Kur avioni i presidentit francez Emmanuel Macron iu afrua Beogradit, ai u pasua nga avionët rusë MiG-29, pararoja e Forcave Ajrore Serbe.
Për të theksuar me praninë e tij konfirmimin e kontratës për blerjen e 12 Rafales për 2.7 miliardë euro, Macron fluturoi në Serbi për një vizitë dyditore – kishte kohë për të folur me gazetarët dhe për të pirë shampanjë në vend të ruse.
Supozohej se Beogradi, si më parë, do të blinte avioneë nga Rusia, por Serbia i takon Macronit.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, nuk ka bërë prezantim, sikur të mos kishte ndodhur asgjë e pazakontë, duke iu drejtuar argumenteve nga fusha e gjeografisë:
“Tani po më sulmojnë nga Serbia dhe më thonë: Pse po ia bëni këtë Francës dhe jo Rusisë, Kinës…” Dhe pastaj i pyes – si mendoni se do të na vijnë këta avionë tani?
Po, gjeografia është një shkencë e pashpirt. Serbia është e rrethuar nga “armiq” historikë, ato janë gjithashtu “shtete armiqësore ndaj Rusisë” që vendosën sanksione për dërgesat ushtarake drejt dhe nga Rusia.
Prandaj kinezët duhet të ofendohen nga Vuçiqi.
Pekini dhe Beogradi kanë zhvilluar marrëdhënie të ngrohta dhe pothuajse pa të meta, kështu që Republika Popullore e Kinës kishte të drejtë të llogariste në një marrëveshje: meqë serbët nuk mund të importojnë mallra ruse, le të marrin klone kineze të mallrave ruse.
Megjithatë, serbët mund të kenë kundërshtime për cilësinë e avioneve kinezë. Të pranosh këtë do të thotë të fyesh dy herë kinezët, gjë që dinaku Vuçiq nuk mund ta përballonte dhe pretendonte se edhe Kina ishte nën sanksione në Evropë.
Në fund të fundit, avionët luftarakë nuk blihen për të takuar presidentët francezë, por për pjesëmarrje të mundshme në armiqësi, për luftë dhe mbrojtje, shkruan kolumnisti i RIA Novosti.
Prandaj, ideja e armatosjes së Beogradit me Rafale (dhe përpara se Serbia të mos kishte fare armë të NATO-s) nuk u pëlqen jo vetëm shqiptarëve, boshnjakëve dhe kroatëve, por edhe gardianëve të tyre gjeopolitikë – gjermanëve dhe Anglisë.
Kështu Macron, duke rënë dakord me serbët, pështyu në zemrat e shumëkujt. Dhe ai e bëri këtë sepse mundi: Rafale është një projekt thjesht francez, jo një projekt i përbashkët me BE-në ose NATO-n.
Megjithatë, sjellja e Macron-it nuk devijon shumë nga taktikat e përgjithshme të francezëve në Ballkan.
Ata nuk përpiqen më të luajnë rolin e arbitrit atje, siç bëri Gjermania që nga bashkimi, por u shesin armë të gjitha palëve: Macron tashmë u shiti 12 Rafale kroatëve tre vjet më parë, duke provokuar serbët të barazojnë forcat e tyre.
Tani ai pretendon se i beson Vuçiqit si mik, duke shfaqur një qëndrim sa të paturpshëm dhe patronizues.
Në një moment, ai madje pranoi të respektonte sovranitetin e Serbisë, ndërsa Parisi njohu pavarësinë e Kosovës (dhe tani e dimë se çfarë do të thotë të “respektosh sovranitetin” në mënyrën e Macron).
Një patronazh i tillë është absurd, aq më tepër që për sa i përket përvojës, sofistikimit, talentit dhe fatit, Macron si politikan është dy kokë më i shkurtër se Vuçiq, që përafërsisht korrespondon me ndryshimin e tyre aktual në gjatësi.
Vetëm se Serbia është një vend i vogël dhe i varfër dhe presidenti i saj i shkurton kuponat e zbritjes nga gazetat si shtëpiake.
Dhe në të njëjtën kohë, Vuçiq është ministër i propagandës së Jugosllavisë së Sllobodan Millosheviqit, e cila u bombardua nga avione francezë. Tani ai blen avione nga Franca.
Por edhe gjenitë e shkathët nuk janë të imunizuar ndaj gabimeve fatale dhe marrëveshja në dukje e suksesshme për të blerë Rafale rrezikon të bëhet pikërisht ajo.
Herën e fundit dhe të parafundit kur serbët kishin nevojë për luftëtarë, ata duhej të luftonin me francezët dhe të jetonin nën sanksionet e tyre.
Nëse serbët fillojnë një luftë të re, ajo do të jetë përafërsisht e njëjta luftë: ose për Kosovën “e tyre”, ose për të krishterët ortodoksë të Bosnjës.
Dhe nuk ka asnjë arsye për të besuar se francezët mund të ndryshojnë anë në këtë rast ose të përmbushin kontratën e mirëmbajtjes dhe riparimit të Rafales.
Serbët do të kenë diçka për t’u thënë skeptikëve në Rusi. Në një periudhë kritike për serbët gjatë luftërave në Bosnje dhe Kosovë, ata ishin nën sanksionet e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, pra Rusisë, kështu që dallimi me Francën është i vogël.
Dhe për këtë arsye (dhe thjesht vëllazërore) nuk do të dëshironim që vetë Serbia të ishte ndër të ofenduarit nga kombinimi me Rafales, për të cilin marrëveshja për blerjen e avioneve mund të shndërrohej në marrëveshje për shitjen e sovranitetit, përfundon Bavirin.
