Duke shkruar në Twitter, grupi tha se kishte dërguar pesë “skuadra të specializuara të reagimit emergjent” në burg, të ndihmuar nga një udhëzues i njohur me strukturën e burgut.
Videoja e konfirmuar nga AFP tregon sirianët që nxitojnë për të parë nëse të afërmit e tyre janë në mesin e atyre që u liruan nga Saydnaya, ku mijëra mbështetës të opozitës dyshohet se u torturuan dhe u ekzekutuan nën regjimin e Asadit.
Gjatë luftës civile, e cila filloi në vitin 2011, forcat qeveritare mbajtën qindra mijëra njerëz në kampet e paraburgimit, ku grupet e të drejtave thanë se tortura ishte e zakonshme.
Të shtunën, Hayat Tahrir al-Sham (HTS) tha se kishte liruar më shumë se 3,500 të burgosur nga një burg ushtarak në Homs ndërsa grupi pushtoi qytetin.
Teksa hynë në kryeqytet disa orë më vonë herët të dielën, HTS njoftoi “fundin e epokës së tiranisë në burgun Saydnaya”, i cili është bërë sinonim i abuzimeve më të errëta të epokës së Asadit.
Në një raport të vitit 2022, ADMSP tha se Saydnaya “në mënyrë efektive u bë një kamp vdekjeje” pas fillimit të luftës civile.
Më shumë se 30,000 të burgosur vlerësohet të jenë ekzekutuar ose kanë vdekur si rezultat i torturës, mungesës së kujdesit mjekësor ose urisë midis 2011 dhe 2018. Duke cituar dëshminë e disa të burgosurve të liruar, të paktën 500 të burgosur të tjerë u ekzekutuan midis 2018 dhe 2021, tha ai .
Në vitin 2017, Amnesty International e përshkroi Saydnaya si një “thërtore njerëzore”, në një raport që thoshte se ekzekutimet ishin të autorizuara në nivelet më të larta të qeverisë së Asadit.
Në atë kohë, qeveria hodhi poshtë pretendimet e Amnesty si “të pabaza” dhe “të pa vërteta”, duke këmbëngulur që të gjitha ekzekutimet në Siri të ndiqnin një proces të rregullt.
Pamjet video të cituara nga Reuters treguan rebelët duke qëlluar me bravë në derën e burgut Saydnaya dhe duke gjuajtur më shumë të shtëna për të hapur dyert e mbyllura që çojnë në qeli. Burrat nxituan në korridore.
Një video tjetër, për të cilën agjencia e lajmeve Reuters thotë se është marrë në rrugët e Damaskut, duket se tregon të burgosurit e liruar së fundmi duke vrapuar nëpër rrugë. Në të, një kalimtar pyetet se çfarë ka ndodhur.
“E përmbysëm regjimin”, përgjigjen ata, duke shkaktuar të qeshura të emocionuara nga ish i burgosuri.
Nga të gjitha simbolet e natyrës represive të regjimit të Asadit, rrjeti i burgjeve në të cilat u zhdukën ata që shprehnin çdo formë mospajtimi hodhi hijen më të gjatë dhe më të errët.
Në Saydnaya, torturat, sulmet seksuale dhe ekzekutimet masive ishin fati i mijërave. Shumë nuk u kthyen më dhe familjet e tyre shpesh nuk e dinin nëse ishin gjallë apo të vdekur për vite me radhë.
Një nga ata që i mbijetoi kësaj sprove, Omar al-Shogre, i tha BBC të dielën se ai i mbijetoi tre vjet burg si adoleshent.
“E di dhimbjen, e di vetminë dhe mungesën e shpresës që ndjen sepse bota të la të vuash dhe nuk bëre asgjë. Ata e detyruan kushëririn tim që e doja aq shumë të më torturonte dhe po më detyrojnë ta torturoj. ne të dy do të ekzekutoheshim”, përshkroi ai.
Rrjeti Sirian për të Drejtat e Njeriut vlerëson se më shumë se 130,000 njerëz i janë nënshtruar paraburgimit në kushte të tilla që nga viti 2011. Historia e këtyre institucioneve qëllimisht tmerruese shkon shumë më tej.
Edhe në Libanin fqinj, frika e zhdukjes në një burg sirian ishte e përhapur gjatë shumë viteve që Damasku ishte fuqia e huaj dominuese.
