Partia Laburiste ka fituar shumicën e votave në zgjedhjet parlamentare në Mbretërinë e Bashkuar dhe lideri i saj Keir Starmer do të bëhet kryeministri i ri i vendit.
Konservatorët po largohen nga pushteti pas 14 vitesh dhe gjatë qeverisjes së tyre, pesë politikanë të tyre kanë mbajtur postin e kryeministrit.
Në orët e para të mëngjesit, Rishi Sunak, kryeministri në largim, pranoi humbjen dhe tha se kishte telefonuar Starmer për ta uruar.
“Ne e bëmë atë,” ishte mesazhi i Starmer për turmën brohoritëse.
Në fjalimin e tij të fitores, lideri laburist premtoi “rinovim kombëtar” dhe tha: “Në fillim vendi, pastaj partia”, duke aluduar në prioritetet e qeverisë së tij të ardhshme.
Në foltore kishte një tabelë që thoshte: “Fillojnë ndryshimet”.
Robert Buckland, një ish-ministër konservator, i përshkroi rezultatet si “Armagedon elektoral” për partinë e Sunak.
Laburistët pritet të kenë 410 deputetë, 170 më shumë se shumica e nevojshme në parlament, një kthesë e pabesueshme nga zgjedhjet e mëparshme në 2019, kur arritën rezultatin më të keq elektoral që nga Lufta e Dytë Botërore.
Një shumicë kërkon 326 deputetë, të cilët laburistët e tejkaluan.
Konservatorët e kryeministrit në largim Sunak, sipas vlerësimeve, do të jenë në gjendje të llogarisin në 136 vende në parlament, që mund të jetë numri më i ulët i deputetëve konservatorë në historinë e pasluftës.
Liberal Demokratët do të fitonin 58 vende parlamentare, si partia e tretë më e fortë.
Sukses u arrit edhe nga Nigel Farage dhe partia e tij Reforma në Mbretërinë e Bashkuar, e cila do të ketë deputetë në parlament për herë të parë – katër për momentin.
“Ky është vetëm hapi i parë i diçkaje që do t’ju habisë të gjithëve,” tha Farage.
Krahasuar me vendet e tjera, ndryshimi i qeverisë në MB po ecën me shpejtësi.
Kur të konfirmohen rezultatet, në të njëjtën ditë Rishi Sunak do të largohet nga 10 Downing Street, selia e qeverisë britanike dhe kryeministrit në Londër, dhe Starmer do të zhvendoset shpejt.
Çfarë tha Rishi Sunak?
Kryeministri në largim tha se pranoi përgjegjësinë për humbjen historike të Partisë Konservatore.
“Anglezët bënë një gjykim të kthjellët nga i cili kemi shumë për të mësuar dhe unë marr përgjegjësinë për humbjen”, tha ish-kryeministri.
Vlerësimet janë se konservatorët kanë shënuar rezultatin më të keq në histori.
Ata humbën më shumë se 170 vende parlamentare dhe parashikohet të mbeten vetëm në 136.
Pse u shpallën zgjedhjet?
Në fund të majit, përballë mbështetjes në rënie, kryeministri në largim Rishi Sunak befasoi shumë në partinë e tij, si dhe analistë politikë, duke vendosur të shpallë zgjedhje të parakohshme, për të cilat fushata zgjati vetëm gjashtë javë.
Konservatorët kanë qenë në pushtet që nga viti 2010 dhe vendi ka ndryshuar pesë kryeministra në ato 14 vjet – gjatë një viti të trazuar 2022, tre kryeministra ndryshuan në vetëm pak javë.
Laburistët nuk kanë fituar zgjedhjet e përgjithshme që nga viti 2005, dhe në të mëparshmen, në vitin 2019, të udhëhequr nga Jeremy Corbyn me prirje të majtë, ata arritën rezultatin e tyre më të keq në pothuajse një shekull.
Gjatë fushatës, Keir Starmer u përpoq t’u tregonte votuesve se Partia e Punës ishte në një rrugë të re, duke bërë thirrje për një ndryshim të qeverisë pas një periudhe të gjatë nën udhëheqjen e konservatorëve.
Gjatë fushatës, Sunak iu referua rezultateve të Partisë Konservatore dhe u tha vazhdimisht votuesve që të mos japin mbështetjen e shumicës për Laburistët.
Dita e zgjedhjeve
Miliona banorë të Mbretërisë së Bashkuar zgjodhën një parlament të ri, dhe kjo do të thotë një kryeministër i ardhshëm.
Votimi u zhvillua në rreth 40,000 qendra votimi.
Shumë dolën në votime me kafshë shtëpiake, kryesisht qen.
Por dikush e drejtoi gjarprin.
Neptuni, siç quhet zvarraniku, u pa në një qendër votimi në Dorset.
Kishte edhe nga ata që nuk ishin të informuar.
Emma Radukanu, një nga tenistet më të mira britanike, nuk e dinte që sot ishin zgjedhjet.
“Jo. Mendoj se në mëngjes do të pushoj pak dhe pastaj do të shkoj në stërvitje”, është përgjigjur Radukanu e pyetur nga një gazetar nëse do të votojë në zgjedhje.
“Të jem i sinqertë, as që e dija se zgjedhjet ishin nesër”. Faleminderit që më njoftuat”, shtoi tenisti britanik në një konferencë për shtyp një ditë para zgjedhjeve.
Britanikja Katie Boulter u pyet gjithashtu nëse do të votonte para ndeshjes teke në Wimbledon, një nga katër turnetë sezonalë të Grand Slam që po zhvillohen në Londër.
“Unë do t’i përmbahem tenisit.” “Unë nuk e shoh veten si dikush që do të bëjë diçka tjetër përveç tenisit atë ditë,” tha ajo.
Shtëpia e saj ka qenë qendër votimi për më shumë se 50 vjet
Qendrat e votimit janë zakonisht në shkolla, lokale, por ka edhe nga ata që kanë hapur dyert e shtëpive të tyre dhe të cilëve u kalohet pragu për të votuar.
Për më shumë se 50 vjet, shtëpia e June Thomas në Winwick, Northamptonshire, ka qenë një nga vendet më të çuditshme të votimit në Mbretërinë e Bashkuar.
Votuesit hodhën votat e tyre në korridorin e shtëpisë së saj, nën shkallët spirale.
Ky nuk është vetëm një kuriozitet i zgjedhjeve në Britaninë e Madhe, diçka e tillë ka ekzistuar prej kohësh në vende të tjera, përfshirë edhe në Serbi.
