Rusia po kërkon të tërheqë vendet afrikane këtë fundjavë në një samit në vendpushimin e Detit të Zi të Soçit, me presidentin Vladimir Putin duke i premtuar kontinentit “mbështetje totale”.
Duke u përballur me izolimin në Perëndim pas ofensivës së saj të plotë kundër Ukrainës, Moska është përpjekur të ndërtojë partneritete të reja në të gjithë Azinë, Afrikën dhe Lindjen e Mesme, duke e promovuar veten si një mburojë kundër asaj që e quan dominim perëndimor në arenën ndërkombëtare.
“Vendi ynë do të vazhdojë të ofrojë mbështetje totale për miqtë tanë afrikanë në sektorë të ndryshëm,” tha Putin në një fjalim të lexuar nga ministri i Jashtëm Sergei Lavrov para ministrave të tjerë të jashtëm dhe zyrtarëve të lartë.
Udhëheqësi i Kremlinit, duke mos marrë pjesë në konferencë, tha se marrëdhëniet e Rusisë me Afrikën janë forcuar “gjithnjë e më shumë” vitet e fundit.
Rusia ishte një lojtar kryesor në Afrikë në kohët sovjetike dhe është rritur në ndikim në kontinent vitet e fundit, duke përfshirë edhe atë ushtarak.
Tre vende të Afrikës Perëndimore – Nigeri, Mali dhe Burkina Faso – i kanë kthyer shpinën ish-fuqisë koloniale Francës që kur u vunë nën sundimin ushtarak pas një vargu grushtesh shteti që nga viti 2020 dhe janë kthyer drejt Moskës.
Mercenarët rusë nga grupi Wagner ose pasardhësi i tij, Afrika Corps, tani mbështesin disa qeveri afrikane dhe “këshilltarët” rusë punojnë me zyrtarët lokalë.
Në vitin 2023, Rusia dërgoi më shumë se 5 miliardë dollarë armë në Afrikë, sipas kompanisë shtetërore Rosoboronexport.
Dhe firmat e mëdha ruse kanë gjithashtu investime të rëndësishme në kontinent, si minatori i diamanteve Alrosa në Angola dhe Zimbabve dhe gjigandi i energjisë Lukoil në Nigeri, Gana, Kamerun dhe Kongo.
Rusia ‘i përshtatet’ më mirë
Narrativa e Rusisë që shpërthen “neokolonializmin” perëndimor është një mesazh që rezonon me disa liderë në të gjithë kontinentin.
“Rusia nuk është një fuqi koloniale” dhe “kurrë nuk ka qenë një fuqi koloniale”, tha ministri i Jashtëm i Malit, Abdoulaye Diop, në margjinat e konferencës Rusi-Afrikë të shtunën.
“Përkundrazi, ajo ka qëndruar krah për krah me popujt afrikanë dhe popujt e tjerë anembanë botës për t’i ndihmuar ata të dalin nga sistemi kolonial,” tha ai.
Rusia ishte një fuqi e madhe koloniale gjatë shekujve 18 dhe 19 – megjithëse jo në Afrikë – duke pushtuar territore në Evropë, Siberi, Kaukaz dhe Azinë Qendrore për të zgjeruar kufijtë e saj në të gjithë Euroazinë.
Ministri i Jashtëm i Burkina Fasos Karamoko Jean-Marie Traore tha se partneriteti me Rusinë ishte më i përshtatshëm për vendin e tij sesa lidhjet e tij historike me Francën.
“Oferta që është bërë përmes bashkëpunimit me Rusinë, i përshtatet më mirë njerëzve” të Burkina Fasos, tha ai për AFP në një intervistë në margjinat e samitit të Soçit.
Të dyja janë vende që janë afruar më shumë me Moskën pas grushteve të shtetit, dhe ku instruktorë ushtarakë rusë janë vendosur për të ndihmuar në një luftë dhjetëvjeçare kundër kryengritësve islamikë.
Por Traore i Burkina Fasos hodhi poshtë idenë që Burkina Faso mund të bëhej shumë e varur nga Moska.
“Nuk ka vend për frikë, sepse ne e dimë se çfarë duam dhe ku duam të shkojmë. Dhe ne e dimë se si duam të punojmë me partnerët tanë të rinj,” tha ai për AFP.
Por disa analistë janë skeptikë se sa i thellë është realisht interesi i Rusisë.
Në një intervistë me AFP, Bakary Sambe, drejtor i Institutit Timbuktu në Dakar, vuri në dyshim nëse përfshirja e Rusisë në Afrikë ishte një “prioritet i vërtetë strategjik” për Kremlinin.
“A do të kishte Rusia të njëjtin interes në Afrikë,” pyeti ai, nëse konflikti në Ukrainë “i vinte fundi?”
