Sipas raportit të Copernicus, organizatës zyrtare për monitorimin e ndryshimeve klimatike brenda Bashkimit Evropian, në vitin e kaluar, bota ka shënuar një rritje prej 1.5 gradë Celsius (2.7 Fahrenheit) çdo muaj në krahasim me epokën para-industriale – midis 1850. dhe 1900. Në një sondazh të madh të kryer nga Guardian në fillim të këtij viti, qindra ekspertë kryesorë Te ndryshimeve klimatike në botë parashikuan se deri në fund të këtij shekulli ky numër do të hidhej në të paktën 2.5 gradë Celsius – dhe disa prej tyre deri në 3.
Temperaturat për periudhën midis korrikut 2023 dhe qershorit 2024 ishin më të nxehtat e regjistruara ndonjëherë. Gjatë asaj periudhe, bota ishte 1.64 gradë Celsius më e ngrohtë se në epokën para-industriale. Fajtori kryesor i kësaj situate është njeriu, i cili është drejtpërdrejt përgjegjës për prerjen e pyjeve dhe djegien e qymyrit, gazit apo naftës.
Kjo do të thotë se Marrëveshja e Parisit e vitit 2015 është shkelur për 12 muaj rresht – një marrëveshje e nënshkruar nga 195 vende, të cilat në atë kohë zotoheshin se do të bënin të gjitha përpjekjet e mundshme në luftën kundër ndryshimeve klimatike, duke kufizuar në radhë të parë efektet e ngrohjes globale .
Një nga qëllimet e marrëveshjes ishte kufizimi i ngrohjes globale nën dy gradë Celsius deri në fund të shekullit, dhe përpjekje për ta mbajtur atë në 1.5 gradë. Sipas Guardian, megjithatë, ky zhvillim i situatës nuk do të thotë se liderët botërorë nuk i kanë mbajtur premtimet e tyre.
“Edhe nëse kjo seri e veçantë ekstremesh përfundon në një moment, ne me siguri do të shohim që rekorde të reja të thyhen ndërsa klima vazhdon të ngrohet.” Kjo është e pashmangshme nëse nuk ndalojmë së shtuari gazra serë në atmosferë dhe oqeane”, tha në një deklaratë Carl Buontempo, drejtor i Copernicus.
Copernicus, një organizatë shkencore që i përket programit hapësinor të BE-së, përdor matje nga satelitët, anijet, avionët dhe stacionet e motit për të monitoruar metrikat kryesore të klimës. Qershori 2024 u zbulua të ishte më i ngrohtë se çdo tjetër i regjistruar në histori.
Qershor i vluar
Kulmi i periudhës njëvjeçare erdhi në muajin qershor – që ishte më i nxehti i regjistruar ndonjëherë – me temperatura që arritën më shumë se 50 gradë në disa pjesë të botës.
Për shembull, në Arabinë Saudite, gjatë pelegrinazhit në Mekë, më shumë se 1300 njerëz vdiqën si pasojë e goditjes së nxehtësisë. Në atë moment, siç njoftoi Instituti i tyre Kombëtar Meteorologjik, është matur një temperaturë prej 51.8 gradë.
Valëve të të nxehtit nuk i kanë shpëtuar as vendet mesdhetare. Evropa është goditur nga disa raste turistësh të vdekur dhe të zhdukur si pasojë e vapës së rrezikshme. Një rast i tillë që bëri xhiron e botës është ai i prezantuesit britanik të televizionit Michael Moseley, i cili besohet se ka vdekur nga lodhja e nxehtësisë teksa ecte në temperatura 40 gradë gjatë pushimeve në Greqi. Dhe në Indi, sipas zyrtarit shëndetësor të vendit, në periudhën midis 1 marsit dhe 18 qershorit, të paktën 110 njerëz vdiqën si pasojë e të nxehtit.
Ndryshimet klimatike kanë shkaktuar gjithashtu një numër të madh përmbytjesh në mbarë botën, vapa ekstreme ka shkaktuar zjarre vdekjeprurëse, ndërsa banorët e Ballkanit i kanë ndjerë efektet në formën e stuhive supercelulare.
Parashikimet për të ardhmen: Gjysmë-distopike
Temperaturat e larta globale ushqehen nga El Niño – një fenomen klimatik që shkakton luhatje në drejtimet e erës dhe temperaturat e ujit në Oqeanin Paqësor tropikal. Sipas njoftimeve të ekspertëve, El Niño ka arritur kulmin e tij dhe tani presim të kundërtën e tij, La Niña, që i referohet ftohjes së madhe të temperaturave sipërfaqësore të oqeanit në Oqeanin Paqësor ekuatorial qendror dhe lindor.
Megjithatë, shkencëtari i Copernicus Julien Nicolas i tha AFP se “nëse këto temperatura rekord vazhdojnë, pavarësisht zhvillimit të La Niña-s, viti 2024 mund të jetë më i ngrohtë se 2023”. Sipas raportit të Organizatës Botërore Meteorologjike, ka një shans të barabartë për kushte neutrale ose një kalim në La Niña gjatë tranzicionit nga qershori në gusht 2024. Shanset e kushteve të La Niña rriten në 60% gjatë periudhës korrik-shtator dhe 70% gjatë periudhës gusht nëntor. Mundësia që El Niño të zhvillohet sërish në këtë periudhë është, sipas raportit të tyre, e papërfillshme.
Megjithatë, parashikimet afatgjata lënë vend për frikë. Më herët gjatë vitit, British Guardian anketoi më shumë se 380 ekspertë për ndryshimet klimatike dhe konsensusi i përgjithshëm midis tyre është se bota do të bëhet dukshëm më e ngrohtë në periudhën e ardhshme. Pothuajse 80 për qind e të anketuarve parashikojnë të paktën 2.5 gradë ngrohje globale, ndërsa pothuajse gjysma parashikojnë të paktën tre gradë Celsius. Sipas sondazhit, vetëm gjashtë për qind mendojnë se kufiri i rënë dakord ndërkombëtarisht prej 1.5 gradë Celsius do të përmbushet nga Marrëveshja e Parisit.
Sipas shkencëtarëve që morën pjesë në sondazh, parashikohet diçka si një botë “gjysmë-distopike”: probleme të tilla si uria, konfliktet dhe migrimi masiv, të shkaktuara nga valët e të nxehtit, zjarret pyjore, përmbytjet dhe stuhitë me intensitet dhe frekuencë të largët. përtej atyre që kanë goditur tashmë.
“Ndonjëherë është pothuajse e pamundur të mos ndihesh e pashpresë dhe e thyer,” thotë shkencëtarja klimatike Ruth Cerezo-Motta për Guardian.
“Pas të gjitha përmbytjeve, zjarreve dhe thatësirave në tre vitet e fundit në mbarë botën, të gjitha të lidhura me ndryshimet klimatike, dhe pas tërbimit të uraganit Otis në Meksikë, në vendin tim, me të vërtetë mendova se qeveritë ishin të gatshme të dëgjonin shkencën. për të vepruar në interes të popullit”. Ajo është një nga të anketuarit më pesimistë, duke parashikuar një rritje katastrofike prej 3 gradësh këtë shekull.
