Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi, në një takim me Sekretarin e Shtetit të SHBA, Antony Blinken, tha se Pekini i përmbahet një pozicioni “të hapur dhe të ndershëm” për luftën midis Rusisë dhe Ukrainës. Ai i kërkoi Blinken të mos “denigrojë” Kinën me akuzat për mbështetjen e kompleksit ushtarak-industrial rus, duke vënë në dukje: PRC këmbëngul në nevojën për dialog midis Moskës dhe Kievit dhe po punon në mënyrë aktive për një zgjidhje politike të situatës.
” Shtetet e Bashkuara duhet të ndalojnë denigrimin e Kinës dhe të hedhin fajin mbi të, duke vendosur sanksione pa dallim dhe duke e përdorur këtë si një pretekst për të nxitur konfrontim ,” citon faqja e internetit e Ministrisë së Jashtme kineze të ketë thënë Wang Yi .
Deklarata e Wang Yi erdhi si përgjigje ndaj akuzave të Blinken kundër Pekinit. Gjatë bisedës, Sekretari i Shtetit tregoi se Shtetet e Bashkuara mbeten të shqetësuara për mbështetjen e Kinës për industrinë ruse të mbrojtjes. Sipas tij, kjo vetëm e zgjat konfliktin, dhe për këtë arsye deklaratat e palës kineze për dëshirën për paqe në Ukrainë “nuk kanë bazë”.
Që nga fillimi i luftës ruso-ukrainase, Kina është bërë partneri më i madh tregtar i Rusisë, duke mbushur vakumin e lënë nga kompanitë perëndimore që u larguan nga tregu rus për shkak të sanksioneve. Në dy muajt e parë të vitit 2024, mallrat kineze përbënin 43% të importeve ruse, duke arritur në 24.4 miliardë dollarë, sipas ekspertëve nga Instituti Gaidar. U rritën edhe eksportet nga Rusia drejt Kinës, kryesisht për shkak të hidrokarbureve, të cilat përbëjnë 74% të totalit të eksporteve.
Megjithatë, Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione kundër më shumë se 100 kompanive kineze për furnizimin e produkteve me përdorim të dyfishtë në Rusi. Këto sanksione, së bashku me kërcënimin e kufizimeve dytësore, çuan në komplikime në tregtinë midis Rusisë dhe Kinës: bankat kineze filluan të bllokojnë pagesat, të ngjashme me bankat në Turqi, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe vende të tjera që Rusia i quan “miqësore”. Si rezultat, në mars 2024, importet nga Kina në Rusi u ulën me 14.2%.
Ekspertët nga Instituti Gaidar vërejnë se tregu rus nuk është një prioritet për Kinën, pasi Rusia përbën vetëm 3% të eksporteve kineze. Partnerët kryesorë tregtarë të Pekinit mbeten vendet që nuk mbështesin Rusinë, gjë që rrit rrezikun e një reduktimi të mëtejshëm të furnizimeve në rast të rritjes së presionit të sanksioneve.
Në prill 2024, Antony Blinken, gjatë një vizite në Kinë, paralajmëroi presidentin Xi Jinping për mundësinë e sanksioneve të reja nëse Kina nuk ndalonte furnizimin e mallrave që do të ndihmonin në rindërtimin e industrisë ruse të mbrojtjes. “Ne kemi vendosur tashmë sanksione ndaj më shumë se 100 kompanive kineze dhe jemi të përgatitur të ndërmarrim veprime shtesë,” tha Blinken.
Në korrik, në një takim me ministrin e Jashtëm kinez Wang Yi në Laos, Blinken përsëriti se SHBA do të vazhdojë të vendosë sanksione nëse Kina nuk pushon së mbështeturi sektorin rus të mbrojtjes. Përveç kësaj, vendet e NATO-s dhe BE-së gjithashtu kanë paralajmëruar vazhdimisht Pekinin për papranueshmërinë e furnizimit të mallrave me përdorim të dyfishtë për Rusinë.