Lufta e Kosovës përfundoi më 10 qershor 1999 . Atë ditë, Këshilli i Sigurimit i OKB-së në Nju Jork miratoi Rezolutën 1244, e cila zyrtarisht i dha fund armiqësive. Ata ishin ndërprerë tashmë një ditë më parë, më 9 qershor.
Dy muaj e gjysmë më parë, NATO filloi bombardimin e parë të objektivave në RF Jugosllavi.
Ishte misioni i parë luftarak i NATO-s pa mandat të OKB-së dhe i pari me pjesëmarrjen e ushtarëve gjermanë. Ishte një shkelje tabu – për NATO-n për shkak të mungesës së mandatit të OKB-së dhe për publikun gjerman për shkak të pjesëmarrjes së saj në luftë.
Shpërbërja e Jugosllavisë filloi në vitin 1991 me shpalljen e pavarësisë së Sllovenisë, Kroacisë dhe Maqedonisë.
Bosnja dhe Hercegovina shpalli pavarësinë në 1992, Serbia zhvilloi ose filloi luftëra kundër Sllovenisë, Kroacisë dhe Bosnje Hercegovinës, vetëm Maqedonia u kursye.
Edhe në Kosovë, shenjat e hershme tregonin për përshkallëzim: qysh në vitin 1989, kryetari i Lidhjes së Komunistëve të Serbisë, Sllobodan Millosheviq, hoqi autonominë e krahinës.
Për një kohë të gjatë pati një rezistencë jo të dhunshme të shqiptarëve të Kosovës, të udhëhequr nga shkrimtari Ibrahim Rugova, i cili më vonë u bë themeluesi i shtetit dhe presidenti i parë i Kosovës.
Që nga mesi i viteve 1990, avokatët e rezistencës së dhunshme kundër Serbisë kanë fituar gjithnjë e më shumë përkrahës. Ata u organizuan në Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). Kjo njësi e vogël fillimisht u shndërrua shpejt në një ushtri në gjysmën e dytë të viteve 1990.
Pasuan sulme terroriste në stacionet policore serbe, të cilave Beogradi u përgjigj me forcë joproporcionale. Konflikti i armatosur është 1998/1999. u shndërrua në luftë.
Negociatat e paqes u zhvilluan në Rambuje afër Parisit, në shkurt 1999, nën udhëheqjen e Grupit Ballkanik të Kontaktit. Këto ishin përpjekjet e fundit diplomatike të evropianëve dhe të SHBA-së për të detyruar shqiptarët dhe serbët e Kosovës t’i japin fund luftimeve me marrëveshje.
Megjithatë, negociatat dështuan. Përpjekja e fundit e të dërguarit të posaçëm amerikan Richard Holbrooke për të bindur të fortën serb Millosheviç që të lëshonte rrugën në Beograd ishte gjithashtu e pasuksesshme.
Para sulmeve ajrore të NATO-s, politikanët perëndimorë, veçanërisht presidenti amerikan Bill Clinton, vazhdimisht e akuzuan Serbinë për planifikimin e gjenocidit në Kosovë. NATO nuk kërkoi një mandat të OKB-së sepse do të ishte përballur me rezistencë nga Rusia dhe Kina në Këshillin e Sigurimit të OKB-së.
Plani i ashtuquajtur “patkoi” duhej t’i jepte qeverisë gjermane arsyetimin e nevojshëm për pjesëmarrjen në luftën në Kosovë. Bëhet fjalë për një plan, i cili dyshohet se është bërë në Beograd dhe kishte për qëllim shtyrjen e popullatës shqiptare përtej kufirit jugor të Kosovës në Shqipëri.
Nuk është konfirmuar nëse ai plan ka ekzistuar në të vërtetë. Është e pamohueshme që qindra mijëra shqiptarë të Kosovës u larguan apo u dëbuan.
Shumica e ekspertëve sot pajtohen se llogaritjet e gabuara janë arsyeja që lufta e NATO-s zgjati më shumë se njëmbëdhjetë javë. NATO ishte e bindur se pas disa ditësh bombardimi Millosheviq do të dërgonte sinjale për negociata.
Nga ana tjetër, në Beograd kishte spekulime se NATO do të dorëzohej në një moment dhe do të vendoste një kompromis në tryezë. Në fund, Millosheviçi u dorëzua, ndoshta sepse Moska ushtroi ndikim në Beograd.
Rusia, e cila ishte ekonomikisht shumë e dobët në atë kohë, kishte nevojë për bashkëpunim me Perëndimin, është i bindur ish i dërguari special i BE-së për Kosovën, austriaku Wolfgang Petrich.
Përfundimi i luftës u rregullua me dy akte juridike ndërkombëtare. Marrëveshja ushtarake në Kumanovë e 9 qershorit 1999 urdhëroi tërheqjen e Ushtrisë Jugosllave dhe policisë serbe nga Kosova.
Përgjegjësia për sigurinë e rajonit ishte në duart e NATO-s. Marrëveshja parashikonte edhe çarmatimin e UÇK-së.
Një ditë më vonë, Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi Rezolutën 1244. Ajo përfaqësonte bazën ligjore ndërkombëtare për zgjidhjen e krizës së Kosovës. Marrëveshja përcaktonte se Kosova mbetet pjesë përbërëse e Republikës Federale të Jugosllavisë, por me një autonomi shumë të gjerë.
Për të vendosur administratën civile, Kombet e Bashkuara formuan UNMIK-un, Misionin e Administratës së Përkohshme. OKB-ja ka dërguar edhe forcën ndërkombëtare të sigurisë së KFOR-it në Kosovë. Megjithatë, statusi përfundimtar i Kosovës mbeti i hapur në rezolutë.
Pas 78 ditësh, rreth 2,300 sulme ajrore dhe, siç vlerësohet – midis 750 dhe 3,500 të vdekur – ndërhyrja e NATO-s përfundoi. Lufta e Kosovës, e cila filloi një vit e gjysmë më parë, kishte përfunduar.
Nëntë vjet më vonë, më 17 shkurt 2008, Kosova shpalli pavarësinë dhe tani thuhet se njihet nga 115 nga 192 shtetet anëtare të OKB-së, përfshirë Gjermaninë.
Rusia, Kina, si dhe pesë vende të BE-së (Greqia, Rumania, Spanja, Sllovakia, Qipro) nuk janë mes tyre. Serbia ende refuzon të njohë pavarësinë e Kosovës.
