Që prej largimit prej administratës Trump, Jared Kushner, dhëndri i ish-presidentit, ka zhvilluar disa herë bisedime diplomatike me Princin e Kurorës të Arabisë Saudite Mohammed bin Salman Al Saud, i njohur me shkurtesën MbS, që kanë përfshirë Izraelin, i tha agjencisë Reuters një burim në dijeni të çështjes.
Burimi nuk dha informacion se kur ishin zhvilluar bisedimet dhe nëse ato kishin ndodhur para ose pas fillimit të konfliktit në Gazë. Por ai shtoi se ato përfshinin diskutime mbi procesin e normalizimit të marrëdhënieve mes Izraelit dhe Arabisë Saudite, një objektiv kryesor diplomatik i administratës Biden e Trump.
Dyzet e tre vjeçari Kushner, ka një marrëdhënie të ngushtë me Arabinë Saudite, për të cilën ligjvënësit në Kongres, që kanë hetuar mbi këtë çështje, thonë se ky vend ka investuar 2 miliardë dollarë në firmën e tij ‘Affinity Partners’, të cilën zoti Kushner e krijoi pasi u largua nga Shtëpia e Bardhë.
Lajmi se zoti Kushner dhe udhëheqësi de-fakto i Arabisë Saudite, MbS, kanë diskutuar mbi një marrëveshje paqeje, të cilën Presidenti Joe Biden gjithashtu është përpjekur ta ndërmjetësojë, është tregues i rëndësinë që republikanët dhe demokratët i kushtojnë Lindjes së Mesme, një rajon gjithnjë e më i paqëndrueshëm ndërsa afrojnë zgjedhjet presidenciale.
Bisedimet sinjalizojnë gjithashtu se si mund të menaxhojë krizën në rajon zoti Trump nëse ai rikthehet në pushtet – si dhe ringrejnë pikëpyetjet nëse lidhjet financiare të zotit Kushner me Riadin mund të ndikojnë në politikën amerikane, nëse zoti Trump vjen në Shtëpinë e Bardhë.
Investimet e Arabisë Saudite në kompaninë e Kushnerit janë kritikuar nga ekspertë të etikës, demokratë në Kongres dhe madje edhe disa republikanë, të cilët kanë shprehur shqetësimin se ato mund të duken si një formë shpërblimi, meqë zoti Kushner punoi për çështjet saudite përpara se të largohej nga administrata Trump.
Në një letër më 24 shtator, drejtuar kompanisë ‘Affinity’, senatori demokrat Ron Wyden, kryetar i Komisionit të Financave, shkruante se investimet nga Arabia Saudite në kompaninë e zotit Kushner ngrenë “shqetësime të dukshme që lidhen me konfliktin e interesit”.
‘Affinity’ dhe zoti Kushner i kanë hedhur poshtë pohimet se investimet e Arabisë Saudite janë një shpërblim, apo përbëjnë konflikt interesi. ‘Affinity” tha se zoti Wyden dhe personeli i zyrës së tij në Senat nuk i kuptojnë çështjet që lidhen me kapitalin privat.
“Arsyeja se pse kaq shumë njerëz shkojnë tek Jared për njohuritë dhe opinionet e tij është se ai ka një historik suksesi mbi këto çështje”, tha një zëdhënës i zotit Kushner.
Burimi, një person i afërt me zotin Kushner, nuk pranoi të jepte më shumë detaje mbi diskutimet me princin e kurorës, duke thënë se respektonte miqësinë mes tyre. “Nuk do të ishte e përshtatshme që unë të ndaja informacion mbi këtë”, tha ai.
Një zëdhënës i Ambasadës Saudite në Uashington nuk iu përgjigj pyetjeve në lidhje me diskutimet e zotit Kushner dhe Princit të Kurorës së Arabisë Saudite, Mohammed bin Salman Al Saud.
Në një fjalim më 18 shtator, princi tha se mbretëria nuk do ta njihte Izraelin pa krijimin e një shteti palestinez, duke sugjeruar se një marrëveshje mbi këtë çështje së shpejti, mund të jetë e pamundur.
Ky qëndrim reflekton një ndryshim nga muaji shkurt kur tre burime i thanë agjencisë ‘Reuters’ se Arabia Saudite ishte e gatshme të pranonte qoftë dhe një angazhim politik nga Izraeli për të krijuar një shtet palestinez, dhe jo diçka më detyruese, në një përpjekje për të siguruar një marrëveshje në fushën e mbrojtës me Uashingtonin përpara zgjedhjeve presidenciale amerikane.
Për të inkurajuar Arabinë Saudite që të njohë Izraelin, administrata Biden i ka ofruar Riadit garanci sigurie, ndihmë për një program bërthamor civil si dhe ka ripërtërirë përpjekjet për krijimin e një shteti palestinez.
Një hap në këtë drejtim i Riadit, mund të riformësonte Lindjen e Mesme duke bashkuar dy armiq të vjetër dhe duke lidhur eksportuesin më të madh të naftës në botë me Uashingtonin, në një kohë kur Kina po avancon në rajon.
Por konflikti në Gazë i ka futur bisedimet në pasiguri. Lufta dhe kriza humanitare kanë forcuar mbështetjen arabe dhe atë myslimane për palestinezët në konfliktin e tyre prej dekadash me Izraelin për territorin dhe shtetësinë, duke e bërë të vështirë për Riadin të diskutojë mbi njohjen e Izraelit pa u trajtuar aspiratat palestineze.
Zgjedhjet në ShBA janë gjithashtu një faktor, një nga garat më të ngushta historikisht mes republikanit Donald Trump dhe demokrates Kamala Harris.
Marrëdhënia e zotit Trump me Arabine Saudite ishte dukshëm e ngushtë. Udhëtimi i parë jashtë vendit i zotit Trump si president në 2017 ishte në Riad, shoqëruar nga zoti Kushner. Pasi gazetari opozitar saudit Jamal Khashoggi u vra në konsullatën saudite në Stamboll, zoti Trump qëndroi krah princit të kurorës, pavarësisht një raporti të zbulimit amerikan, se ishte princi MbS që kishte autorizuar vrasjen. Princi ka mohuar përfshirjen.
Dy burime të njohura me strategjinë saudite thanë se nëse zoti Trump kthehet në Shtëpinë e Bardhë, princi i kurorës do ta mirëpriste arritjen e një marrëveshjeje me Izraelin, nën udhëheqjen e tij. Nëse fituese do të shpallej zonja Harris, marrëveshja sërish do të avanconte thanë të njëjtat burime.
Më 27 shtator, Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu foli mbi perspektivën e një marrëveshjeje me terma pozitivë. “Nje paqe me Arabinë Saudite do te ishte bekim” tha ai në një fjalim në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Normalizimi i marrëdhënieve izraelite-saudite do të shënonte një zgjerim të ashtuquajturave “Marrëveshje të Abrahamit” nënshkruar kur zoti Trump ishte në detyrë. Marrëveshjet çuan në normalizimin e marrëdhënieve mes Izraelit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, Bahreinit, Marokut dhe Sudanit. Zoti Kushner, i cili ka marrëdhënie të afërta me Izraelin, udhëhoqi negociatat si këshilltar i lartë në Shtëpinë e Bardhë, gjatë administratës Trump.
Tre burime të afërta me zotin Kushner thanë se nëse zoti Trump fiton zgjedhjet presidenciale të nëntorit, ata presin që zoti Kushner të përfshihet në bisedime me Arabinë Saudite, megjithëse në një kapacitet jozyrtar. Një zëdhënës i zotit Kushner mohoi se ai po kërkon një rol të tillë.
Nëse zoti Kushner do të përfshihej në bisedimet diplomatike si qytetar privat, në rast të një mandati të dytë të zotit Trump, kjo mund të përbënte një konflikt të madh interesi, thonë ekspertët e etikës, pasi e vendos zotin Kushnerin në një pozitë të rëndësishme për të zhvilluar negociata në nivel qeveritar, me një nga investitorët kryesorë të kompanisë së tij.
Ndërsa zoti Kushner dhe bashkëshortja e tij, Ivanka Trump, kanë qëndruar kryesisht larg fushatës elektorale të zotit Trump, ata ishin të pranishëm në Kuvendin Kombëtar republikan në muajin korrik.
