Në agjencinë inteligjente të Serbisë edhe të penalizuart mund të konkurrojnë. Kështu raporton televizioni N1 i Serbisë e cila thekson në një publikim se edhe nëse ndonjërit qytetare të Serbisë i jepet një dënim me burg prej më pak se gjashtë muaj, nuk do të jetë pengesë për karrierën e tij të ardhshme në atë agjenci të informacionit të sigurisë. Megjithatë, mos i rritni shumë shpresat, sepse avokatët thonë se është një “konkurs i supozuar”.
Në faqen e BIA-s po zhvillohet një konkurs rekrutimi . Nëse jeni “nën 30 ose mbi 30 vjeç” me përvojë pune, keni një shkollim të caktuar dhe edhe nëse keni pasur probleme me ligjin, mund të aplikoni për vendin e punës sepse në njoftimin e punës thuhet qartë se leja e sigurisë për të punuar në BIA ekziston vetëm nëse “një person dënohet me burgim për të paktën gjashtë muaj”. Në terma popullorë, nëse dënoheni me burg deri në gjashtë muaj – mund të shkoni në BIA.
Mirëpo, në konkurs nuk thuhej nëse bëhet fjalë për kundërvajtje apo vepër penale, ndaj kandidatët e ardhshëm të dënuar do të duhet ta kontrollojnë vetë atë detaj.
Pavarësisht nga ato “pengesa të vogla”, le të sqarojmë menjëherë – mos i ngrini shumë shpresat për një punë të re, sepse avokatët thonë se konkursi është “joformal” dhe në fakt më shumë si një “njoftim”.
“Në fakt, nuk është konkurs formal , nuk ka afat për dorëzimin e aplikacioneve dhe vendosjen për to, nuk ka obligim që të njoftohen pjesëmarrësit se kush është pranuar, nuk ka të drejtë ankese dhe të ngjashme. Me këtë lloj reklame, punësimi në BIA paraqitet si i disponueshëm për publikun, gjë që në thelb nuk është kështu. Nuk është e sigurt se kushdo që aplikon do të pranohet. Dhe ka shumë gjasa që ata të cilëve iu është ofruar kjo mundësi në ndonjë mënyrë tjetër, do ta marrin vendin e punës në BIA”, thotë avokati Rodoljub Shabiq, komisionari i parë për informacione me rëndësi publike.
Postulatet vlerore të BIA-s: Përgjegjësia, integriteti moral dhe personal…
Por le të kthehemi te kushtet e konkursit dhe çfarë tërhoqi vëmendjen e publikut.
Ndërsa në faqen zyrtare “BIA – Anëtarësohu”, ndër të tjera shkruhet se anëtarët e ardhshëm të atij shërbimi duhet të kenë “integritet, moral dhe personal, gjë që i bën të denjë për kompetencat që u janë besuar”, si dhe se ata duhet të kenë “besueshmëri, përgjegjësi dhe besnikëri”, shumica e këtyre virtyteve duket se janë në prapavijë në konkurrencën aktuale.
Kjo mund të ilustrohet më së miri nga seksioni që thotë se një pengesë sigurie për të punuar në BIA ekziston nëse “personi është dënuar me burgim për të paktën gjashtë muaj”.
“Ligji për fshehtësinë e të dhënave thotë se vërtetim për qasje në të dhëna sekrete mund t’i lëshohet personit i cili nuk është dënuar me burgim pa kushte për vepër penale për të cilën ndiqet sipas detyrës zyrtare, përkatësisht për kundërvajtje të parashikuar nga këtë ligj”. Pra, ata që përcaktuan kushtet e konkursit në BIA, së paku mund ta respektojnë atë ligj, duke pasur parasysh se njerëzit që punojnë në BIA do të kenë qasje në të dhënat sekrete”, thotë Predrag Petroviq, drejtor kërkimor i Qendrës së Beogradit për Politikë të Sigurisë.
I pyetur se çfarë mund të konkludohet nga konkursi, nëse profesioni është para çdo gjëje tjetër, Petroviq thotë:
“BIA pranon, para së gjithash, njerëz besnikë ndaj qeverisë aktuale, njerëz që do të mbrojnë padiskutim regjimin”.
Ai gjithashtu thekson se ekziston Akademia për Sigurinë Kombëtare në Serbi, e cila është themeluar për të trajnuar personelin që do të merrej me sigurinë dhe pas diplomimit do të punonte në BIA dhe agjenci të tjera të inteligjencës, si dhe se në vende serioze dhe demokratike ka kritere strikte për të punuar në shërbime, dhe kandidatët duhet të kenë një rezyme të patëmetë për vendin e punës.
Shabiq: Personeli zgjidhet sipas kritereve politike
Avokati Rodoljub Shabiq thotë se kjo lloj “konkurrence” është pasojë e ndryshimeve të fundit në Ligjin për BIA-n, të cilin, thotë ai, dikur e ka kritikuar. Me ato ndryshime, thotë ai, u konstatua se “konkursi nuk është i detyrueshëm për plotësimin e pozitave në BIA”.
‘Nuk është e detyrueshme’ me sa duket është kthyer në një rregull që punëson pa konkurs dhe që më pas hap çështje kriteresh. Me këtë rast, ‘ dënimi me burg prej gjashtë muajsh e më shumë’ tërhoqi shumë vëmendje në ‘konkurs’ si një telash sigurie. Shumë e perceptojnë atë si të palogjikshme në krahasim me pengesat e tjera të renditura të sigurisë, sepse, për shembull, disa kundërvajtje, madje edhe dënime në procedurat disiplinore përbëjnë pengesë sigurie, ndërsa nga ana tjetër, veprat penale për të cilat kandidatët dënohen me më pak se gjashtë muaj burg. nuk janë”, shpjegon Sabiq dhe paralajmëron: “Në thelb, shqetësimi më interesant i sigurisë është – “nëse një person, zakonet, sjelljet dhe prirjet e të cilit tregojnë se ai nuk do të jetë i denjë të punojë në BIA”. Ai formulim i rrjedhshëm e shtrirë bën të mundur skualifikimin e kujtdo në bazë të kritereve subjektive. E gjithë kjo ngjall dyshime se personeli përzgjidhet sipas kritereve politike. Natyrisht, kjo do të ishte krejtësisht e paligjshme sepse ligji i ndalon shprehimisht anëtarët e agjencive të jenë anëtarë të partive politike”.
“Drejtori i BIA-s nuk është anëtar i BIA-s?
Megjithatë, thotë Shabiq, mbetet një pyetje e hapur se si zbatohet kjo ndalesë në praktikë, veçanërisht nëse merret parasysh se në të gjithë serinë e drejtorëve të BIA-s, në fakt ata janë të gjithë zyrtarë të lartë të partive politike, anëtarë të koalicionit qeverisës.
“Shpjegimi formal për këtë është se “drejtori nuk është anëtar i BIA-s”. Dhe kështu vijmë te mungesa e kontrollit në procesin e rekrutimit në BIA, gjë që na kujton problemin e kontrollit të punës së vetë agjencisë së sigurisë. Në Ligjin për BIA-n, jo rastësisht, kontrolli reduktohet vetëm në raportet që agjencia i dorëzon në Qeveri dhe në Kuvend dhe nuk përmendet më asgjë tjetër. Mirëpo, në disa baza, organe të tjera të pavarura kanë gjithashtu autoritet për të kontrolluar BIA-n nga aspekte të ndryshme”, shpjegon Shabiq.
Ai po ashtu thekson se gjatë kryerjes së detyrës së mbrojtësit të qytetarëve dhe komisionarit për informata me rëndësi publike, atë kontroll e ka bërë Sasha Jankoviq dhe ai, por që siç thotë ai nuk kishte dëgjuar që e njëjta mbikëqyrje e pavarur. trupat ende po e bëjnë atë tani.
“Sigurisht, pika më e dobët e sistemit të kontrollit është ajo që duhet të jetë më e forta – kontrolli parlamentar. Është iluzion të presësh që Komisioni parlamentar për Kontrollin e Shërbimeve të Sigurisë, të cilin ai e drejton dhe në të cilin shumica janë anëtarë të partisë në pushtet, të kontrollojë seriozisht agjencinë që drejtohet nga një zyrtar i lartë i partisë së tyre”, përfundon Rodoljub Šabić.
