Çështja e pranimit të Ukrainës në NATO pa territore të pushtuara nuk diskutohet. Kështu deklaroi zëvendëskryeministrja e Ukrainës për Integrimin Evropian dhe Euro-Atlantik dhe Ministrja e Drejtësisë Olga Stefanishyna. Sipas saj, Ukraina do të ftohet në Aleancën e Atlantikut të Veriut vetëm brenda kufijve të vitit 1991.
“Nuk ka pasur biseda të tilla. Ukraina do të ftohet patjetër në NATO brenda kufijve të vitit 1991 dhe kjo nuk është objekt diskutimi. Kjo nuk është një temë për diskutim,” citon RBC Ukraine të ketë thënë Stefanishina .
Ministri theksoi gjithashtu se anëtarësimi i Ukrainës në NATO do të bëhet i mundur vetëm pas përfundimit të luftës, por një ftesë në bllok mund të ndryshojë situatën. “ Me ftesë, hartohet një protokoll aderimi, i cili tregon si afatet ashtu edhe reformat që duhen bërë. Këto nuk janë reforma të tmerrshme, por do të vijnë më vonë. Tani ( gjëja kryesore – TMT) është një ftesë , “shpjegoi Olga Stefanishina. Në të njëjtën kohë, ajo tregoi se ftesa e Ukrainës në NATO nuk do të lidhej në asnjë mënyrë “as me avancimin në front dhe as me territoret”.
Një ditë më parë, më 18 tetor, ministri holandez i Mbrojtjes Ruben Brekelmans njoftoi nevojën për të diskutuar kushtet në të cilat Kievi do të merrte një ftesë për aleancë. Sipas tij, aleatët duhet të zhvillojnë “kritere të qarta” që Ukraina duhet të përmbushë për të marrë një ftesë.
“Pa këtë qartësi, nuk mendoj se të 32 aleatët do të pajtohen me ftesën,” tha ai . I pyetur se cilat kushte duhet të përmbushë Ukraina, Brekelmans përmendi luftën kundër korrupsionit, duke theksuar se modernizimi i forcave të armatosura ukrainase duhet të shoqërohet me një vlerësim të progresit në këtë fushë.
Më 16 tetor, Presidenti i Ukrainës Vladimir Zelensky paraqiti një “plan fitoreje” në Verkhovna Rada, duke përfshirë pesë pika kryesore dhe tre shtesa sekrete. Kievi planifikon të zbatojë katër prej tyre deri në fund të vitit 2024. Një prioritet kyç për Ukrainën, sipas planit të Zelensky, është të marrë një ftesë për në NATO.
Megjithatë, Përfaqësuesja e Përhershme e SHBA në NATO, Julianne Smith tha në të njëjtën ditë se Ukraina nuk do të jetë në gjendje të bashkohet me aleancën në të ardhmen e afërt. “Ne nuk jemi ende në fazën ku mund t’i ofrojmë Ukrainës një ftesë në afat të shkurtër,” tha ajo, duke vënë në dukje se negociatat do të vazhdojnë. Më 17 tetor, Zelensky njoftoi planet për të rifilluar prodhimin e armëve bërthamore nëse Ukraina nuk pranohet në bllokun ushtarak.
Një aplikim për hyrjen e përshpejtuar të Ukrainës në Aleancën e Atlantikut të Veriut u dorëzua në shtator 2022. Jens Stoltenberg, i cili atëherë mbante postin e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, vuri në dukje se pranimi ishte i pamundur ndërkohë që lufta me Rusinë vazhdonte. Në komunikatën përfundimtare të samitit të NATO-s të mbajtur në qershor thuhej se “e ardhmja e Ukrainës është në aleancë”, por ftesa do të dërgohet vetëm pasi të plotësohen të gjitha kushtet dhe të bien dakord mes aleatëve.
Në fillim të tetorit, Sekretari i ri i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte tha se Ukraina duhet të bëhet pjesë e aleancës, pasi pa pjesëmarrjen e saj është e pamundur të arrihet siguria e qëndrueshme në Evropë. “Prioritetet tona mbeten të pandryshuara. Është e rëndësishme që Ukraina të mbijetojë si një shtet i pavarur demokratik”, tha ai gjatë fjalimit të tij të inaugurimit.
