Rastet e kancerit në brezat e rinj po rriten me një ritëm alarmant, sipas një studimi të ri nga Shoqata Amerikane e Kancerit (ACS).
Analiza ACS merr parasysh të dhënat shëndetësore të më shumë se 23 milionë pacientëve amerikanë, të lindur midis 1920 dhe 1990, të cilët u diagnostikuan me kancer midis 2000 dhe 2019. Krahasuar me bebe boomers, studiuesit zbuluan se Gen Xers dhe millennials ishin në rrezik më të lartë për të zhvilluar 17 kancere (nga gjithsej 34 të konsideruara), duke përfshirë leuçeminë, kancerin e gjirit dhe kancerin e stomakut .
Të lindurit në vitin 1990 kishin dy deri në tre herë më shumë gjasa të zhvillonin kancer të pankreasit, veshkave ose zorrëve të vogla sesa të lindurit në vitin 1955.
Nëntë kancere për të cilët normat e incidencës kanë rënë përgjithësisht në gjeneratat e vjetra, si kanceri i gjirit, kanceri i vezoreve, kanceri i mitrës, kanceri i testikujve dhe kanceri anal, janë në rritje tek të rinjtë. Kanceri i mitrës ka një shans 169 për qind më të lartë tek gratë e lindura në vitet 1990 sesa tek gratë e lindura në vitet 1930. Rreziku i vdekjes nga këto kancere po rritet gjithashtu, vëren Science Alert.
Kjo nuk është kurrë një shenjë e mirë dhe tregon se ka pasur një ndryshim brezash në rrezikun e kancerit gjatë shekullit të kaluar.
Ekspozimet e rrezikshme të brezave të rinj
Studiuesit dyshojnë se rritja e rrezikut të kancerit është pjesërisht për shkak se brezat e rinj, nën moshën 50 vjeç, janë gjithnjë e më të ekspozuar ndaj kancerogjenëve në jetën e hershme ose në moshën e rritur. Megjithatë, këto ekspozime të rrezikshme “mbeten për t’u sqaruar”.
Dhjetë nga 17 kanceret që u gjetën të jenë në rrezik më të lartë midis mijëvjeçarëve dhe Gen Xers janë të lidhura me obezitetin, i cili gjithashtu mund të luajë një rol në dallimet e brezave.
“Të dhënat nënvizojnë nevojën kritike për të identifikuar dhe trajtuar faktorët themelorë të rrezikut në Gen Xers dhe millennials për të informuar strategjitë e parandalimit,” vëren epidemiologu i kancerit ACS Ahmedin Djemal.
Shkalla e kancerit tek të rinjtë u rrit me 80% në 30 vjet
Rezultatet e analizës së re bazohen në hulumtimet e mëparshme, të cilat zbuluan se shkalla e kancerit tek njerëzit nën 50 vjeç është rritur me pothuajse 80 për qind në 30 vjet.
Nëse tendencat vazhdojnë, Organizata Botërore e Shëndetësisë paralajmëron se deri në vitin 2050, numri i rasteve të kancerit mund të rritet me 77 për qind shtesë. Zyrtarët fajësojnë duhanin, alkoolin, mbipeshën dhe ndotjen e ajrit si faktorë kyç.
Përveç këtyre përmenden edhe dieta e dobët, mënyra e jetesës sedentare dhe çrregullimet e gjumit, të cilat gjithashtu mund të luajnë një rol në incidencën e kancerit, megjithëse këta faktorë “ende nuk kuptohen keq”, theksojnë studiuesit.
Megjithatë, një analizë e fundit e ACS sjell disa lajme të mira.
Efektiviteti i vaksinave
Kur bëhet fjalë për kancerin e qafës së mitrës, studimi “demonstron efektivitetin e vaksinimit ndaj HPV, veçanërisht në gratë e lindura rreth vitit 1990”, të cilat ishin mosha e duhur kur vaksina u miratua në SHBA. Studimet e mëparshme kanë treguar se rastet e kancerit të qafës së mitrës kanë rënë me 90 për qind që nga prezantimi i kësaj vaksine.
Përveç kësaj, kanceret e lidhura me pirjen e duhanit, si kanceri i mushkërive dhe fytit, janë gjithashtu në rënie tek të rinjtë.
Edhe pse shkencëtarët kanë identifikuar tendencat e kancerit në lidhje me moshën e lindjes, ata ende nuk kanë një shpjegim të qartë se pse disa norma po rriten, transmeton nova.rs.
Studimi është publikuar në The Lancet Public Health.
Meqë ra fjala, për të painformuarit mundësisht “boomers” janë brezat e lindur nga viti 1946 deri në 1964; Brezi X përfshin ata të lindur midis 1965 dhe 1980, dhe brezi Y ose mijëvjeçarët kanë lindur midis 1981 dhe 1996. Ata pasohen nga gjenerata Z (1997-2012) dhe gjenerata Alfa (që nga viti 2012).
