Prof. Dr. Rifat Latifi, kryetar themelues i Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës dhe ish-ministër i Shëndetësisë i Republikës së Kosovës, me përzgjedhjen nga juria ndërkombëtare u nderua me Çmimin e Arritjes Jetësore në Samitin Global Digjital të Shëndetësisë në Mumbai, Indi, për kontributin e tij si pionier i telemjekësisë dhe për ndikimin global në krijimin e programeve të qëndrueshme të telemjekësisë, duke përdorur strategjinë “Inicio, Ndërto, Opero, Transfero” (IBOT) të International Virtual e-Hospital Foundation, e cila filloi në Kosovë me inaugurimin e programit të telemjekësisë së Kosovës më 10 dhjetor 2002. Puna e tij, e rrënjosur në bashkëpunim me këto ekipe lokale të kujdesit shëndetësor ka fuqizuar me sukses komunitetet që të marrin pronësinë e sistemeve të tyre të kujdesit shëndetësor.
Me këtë rast Dr. Latifi deklaroi: “Derisa jam i nderuar të marr këtë mirënjohje në emër të International Virtual – Hospital dhe të gjithë atyre që kanë punuar në 2024 vitet e fundit, heronjtë e vërtetë janë mjekët dhe infermierët vendas në Kosovë, Shqipëri, Cabo Verde, Vietnam dhe vende të tjera që kanë përqafuar këtë strategji, si dhe qeveritë e tyre që kishin miratuar strategjinë IBOT. Përkushtimi dhe qëndrueshmëria e tyre kanë vendosur një standard nga i cili mund të mësojë pjesa tjetër e botës.”
Strategjia IBOT e zhvilluar nga Dr. Latifi është bërë një model për vendosjen e kornizave të qëndrueshme të telemjekësisë dhe e-shëndetësisë në vendet me burime të ulëta, por jo vetëm. Duke iniciuar projekte që ndërtojnë kapacitete, duke i operuar ato në partneritet me palët e interesuara vendase, dhe përfundimisht duke transferuar menaxhimin tek ata, qasja IBOT siguron që këto sisteme të jenë efektive dhe relevante nga ana kulturore.
Më tej, Dr. Latifi theksoi se me përparimet e sotme në teknologji dhe inteligjencë artificiale, nuk ka arsye që dikush të vdesë apo të vuajë pasojat e ndonjë sëmundjeje sepse ekspertiza është vetëm një klikim larg. Ai kërkoi që përshtatja me këto teknologji nuk duhet të jetë një proces i gjatë dhe i mundimshëm; në vend të kësaj, ajo duhet të përvetësohet menjëherë. Gjatë fjalimit të tij kryesor në seancën “E ardhmja e Kirurgjisë”, të cilën ai edhe e drejtoi, Dr. Latifi pohoi se “ndërsa kirurgjia dhe kirurgët do të pasurohen nga përparimet e rëndësishme teknologjike, nga nano-teknologjitë dhe gjenomika deri te kirurgjia me saktësi të asistuar në mënyrë robotike, duke përfshirë inteligjencën artificiale, të dyja do të vazhdojnë të mbeten njerëzore dhe asnjë teknologji nuk mund të zëvendësojë punën kyçe me duar dhe mbështetjen emocionale që një kirurg u ofron pacientëve si qenie njerëzore.” Ai shtoi se “këto teknologji duhet t’u vihen në dispozicion miliarda njerëzve të cilëve u mungojnë madje edhe burimet bazë për kirurgji dhe anestezi të sigurt dhe jo vetëm për disa miliona që mund t’i përballojnë ato”.
Vizioni dhe përkushtimi i tij kanë çuar në ndryshime transformuese në qasjen ndaj kujdesit shëndetësor, duke theksuar se si angazhimi vendor mund të çojë në përmirësime domethënëse në rezultatet shëndetësore. Iniciativat pioniere në Kosovë, Shqipëri dhe Cabo Verde tregojnë se si fuqizimi i ofruesve vendorë të kujdesit shëndetësor mund të krijojë zgjidhje me ndikim të telemjekësisë që rezonojnë globalisht.
Në këtë ngjarje të rëndësishme, komiteti organizativ dhe juria ndërkombëtare theksuan gjithashtu rëndësinë e përpjekjeve në bazë për formësimin e së ardhmes së kujdesit shëndetësor. Vlerësimet për Dr. Latifin shërbejnë si një testament për arritjet kolektive të ekipeve të kujdesit shëndetësor në mbarë botën, duke frymëzuar bashkëpunimin dhe angazhimin e mëtejshëm për kujdes të barabartë.
Dorëzimin e çmimit për Dr. Latifin e bëri Ann Mond Johnson, Drejtoreshë Ekzekutive e ATA (Shoqata Amerikane e Telemjekësisë) dhe bashkëkryetare e Samitit Digjital. /Kosovatimes/
