Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania kanë qenë prej kohësh aleatë të ngushtë dhe ndajnë shumë vlera të përbashkëta. Por çfarë do të thotë mandati i dytë i Donald Trump për marrëdhënien e tyre?
SHBA ka qenë gjithmonë shumë kritike ndaj projektit të gazsjellësit Nord Stream 2, i cili supozohej të sillte gaz direkt nga Rusia në Gjermani. Kjo ishte e pazakontë mes miqve. Për më tepër, presioni i SHBA-së ndaj Gjermanisë për të përjashtuar kompanitë kineze të telekomunikacionit Huawei dhe ZTE nga rrjetet e saj 5G e ka vënë Gjermaninë në një pozitë të vështirë.
Veprim i koordinuar
Një nga konfliktet më të mëdha midis Gjermanisë dhe ish-Presidentit të SHBA-së Trump ishin shpenzimet e pamjaftueshme gjermane për NATO-n dhe mbrojtjen në përgjithësi. Për një kohë të gjatë, gjermanët i rezistuan ndarjes së dy për qind të të ardhurave kombëtare bruto për ushtrinë.
Por gjithçka ndryshoi pasi Rusia sulmoi Ukrainën në shkurt 2022. Atëherë Gjermania kuptoi nevojën për një ndryshim në politikën e saj të mbrojtjes dhe sigurisë.
SHBA-të janë dëshmuar se janë një aleat i besueshëm dhe mbështetësi më i madh i Ukrainës, e ndjekur nga Gjermania. Disa ditë pas pushtimit rus, Scholz mbajti një fjalim emocionues në të cilin foli për një “pikë kthese”. Për Gjermaninë, e cila deri atëherë ishte pasive në politikën e mbrojtjes, shpallja e një fondi special prej njëqind miliardë eurosh për Bundeswehr-in ishte një ndryshim domethënës.
Berlini mbështeti sanksione të ndryshme të SHBA-së kundër Rusisë dhe bashkëpunoi në shkëmbimet e ndjeshme të të burgosurve.
Gazi rus nuk është më burimi kryesor i energjisë i Gjermanisë dhe vendi tani importon gaz natyror të lëngshëm (LNG), duke përfshirë edhe nga SHBA.
Fuqia ushtarake dhe raketa me rreze të gjatë
Për sa i përket luftës në Gaza, qëndrimet e të dyja vendeve janë të ngjashme. Të dy ata mbështesin Izraelin dhe bëjnë përpjekje të mëdha diplomatike për të arritur një armëpushim afatgjatë.
Një pikë mosmarrëveshjeje midis Uashingtonit dhe Berlinit mund të jetë rritja e pranisë ushtarake amerikane në Gjermani. Aktualisht, më shumë se 35,000 anëtarë aktivë të ushtrisë amerikane janë të stacionuar në vend, që është më shumë se në të gjithë anëtarët e tjerë të Bashkimit Evropian së bashku.
Nga fillimi i vitit 2026, SHBA planifikon të stacionojë përsëri raketa me rreze të gjatë veprimi në Gjermani, për herë të parë që nga vitet 1990. Ato raketa do të shërbenin jo vetëm për mbrojtjen e Gjermanisë, por edhe për mbrojtjen e anëtarëve lindorë të NATO-s, si Polonia dhe shtetet baltike. Ky vendim u mor pa diskutim në Bundestag dhe u kritikua jo vetëm nga ekstremi i djathtë dhe i majtë, por edhe nga disa anëtarë të koalicionit qeverisës.
Interesat ekonomike
Ekonomikisht, të dy vendet janë të lidhura ngushtë. SHBA është partneri më i madh tregtar i Gjermanisë dhe kompanitë gjermane janë punëdhënësi i tretë më i madh i huaj në SHBA me më shumë se 900,000 vende pune, sipas Ambasadës Gjermane në Uashington.
Rreth 85 për qind e amerikanëve dhe 77 për qind e gjermanëve i konsiderojnë marrëdhëniet midis dy vendeve si të mira, sipas një sondazhi të Qendrës Kërkimore Pew dhe Fondacionit Kerber të botuar në fund të vitit të kaluar.
Sondazhi tregon se shumica e qytetarëve në të dy vendet e shohin ndikimin në rritje të Kinës si të dëmshëm. Shtatë nga dhjetë amerikanë e konsiderojnë Kinën një kërcënim serioz për ekonominë dhe sigurinë e tyre. Në Gjermani, rreth gjysma e të anketuarve e konsiderojnë Kinën një kërcënim ekonomik.
Gjermania kohët e fundit ndoqi shembullin e SHBA-së dhe përjashtoi kompanitë kineze nga rrjetet e saj 5G. Ashtu si SHBA, Gjermania po rrit kapacitetin e saj të prodhimit të çipave për t’u bërë më pak e varur nga kompanitë e huaja. Kjo është veçanërisht e vërtetë për TSMC të Tajvanit, në rast se Kina pushton atë vend.
SHBA-të do të donin që Gjermania të mbante një qëndrim më të ashpër ndaj Kinës për të frenuar ndikimin e saj ekonomik. Duke bërë këtë, Uashingtoni dëshiron të jetë një model dhe tashmë ka shpallur tarifa të reja strikte për makinat elektrike kineze. Por sapo Bashkimi Evropian shpalli tarifat e veta, Gjermania u tërhoq, nga frika e hakmarrjes kundër industrisë së saj të automjeteve.
Një mandat i dytë i Trump do të ishte një sfidë
Dhe në të ardhmen nuk duhet të jetë e vështirë të gjesh interesa të përbashkëta të SHBA-së, Gjermanisë dhe Bashkimit Evropian. Me Presidenten Kamala Harris, gjërat me siguri do të mbeten të njëjta siç kanë qenë për katër vitet e fundit. Gjermanët preferojnë këtë opsion, por qeveria gjermane po përgatitet gjithashtu për mundësinë e një rezultati tjetër të zgjedhjeve.
Një fitore e Trump do të kishte pasoja serioze për mbështetjen e SHBA për Ukrainën dhe fuqinë e trupave amerikane të stacionuara në Evropë. Ish-presidenti shpesh vuri në dyshim vlerën e marrëdhënieve transatlantike dhe e shihte Evropën si një konkurrente ekonomike. Rezultati mund të jetë më pak bashkëpunim, më shumë tarifa apo edhe një luftë tregtare.
“Trump 2.0 do të nënkuptonte një ndarje edhe më drastike në marrëdhëniet transatlantike sesa në 2017-2020”, shkruan Rahel Tausendfreund në një artikull për zgjedhjet amerikane të botuar në shtator. Ajo është një anëtare e lartë në institutin e mendimit të Këshillit Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë dhe është e bindur se Berlini duhet të ofrohet si një partner i dobishëm për sigurinë transatlantike dhe strategjinë globale, pavarësisht nga rezultati i zgjedhjeve, pasi ai është shumë i varur nga SHBA për sigurinë e vet.
Gjermania ka bërë shpesh lëshime ndaj SHBA-së në të kaluarën për t’i bërë gjërat të funksionojnë. Kjo taktikë duket se është e dobishme për të dyja palët dhe nuk ka gjasa të ndryshojë. Sepse, edhe në miqësitë e ngushta, partnerët nuk janë gjithmonë në të njëjtin nivel./DW
