Ish-diplomati, ambasador në Moskë, gëzonte besimin e të gjithë presidentëve amerikanë, ai doli në pension në vitin 2014, por presidenti Joe Biden, me ardhjen në pushtet, e ktheu në shërbim, në pozicionin e drejtorit të Agjencisë Qendrore të Inteligjencës (CIA). në mënyrë që së shpejti të marrë një pozicion në kabinet .
Një nga njerëzit më të fuqishëm në administratën aktuale dhe në botë. Kur një njeri i tillë vjen në Sarajevë (e martë), nuk ka dyshim se ai ka sjellë një mesazh që nuk diskutohet por zbatohet. Burns u takua me Presidencën e BiH, e cila përfshin gjithashtu Zheljka Cvijanoviç, përfaqësuesja e popullit serb, e cila është nën sanksionet e SHBA.
Në mars, Shërbimi Informativ Kombëtar i SHBA (DNI) publikoi Vlerësimin e tij Vjetor të Kërcënimeve, në të cilin vetëm Milorad Dodik, presidenti i entitetit të Republika Srpska, BiH, i cili po punon për shkëputjen e Republika Srpska, përmendej me emër, i cili mund të “inkurajojë udhëheqësit e popullatës boshnjake (boshnjake-muslimane) që të forcojnë kapacitetin e tyre për të mbrojtur interesat e tyre dhe ndoshta të çojnë në konflikte të dhunshme që mund të mposhtin forcat paqeruajtëse”.
DNI paralajmëroi për një “rritje të rrezikut të dhunës ndëretnike, por të lokalizuar” në Ballkan pasi liderët nacionalistë “do të përkeqësojnë tensionet për përfitime politike dhe aktorët e jashtëm do të përforcojnë dhe shfrytëzojnë dallimet etnike për të rritur ose mbrojtur ndikimin e tyre rajonal ose për të penguar më shumë integrimin e Ballkanit në institucionet e BE-së apo euroatlantike”.
Forcimi i lidhjeve me Serbinë për idenë e bashkimit
Në pesë muajt e fundit, Dodik veproi pikërisht sipas modelit të përshkruar, ai forcoi lidhjet formale me Serbinë si pjesë e procesit të nisur nga Deklarata Gjithëserbe, e deklaruar si qëllim politik bashkimi i RS-së dhe Serbisë, ngriti tensionet si sa më shumë që të jetë e mundur për shkak të Rezolutës së OKB-së në ditën e përkujtimit të gjenocidit në Srebrenicë pas miratimit të së cilës njoftoi miratimin e një dokumenti që do t’i propozonte Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës (entitetit kroato-boshnjak) transformimin e Bosnjës dhe Hercegovina në dy shtete me kufijtë e entiteteve aktuale.
Majkëll Murfi, ambasadori amerikan në Bosnje-Hercegovinë, reagoi ashpër ndaj politikave të Dodik, si dhe përfaqësuesi i lartë Christian Schmidt, të cilin presidenti i RS nuk e njeh, por miku i presidentit kroat, Zoran Milanoviç, vetëm sa e intensifikoi retorikën. Pas sanksioneve të reja në qershor, ai njoftoi se do të “merrej fizikisht” me ambasadorin. Dodik ishte i bindur se lidhjet e tij të mira me Moskën krijuan mburoja mbrojtëse që SHBA dhe Perëndimi nuk mund të depërtonin pa kuptuar mesazhin e qartë të ambasadorit Murphy të 22 qershorit:
William Burns është një nga njerëzit e paktë në botë që di gjithçka që ka ndodhur në tridhjetë vitet e fundit.
“Lideri i Republika Srpska, Milorad Dodik, kërcënon interesat e SHBA-së në BiH me njoftimet për shkëputjen e këtij entiteti. Shprehja “kërcënon interesat e SHBA-së” është një mesazh pas të cilit duhet të mendojmë për politikat që udhëheqin të gjithë. Dodik, e dimë, nuk mendon kështu.
Kështu Burns erdhi në Sarajevë, ai nuk mbërriti më herët sepse ishte i zënë me negociata në Lindjen e Mesme, mjaftuan disa orë bisedë që Zheljka Cvijanoviç të kuptonte rrezikun dhe të informonte Dodikun se çfarë tha Burns, disa burime thonë se kishte. Flitet edhe për largimin e mundshëm të Dodikut nga skenat e politikës: Šmit e ka autoritetin për ta bërë këtë, dhe Dodik është në gjyq në Sarajevë sepse nuk e zbatoi vendimin e përfaqësuesit të lartë. Dodik menjëherë të mërkurën, në platformën X, dikur Twitter, shkruan:
“Lufta kundër terrorizmit është një detyrim i gjithë botës së lirë dhe në këtë kontekst është domethënëse vizita e drejtorit të CIA-s, zotit William Burns në Bosnje dhe Hercegovinë. Republika Srpska është e përkushtuar ndaj kësaj lufte dhe mirëpret çdo bashkëpunim në atë fushë”.
Një përpjekje e dukshme për ta bërë temën e parë të vizitës së Burns çështjen e terrorizmit në BeH, duke aluduar kështu terrorizmin që i referohet rrejshëm Islamit, duke e vënë atë në lidhje me popullin boshnjak dhe duke deklaruar bashkëpunim të plotë midis RS dhe SHBA.
“Republika Srpska nuk e ka kundërshtuar kurrë sovranitetin dhe integritetin territorial të Bosnjë dhe Hercegovinës në përputhje me Marrëveshjen e Dejtonit dhe shkëputja nuk ka qenë kurrë politika jonë,” shkruan më tej Dodik.
Një gënjeshtër në çdo fjalë, një konfirmim i hipokrizisë së Dodikut (a po e lexon këtë presidenti i Republikës së Kroacisë?) dhe kameleonizëm rrënqethës, gatishmëri për një kthesë politike pas së cilës ai as nuk skuqet.
Megjithatë, Dodik tregon se nuk do t’i nënshtrohet plotësisht presionit amerikan dhe nuk do të heqë dorë nga politikat e tij.
“Por Republika Srpska ka të drejtën e një lufte politike për statusin e saj, sipas letrës së Marrëveshjes së Dejtonit. Bosnja dhe Hercegovina është bashkim i dy entiteteve të barabarta dhe tre popujve përbërës, prandaj është inkurajues qëndrimi i zotit Burns se përgjegjësia për funksionimin e vendit është e të gjitha bashkësive etnike. Teza për përgjegjësinë e të gjitha bashkësive etnike është transmetuar vetëm nga Radio Televizioni i Republikës Srpska.
Shteti i RS ose një shtet në shtetin e Bosnje-Hercegovinës
përsëriti Dodik, por me moderim. Ai nuk bëri një deklaratë personalisht, por përmes platformës, duke përsëritur qëndrimin e tij se RS duhet të luftojë për statusin e saj – presidenti i RS shpesh thotë se ata janë të prirur të qëndrojnë në BeH nëse kërkojnë të gjitha prerogativat e autoriteteve. pranohen, që është shtet brenda shtetit, thirrjet e tij për shkëputje i ndjekin kur një nga idetë e tij në nivel të BeH dështon ose vihet nën sulmin e Šmit, i cili me të vërtetë mbron Dejtonin.
SHBA-të janë ende të fuqishme, por Dodik është mësuar me atë presion, ndaj ka gjasa që pas një pushimi të caktuar të vazhdojë politikën e tij me shpresën se Donald Trump do të hyjë në Shtëpinë e Bardhë, i bindur se do të mbështesë politikat e tij. .
“Bosnja dhe Hercegovina nuk eksporton armë direkt në Ukrainë, por pamjet nga fusha e betejës treguan se sigurisht që përfundon në duart e ukrainasve dhe do të ishte naive të mendohej se kjo nuk ishte një nga temat (e bisedës me Burns)”, shkruan portali Klix.ba.
Me siguri u diskutua edhe për ndikimin e aktorëve të huaj, Ministri i Punëve të Jashtme të BiH Elmedin Konakoviç paralajmëroi më 9 gusht se ndikimi i Rusisë në vendin dhe rajonin e tij është më i madh se kurrë më parë, dhe për këtë arsye Perëndimi duhet t’i përgjigjet me angazhim të shtuar, duke përfshirë mbajtjen të Kabinetit të Përfaqësuesit të Lartë (OHR) me kompetenca të plota.
Rusia mbështet fuqimisht kërkesën e Republika Srpska për të shfuqizuar OHR.
Fatkeqësisht, kjo ide u mbështet edhe nga Dragan Çoviç, presidenti i HDZ-së në BiH, të cilin SHBA-të e akuzojnë se punon në interes të Rusisë, sepse ai refuzon të lidhë BiH me rrjetin kroat të gazit duke ndërtuar një ndërlidhje jugore.
Mediat e BiH njoftuan se William Burns, drejtor i CIA-s, do të largohej nga Sarajeva për në Beograd, por kjo nuk u konfirmua nga asnjë informacion zyrtar.
Nuk duhet të përjashtojmë mundësinë që autoritetet serbe të kërkuan fshehtësi të plotë në momentin kur u përballën me protesta lidhur me minierat e litiumit, të cilat Uashingtoni zyrtar i mbështet.
Nuk do t’i shkonte Beogradit nëse publiku do të merrte vesh se çfarë kanë për të thënë të gjitha SHBA-të për qeverinë aktuale, nga Kosova, Mali i Zi e deri te Bosnja dhe Hercegovina. Shitjet e armëve në Ukrainë nuk janë më një çështje e diskutueshme.
Vizita e Burns në Bosnje dhe Hercegovinë tregon se Ballkani është ende në listën e interesave të politikës amerikane, por është tregues se vizita nuk është raportuar nga mediat ndërkombëtare, transmeton Jutarnji .
