KY VIT DO të jetë më i nxehti në botë që kur janë bërë matjet dhe temperaturat jashtëzakonisht të larta pritet të vazhdojnë të paktën për muajt e parë të 2025-ës, thanë sot shkencëtarët e Bashkimit Evropian.
Të dhënat nga Shërbimi Evropian i Ndryshimeve Klimatike Copernicus (C3S) vijnë dy javë pasi bisedimet e OKB-së për klimën prodhuan një marrëveshje prej 300 miliardë dollarësh për të luftuar ndryshimet klimatike, një paketë që vendet më të varfra e kanë quajtur të pamjaftueshme për të mbuluar kostot në rritje të fatkeqësive të lidhura me klimën.
C3S thotë se të dhënat nga janari deri në nëntor konfirmuan se viti 2024 tani është i sigurt se do të jetë viti më i ngrohtë i regjistruar dhe i pari në të cilin temperaturat mesatare globale janë më shumë se 1.5 gradë Celsius (2.7 gradë Fahrenheit) mbi periudhën para-industriale të 1850-1900.
Viti i mëparshëm më i ngrohtë i regjistruar ishte 2023.
Moti ekstrem ka mbërthyer botën në vitin 2024, me thatësira të rënda që prekin Italinë dhe Amerikën e Jugut, përmbytjet vdekjeprurëse në Nepal, Sudan dhe Evropë, valë të nxehtit në Meksikë, Mali dhe Arabinë Saudite që vranë mijëra njerëz, dhe ciklonet katastrofike në SHBA-në dhe në Filipinet.
Studimet shkencore kanë konfirmuar gjurmët e ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu në të gjitha këto fatkeqësi.
Muaji i kaluar u rendit si nëntori i dytë më i ngrohtë në rekord pas nëntorit 2023. “Ne jemi ende në territor pothuajse rekord të lartë për temperaturat globale dhe kjo ka të ngjarë të mbetet e tillë për të paktën disa muajt e ardhshëm,” tha studiuesi i klimës në Copernicus, Julien Nicolas. Reuters.
Emetimet e dioksidit të karbonit nga djegia e lëndëve djegëse fosile janë shkaku kryesor i ndryshimeve klimatike. Ulja e këtyre emetimeve – siç kanë premtuar shumë qeveri se do të bëjnë përfundimisht – do të ndalonte ngrohjen globale nga përkeqësimi. Megjithatë, pavarësisht këtyre premtimeve të gjelbra, emetimet globale të CO2 do të arrijnë nivele rekord këtë vit.
Gjithnjë e më shumë kushte ekstreme të motit
Shkencëtarët po monitorojnë gjithashtu nëse fenomeni klimatik La Nina – i cili përfshin një ftohje të temperaturave të sipërfaqes së oqeanit – mund të formohet në vitin 2025.
Kjo mund të ftojë shkurtimisht temperaturat globale, megjithëse nuk do të ndalojë prirjen e ngrohjes afatgjatë të shkaktuar nga emetimet. Bota është aktualisht në kushte neutrale, pasi El Nino – homologu më i ngrohtë i La Nina – përfundoi në fillim të këtij viti. “Edhe pse viti 2025 mund të jetë pak më i ftohtë se viti 2024, nëse ndodh një ngjarje në La Nina, kjo nuk do të thotë se temperaturat do të jenë ‘të sigurta’ ose ‘normale’”, tha Friederike Otto, një pedagoge e lartë në Imperial College London.
“Ne do të vazhdojmë të jemi të ekspozuar ndaj temperaturave të larta, të cilat do të rezultojnë në valë të rrezikshme të të nxehtit, thatësira, zjarre pyjore dhe ciklonet tropikale”, pohoi ajo.
Të dhënat e C3S shkojnë në vitin 1940 dhe krahasohen me të dhënat e temperaturës globale që nga viti 1850.
