“Unë mendoj se marrëdhënia transatlantike është me të vërtetë e rëndësishme dhe mendoj se Rusia është një kërcënim shumë serioz,” tha Elbridge Colby, një ish-zyrtar i lartë i Pentagonit, i cili tani po merret me një rol të madh të sigurisë kombëtare nëse ish-presidenti i SHBA Donald Trump zgjidhet në Nëntor.
“Unë nuk mendoj se është aq kërcënim sa Kina, apo aq kërcënim sa ishte Bashkimi Sovjetik në vitin 1953. Por nëse Putini nuk kontrollohet, ai do të ketë një nxitje për të shkuar më tej,” i tha Colby Politico.
Sondazhet e fundit të opinionit që tregojnë se Trump është përpara Presidentit Joe Biden në shtetet kyçe të garës presidenciale amerikane po preokupojnë gjithnjë e më shumë politikëbërësit evropianë dhe liderët po shtrëngojnë duart dhe po flasin për Trump që mbron kontinentin.
Në këtë drejtim, Colby theksoi rëndësinë e NATO-s, e cila padyshim do të ndihmojë në qetësimin e nervave të atyre që përpiqen të kuptojnë se çfarë do të thotë mandati i dytë i Trump dhe nëse marrëdhëniet transatlantike do të jenë po aq të trazuara dhe të trazuara sa herën e kaluar, kur Trump kërcënoi se do të tërhiqej nga Aleanca, e cila ka qenë themeli i sigurisë evropiane që nga viti 1949.
Por ata do të duhet të lexojnë shtypjen e imët. Sepse, siç e ka bërë të qartë edhe më parë Colby, ai ka një dashuri të fortë për Evropën.
Nipi i William Colby, kreut të CIA-s nën administratat e presidentëve të SHBA-së, Richard Nixon dhe Henry Ford, Colby është një skifter i vjetër kinez që shërbeu si zëvendës ndihmës sekretar i mbrojtjes në administratën e parë të Trump.
Ai është tani ndër emrat kryesorë për punët kryesore të politikës së jashtme në mandatin e dytë të Trump dhe theksi i tij në marrëdhëniet transatlantike do të shkojë disi në qetësimin e aleatëve evropianë – edhe pse ai kundërshtoi ngecjen e gjatë të Biden në paketën e ndihmës për Ukrainën.
Colby e bën të qartë se marrëdhëniet transatlantike do të jenë të shëndetshme vetëm nëse Evropa tërheq peshën e saj, merr më shumë nga barra e mbrojtjes, ndalon thjesht “drejtimin e fotove që premtojnë të shpenzojnë më shumë në të ardhmen” dhe vazhdon me “një shfaqje të besueshme të fuqisë luftarake që mund të marrë përsipër barrën kryesore të mbrojtjes konvencionale të Evropës kundër rusëve”.
Ai është gjithashtu në favor të inkurajimit të kontinentit për ta bërë këtë.
“Vendet që përmbushin detyrimet e tyre të mbrojtjes dhe jo në aspektin e marifeteve të kontabilitetit, por me forca aktuale, ato vende duhet të trajtohen më së miri nga Amerika”, tha ai për Politico.
Dhe në temën e vendosjes së tarifave për eksportet në SHBA nga aleatët rebelë, ai shpjegoi: “Ne duhet t’i shikojmë aleancat dhe partneritetet tona në një mënyrë të integruar”. Dhe ne duhet të jemi të përgatitur të përdorim karota dhe shkopinj për të inkurajuar sjelljen e duhur nga këndvështrimi ynë.”
Colby thekson se ai nuk po flet për Trumpin apo fushatën e tij presidenciale. Por siç e sheh ai, Kina është kërcënimi numër një ku SHBA duhet të fokusohet.
Dhe për të arritur këtë, duhet të ketë një ndarje globale të punës, me Evropën që të rritet dhe të ndihmojë shumë më tepër, në mënyrë që Uashingtoni t’i japë përparësi Kinës.
“Ne mendojmë se jemi shumë më të fuqishëm dhe më të aftë se sa jemi në të vërtetë.” Është një fakt i thjeshtë. Kur them ne, kam parasysh klasën e krijuar udhëheqëse – Presidenti Biden, por edhe shumë republikanë të vjetër – të cilët mendojnë se ne mund të bëjmë gjithçka.
Por a e keni shikuar madhësinë e ekonomisë së Kinës? A e keni shikuar madhësinë e bazës industriale të Kinës? A e keni shikuar gjendjen e bazës sonë industriale, veçanërisht bazës sonë industriale të mbrojtjes? E keni parë gatishmërinë e forcave tona të armatosura? A e keni vëzhguar rritjen e forcave të tyre të armatosura?”
“Në çerek shekullin e kaluar, ne kemi kaluar një krizë të paprecedentë financiare, deindustrializim, disa luftëra në Lindjen e Mesme që nuk përfunduan mirë dhe sigurisht që nuk ia vlenin koston.” “Kina është bërë një shans i vërtetë për ne për të humbur luftën kundër saj,” vuri në dukje ai.
Colby inkurajohet nga shenjat e një serioziteti më të madh evropian, megjithëse ai nuk është ende i bindur se veprimi do të përputhet me retorikën. Ai gjithashtu thotë se anëtarët evropianë të NATO-s duhet “absolutisht” të shpenzojnë më shumë se tre deri në katër për qind të PBB-së së tyre për mbrojtje – siç bënë shumica e tyre gjatë Luftës së Ftohtë. “Është mjaft realiste”, shtoi ai.
“Vetëm Gjermania është një ekonomi më e madhe se Rusia, e lëre më NATO-n në tërësi,” tha ai, duke vënë në dukje se për një kohë të gjatë Evropa ka dashur të mbajë dividentin e paqes të ofruar nga fundi i Luftës së Ftohtë.
“E vetmja gjë që unë vërtet kundërshtoj është kur, veçanërisht gjermanët, me gjithë historinë e tyre, përpiqen të tregojnë se nuk mund të militarizohen për arsye historike.” Por kur qafa e tyre ishte në linjë gjatë Luftës së Ftohtë, ata u militarizuan mjaft shpejt”, tha ai.
Ai hodhi poshtë gjithashtu premtimin e fundit të kryeministrit britanik Rishi Sunak për të rritur shpenzimet e mbrojtjes në të ardhmen, duke thënë se ai nuk kishte gjasa të ishte në pushtet për t’i ndjekur.
Duke folur për Politico, Colby miratoi pjesë të fjalimit të fundit maratonë të presidentit francez Emmanuel Macron në Sorbonë, duke e lavdëruar atë që i bëri thirrje Evropës të jetë më e mbështetur te vetja, të marrë më shumë përgjegjësi dhe të përmirësojë gatishmërinë ushtarake.
Por ai i përbuz bisedat e liderit francez për autonominë strategjike dhe se Evropa është një lojtar i pavarur në konfliktin e fuqive të mëdha midis SHBA-së dhe Kinës.
“Është vetëshkatërruese sepse nuk mund të kesh një Evropë të fuqishme pa mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe nëse Evropa do të jetë një lloj gjinie e tretë, atëherë pse duhet t’ju ndihmojmë të bëheni një?”
“Sidoqoftë, Macron ka qenë kaq jokonsistent gjatë viteve. Më herët ai tha se duhet të arrijmë në Moskë, dhe tani ai po flet për vendosjen e trupave franceze në Ukrainë”.
Përveç kësaj, Colby është gjithnjë e më shumë i intriguar nga politikanët skifterë të qendrës së majtë të Evropës – mes tyre David Lammy i Britanisë, lideri i punëve të jashtme të Partisë Laburiste të opozitës dhe ministri gjerman i Mbrojtjes Boris Pistorius.
“Politika e jashtme që unë mbroj mund të jetë në përputhje me shumë qeveri të qendrës së majtë në vendet aleate.” “Ka të bëjë me përafrimin pragmatik të interesave, jo ideologjinë,” tha ai.
Është interesante se në gjithë këtë ka një jehonë familjare. Në vitet 1950, gjyshi i Colby ishte një avokat i angazhimit të partive të majta jo-komuniste në formimin e koalicioneve jokomuniste. Dhe mbrojtja e tij zemëroi James Jesus Angleton, atëherë kreu i divizionit të kundërzbulimit të CIA-s, duke shkaktuar një përleshje burokratike.
Në mënyrë të ngjashme, Komanda Qendrore e SHBA dhe Shefat e Përbashkët të Shtabit kanë kundërshtuar me forcë Strategjinë e Sigurisë Kombëtare që ai ndihmoi në hartimin e administratës Trump, e cila devijoi burimet e mbrojtjes në Azi dhe larg nga Lindja e Mesme.
Neocons gjithashtu vunë në pikëpyetje të menduarit e tij, duke e bllokuar atë të marrë pjesë në ofertën presidenciale të Jeb Bush në 2016.
Sidoqoftë, përqendrimi i pamëshirshëm i Colby në Kinë jo vetëm që i përshtatet mendimit të Trump, por ka shqetësuar shumë në Partinë Republikane.
Ai hedh poshtë nocionin se është një kuazi-izolues, duke pretenduar se është realist për atë që është e mundur dhe çfarë është në interesin më të mirë të Amerikës. Ai gjithashtu qesh me të gjitha shtrëngimet në lidhje me qasjen e supozuar transaksionale të Trump ndaj politikës së jashtme.
“Unë mendoj se politika e jashtme amerikane duhet të jetë në interes të popullit amerikan.” Për disa, qasja kosto-përfitim ndaj politikës së jashtme është një ide e diskutueshme.
Dua të them, politika e jashtme nuk është, siç thotë Presidenti Biden, e shenjtë. Duhet të sjellë rezultate. Idealizmi i ndarë nga kostot dhe përfitimet nuk është moral. Duhet të kemi rezultate. “Nëse e shikoni politikën e jashtme në këtë mënyrë, ne nuk po ecim aq mirë tani,” tha ai.
