Ju keni punuar në komunitetin e inteligjencës për një kohë të gjatë dhe keni kaluar një pjesë të konsiderueshme të karrierës tuaj jashtë vendit. Si e shihni ndryshimin e natyrës së kërcënimeve globale tani në krahasim me kohën kur keni filluar karrierën tuaj? Gjithçka ka ndryshuar rrënjësisht apo ka ngjashmëri?
Po, gjithçka ka ndryshuar, dhe në një masë të konsiderueshme. E kam filluar karrierën time gjatë Luftës së Ftohtë. E urrej ta them këtë, por ti je i ri dhe unë nuk jam më. Gjatë Luftës së Ftohtë, fokusi ynë kryesor ishte Bashkimi Sovjetik. Ishte kërcënimi kryesor, megjithëse me shumë dobësi. Në atë kohë isha dëshmitar i rënies së Bashkimit Sovjetik dhe i pavarësisë së ish-republikave sovjetike. Kam pasur mundësinë të vizitoj shumë nga këto vende dhe kam punuar në disa prej tyre.
Megjithatë, bota sot është shumë më komplekse se kurrë më parë. Kërcënimet në shkallë globale janë bërë më të rrezikshme sesa kam parë ndonjëherë në karrierën time. Fatkeqësisht, më duhet të them se situata aktuale është shumë sfiduese. Kërcënimet sot janë të shumta dhe vijnë nga drejtime të ndryshme. Gjatë Luftës së Ftohtë, ne kishim një kërcënim të madh – Bashkimin Sovjetik – dhe ne mund të fokusonim të gjitha burimet tona në të. Sot përballemi me kërcënime që vijnë nga vektorë të ndryshëm dhe në nivele të ndryshme. Kjo do të thotë se monitorimi dhe lufta kundër këtyre kërcënimeve është shumë më komplekse.
Me përvojën tuaj shumëvjeçare në politikën e jashtme amerikane dhe shërbimet e inteligjencës, si e vlerësoni rolin aktual të agjencive të inteligjencës në formësimin e politikës së jashtme globale, veçanërisht këtu në Ballkan?
Unë nuk jam ekspert për Ballkanin, por duke parë globalisht, drejtuesit e komunitetit të inteligjencës amerikane aktualisht po i kushtojnë shumë theks diplomacisë së inteligjencës. Kjo është jashtëzakonisht e rëndësishme. Bashkëpunimi ndërmjet partnerëve të inteligjencës, dypalësh dhe shumëpalësh, luan një rol kyç. Kështu ka qenë gjithmonë, por sot ky bashkëpunim është i nevojshëm më shumë se kurrë.
Inteligjenca ka luajtur gjithmonë një rol të rëndësishëm në formulimin dhe zbatimin e politikës së jashtme. Që politika e jashtme të jetë e suksesshme, duhet të keni një komunitet të fortë inteligjence. Kjo do të thotë që keni nevojë për profesionistë të kualifikuar, të përkushtuar ndaj misionit dhe marrëdhënie partnere që janë solide dhe të qëndrueshme. Në karrierën time kam pasur privilegjin të punoj me partnerë në mbarë botën, shumë prej të cilëve ishin jashtëzakonisht të aftë dhe shumë të përkushtuar ndaj bashkëpunimit.Nga këndvështrimi amerikan, ky bashkëpunim është i nevojshëm sot më shumë se kurrë, përfshirë edhe rajonin e Ballkanit. Megjithëse nuk jam ekspert i Ballkanit, është e qartë se kjo pjesë e botës është e rëndësishme për sigurinë globale dhe se bashkëpunimi ndërmjet agjencive të inteligjencës këtu mund të sjellë përfitime të mëdha për të gjitha palët e përfshira.
Si e ka transformuar teknologjia, veçanërisht inteligjenca artificiale, mënyrën se si agjencitë e inteligjencës si CIA mbledhin të dhëna? Çfarë sfidash dhe mundësish paraqet kjo?
Teknologjia ka luajtur gjithmonë një rol kyç në operacionet e inteligjencës. Por me zhvillimin e inteligjencës artificiale, një revolucion i vërtetë ka ndodhur në mënyrën se si ne mbledhim, analizojmë dhe përpunojmë informacionin. Kjo po ndryshon në mënyrë dramatike natyrën e punës së inteligjencës.
Një nga sfidat është se edhe kundërshtarët tanë po përdorin të njëjtat teknologji. Ne duhet të jemi të kujdesshëm dhe të mos nënvlerësojmë aftësinë e tyre për të përdorur teknologjinë për qëllimet e tyre. Një shembull që më vjen në mendje është Rusia. Ata e përdorën internetin në mënyrë shumë efektive dhe praktikisht e kthyen atë në një armë për të sulmuar armiqtë e tyre. Në SHBA, për mendimin tim, ne mësuam në mënyrën e vështirë se çfarë po bënin rusët, por tani po i kapim ata në hapësirën kibernetike.
Teknologjia i lejon një individi t’i bëjë dëm të madh një organizate të madhe. Për shkak të kësaj, çmimi i disa operacioneve është shumë më i ulët se më parë, dhe mundësia për të shkaktuar dëme është shumë më e lartë. Kjo do të thotë se agjencitë e inteligjencës duhet të përshtaten dhe të jenë vazhdimisht vigjilente.
Ju keni punuar si në sektorin e inteligjencës ashtu edhe në atë të mbrojtjes. Cilat janë fushat kyçe të bashkëpunimit midis dy fushave dhe ku e shihni hapësirën për përmirësim në trajtimin e kërcënimeve moderne?
Mendoj se duhet të pranojmë faktin që sot diplomacia, inteligjenca dhe mbrojtja janë të integruara plotësisht. Të gjitha këto fusha duhet të punojnë së bashku për të qenë efektive. Në Shtetet e Bashkuara, ne po përpiqemi të marrim atë që ne e quajmë “qasje e të gjithë qeverisë”, që do të thotë se komuniteti i inteligjencës, sektori i mbrojtjes dhe diplomacia duhet të jenë të koordinuara mirë për t’iu përgjigjur në mënyrë efektive kërcënimeve.
Sot rol kyç luan edhe sektori privat, veçanërisht në fushën e teknologjisë. Bashkëpunimi me sektorin privat lejon agjencitë e inteligjencës dhe industrinë ushtarake të qëndrojnë një hap përpara kërcënimeve. Mendoj se ka ende shumë hapësirë për të përmirësuar këtë koordinim, veçanërisht kur bëhet fjalë për përdorimin e teknologjisë dhe mbrojtjen kundër kërcënimeve kibernetike.
Si ndikojnë ngjarjet në Lindjen e Mesme në situatën këtu në Ballkan? A ka një lidhje reale mes këtyre ngjarjeve?
Misri: Sigurisht që ka një lidhje të drejtpërdrejtë. Gjithçka është e ndërlidhur. Ngjarjet në Lindjen e Mesme në mënyrë të pashmangshme prekin pjesë të tjera të botës, përfshirë Ballkanin. Shumë në Perëndim, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe Evropën, mund të dëshirojnë që Lindja e Mesme të zhduket si burim telashe, por kjo nuk do të ndodhë.
Lindja e Mesme është një rajon jashtëzakonisht sfidues me probleme të thella dhe komplekse, të cilat kanë implikime globale. Gjithçka që ndodh atje, në një mënyrë apo tjetër, ndikon në situatën në rajone të tjera, përfshirë Ballkanin. Gjithçka është e lidhur në sistemin global dhe ngjarjet në një rajon rrallë mbeten të izoluara nga të tjerët.
Glenn Corn është një veteran me 34 vjet përvojë në inteligjencën amerikane dhe komunitetet e politikës së jashtme, me mbi 20 vjet të kaluara jashtë vendit, duke përfshirë detyra në Rusi, Turqi, Azinë Qendrore, Azinë Jugore dhe Lindjen e Mesme. Ai ka mbajtur poste të larta drejtuese brenda komunitetit të inteligjencës amerikane dhe ka përfunduar programe të shumta trajnimi të specializuara në inteligjencën, sigurinë, arsimin e të rriturve dhe udhëheqjen ekzekutive.
Corn është themelues i firmës konsulente “Varyag” dhe bashkëpunëtor ekspert i “Cipher Brief”. Ai ka një diplomë master në gjuhë dhe letërsi ruse nga Universiteti Amerikan dhe një diplomë në Rusisht nga Universiteti Hofstra, si dhe është diplomuar në Institutin Ushtarak Amerikan për Gjuhën Ruse.
