që do të inkurajojë dhe ushqejë bashkëpunimin miqësor konstruktiv me të gjitha shtetet dhe organizatat ndërkombëtare, dhe se kapacitetet tona, në nisur nga rrethanat ndërkombëtare, do të tregojë se çfarë kanë prioritet dhe ndoshta do të shndërrohen në një “shtyllë”. Më vonë, në realitetin politik, që zakonisht është i ngërçuar dhe i rënduar me zhvatje të ndryshme, e gjithë kjo mund të kthehet në një akt sfilitës dhe një ankth obsesiv se i keni dhënë një avantazh disproporcional ndonjë shtylle”, përfundon ky diplomat në një intervistë për Danas. .
Kujtojmë se të hënën, Vuçiq u takua me gruan e presidentit ukrainas, Olena Zelensky, dhe ministrin e Jashtëm të Ukrainës, Dmytro Kuleba, dhe uroi që “paqja të kthehet sa më shpejt në çdo shtëpi”. . Të martën pati një takim me ambasadorin rus Kharchenko dhe të mërkurën një ligjëratë në Shtëpinë Ruse.
