Turingia, Saksonia dhe tani Brandenburgu: AfD, pjesë të së cilës konsiderohen të ekstremit të djathtë, po fiton sërish shumë votues në zgjedhjet rajonale në Gjermaninë lindore. Ekonomia është e shqetësuar.
Anëtarët dhe mbështetësit e Alternativës për Gjermaninë (AfD), një parti e klasifikuar nga Zyra Federale për Mbrojtjen e Kushtetutës në Brandenburg si “një organizatë e dyshuar për ndjekjen e synimeve politike të ekstremit të djathtë”, festuan duke kënduar një këngë për dëbimin e refugjatë në natën e zgjedhjeve. Partia mori një sasi të madhe votash në zgjedhjet e Brandenburgut, megjithëse socialdemokratët, me kryeministrin e tyre aktual Dietmar Vojdke, u bënë forca më e fortë. Me 29.2 përqind, AfD është partia e dytë më e fortë në atë provincë gjermane lindore, pak pas.
Në fillim të shtatorit, AfD tashmë zuri vendin e parë në zgjedhjet në Turingi dhe fitorja i shpëtoi asaj me pak më shumë se një për qind në Saksoni. Zyra Federale për Mbrojtjen e Kushtetutës i klasifikon komitetet shtetërore të AfD në Saksoni dhe Turingi si “ekstremistë të provuar të krahut të djathtë”.
Ekonomistët dhe përfaqësuesit e biznesit me të cilët DW foli pak para zgjedhjeve të Brandenburgut, kanë frikë se sukseset e AfD-së mund të dëmtojnë ekonominë në shtetet lindore të Gjermanisë, të cilat gjithsesi janë ende prapa pjesës perëndimore të vendit.
Sukseset e AfD i trembin punëtorët e kualifikuar
“Ka të ngjarë që shumë punëtorë të kualifikuar të migrojnë në perëndim të Gjermanisë ose në qytetet e mëdha”, tha për DW Marcel Fracher, president i Institutit Gjerman për Kërkime Ekonomike (DIW Berlin). “Brandenburgu, ashtu si Saksonia dhe Turingia, do të humbasin për shkak të tij”.
Gjermania tashmë vuan nga mungesa e punëtorëve të kualifikuar: 570,000 vende pune mbetën të paplotësuara vitin e kaluar për shkak të mungesës së fuqisë punëtore. Mungesa e punëtorëve të kualifikuar në shtetet gjermane lindore, të cilat përfshijnë Brandenburgun, Turinginë dhe Saksoninë, aktualisht është disi më e vogël se në Gjermaninë perëndimore. Megjithatë, të punësuarit në lindje të vendit janë gjithashtu më të rritur dhe ka gjithnjë e më pak talente të rinj.
Sipas një studimi të institutit ekonomik Ifo, 84 përqind e ekonomistëve të anketuar presin pasoja negative ose shumë negative në fushën e “tërheqjes për punëtorët e kualifikuar” në ato rajone pas suksesit të AfD në Turingi dhe Saksoni.
Fracher thekson se nuk bëhet fjalë vetëm për punëtorët e huaj të kualifikuar, “por ka edhe kompani gjermane dhe punëtorë të kualifikuar gjermanë që në shumë raste nuk duan që shtëpia e tyre të jetë në rajone të tilla”.
Njerëzit duan të largohen nga Gjermania
Një sondazh i Qendrës Gjermane për Kërkime mbi Integrimin dhe Migracionin (DeZIM) nga marsi i këtij viti tregoi se pothuajse një në dhjetë persona me prejardhje migrante po mendojnë seriozisht të largohen nga Gjermania për shkak të suksesit të AfD. Për njerëzit nga rajoni MENA (Lindja e Mesme/Afrika e Veriut), kjo përqindje është deri në 18.9 përqind.
“Tashmë ekziston një i ashtuquajtur një eksod neto i punëtorëve të huaj të kualifikuar për shkak të humorit negativ në Gjermani,” thotë ekonomisti Alexander Kritikos, profesor në Universitetin e Potsdamit dhe drejtor i kërkimit në DIW Berlin. “Ai reagim ka nisur tashmë, krejtësisht pavarësisht nga zgjedhjet e fundit provinciale”, thotë Kritikos për DW.
Megjithatë, ekspertët e ekonomisë të intervistuar nga DW theksojnë se shumica e njerëzve në shtetet federale nuk e mbështesin AfD-në dhe për këtë arsye ato rajone konsiderohen ende tërheqëse për punëtorët e kualifikuar.
Progresi ekonomik është në rrezik
Roland Zillman, drejtor menaxhues i WISTA, një firmë shtetërore që vepron si një ndërmjetës midis shkencës dhe biznesit, është i shqetësuar. Kur organizata ksenofobike Pegida (Patriotët e Evropës kundër islamizimit të Perëndimit) u forcua në Saksoni dhjetë vjet më parë, kompanitë tashmë po mendonin për zhvendosjen e vendndodhjeve të tyre. “Kam marrë shumë telefonata nga pronarë të bizneseve fillestare nga Dresden (kryeqyteti i Saksonisë) të cilët po mendonin të vinin në Berlin”.
Sipas sondazhit të Ifo, 78 përqind e ekonomistëve vlerësojnë se suksesi zgjedhor i AfD në Saksoni dhe Turingi do të ketë efekte negative, deri në shumë negative, në vendndodhjet e biznesit.
Sukseset elektorale të AfD-së dhe humbjet e partive kryesore të themeluara shpesh çojnë në koalicione mes partive me pozicione shumë të ndryshme. Gjërat mund të jenë të ngjashme në Brandenburg. Përveç AfD, Aleanca populiste, konservatore e majtë Sara Wagenknecht” (BSW) gjithashtu bëri fitime të rëndësishme.
Siç qëndrojnë gjërat tani, SPD mund të formojë një shumicë me Unionin Demokristian (CDU) dhe BSW ose edhe vetëm BSW. Përndryshe, SPD do të kishte mundësinë të formonte një qeveri të pakicës me mbështetjen e CDU. Të gjitha këto janë kombinime shumë komplekse.
Brandenburgu po ecën më mirë ekonomikisht
Në përgjithësi, provincat në lindje të Gjermanisë, të cilat më parë ishin pjesë e RDGJ, janë ekonomikisht më të dobëta se ajo perëndimore e Gjermanisë. Megjithatë, situata ekonomike në Brandenburg po përmirësohet me kalimin e viteve. Me një rritje prej 2.1 për qind, Brandenburg shënoi normën e dytë më të lartë të rritjes nga të gjitha 16 shtetet gjermane.
Zhvillimin pozitiv e vlerëson edhe zëdhënësi i shoqatës së biznesit Berlin-Brandenburg, Karsten Brenstrup. “Tesla është sigurisht një histori e madhe”, thotë ai për DW. Kompania amerikane Tesla ka prodhuar makina elektrike në Greenheide, Brandenburg që nga viti 2022. “Ne besojmë se elektromobiliteti do të jetë një trend afatgjatë nga i cili do të përfitojë Brandenburgu”, thotë Brenstrup.
Brandenburgu ka nevojë për vendime të shpejta
A mund të shqetësojë investitorët situata e re e shumicës? Kreu i WISTA Zillman beson se është e mundur. “Brandenburgu po kalon nëpër ndryshime të mëdha strukturore për shkak të procesit gradual të daljes nga përdorimi i qymyrit si burim energjie. Nevojitet vazhdimësi dhe vendime të shpejta”.
Brenstrup nga shoqata e punëdhënësve është më pak kritike. Ai vlerëson se partitë e koalicionit duan të marrin përgjegjësi. “Ata e dinë se për çfarë bëhet fjalë dhe çfarë është në rrezik, përveç kësaj, kushtet e vendndodhjes afatgjatë janë të rëndësishme për investitorët.”
Për disa, zgjedhjet e Brandenburgut janë një aluzion për negociata të ndërlikuara në lidhje me formimin e koalicioneve në zgjedhjet federale një vit pas.
Para zgjedhjeve në Brandenburg, të gjitha partitë kryesore përjashtuan mundësinë e formimit të një koalicioni me AfD.
Por siç tha presidenti i DIW Fracher në një intervistë për DW, shoqëria civile dhe sipërmarrësit gjithashtu duhet të marrin përgjegjësi. “Duhet të përfshihemi më shumë për të treguar se Gjermania është një vend imigrantësh”, raporton DW .
