Pavarësisht përpjekjeve të presidencës hungareze, negociatat e pranimit me Serbinë mbeten të bllokuara, ndërsa Mali i Zi dhe Shqipëria kanë bërë përparim në procesin e anëtarësimit të hënën dhe të martën.
Presidenca hungareze e Këshillit të BE-së u përpoq të marrë pëlqimin e vendeve anëtare për hapjen e negociatave me Serbinë në grupin 3 – Konkurrueshmëria dhe rritja gjithëpërfshirëse, transmeton Jutarnji list.
Ai grup përfshin tetë kapituj të negociatave, nga të cilët Serbia kishte hapur tashmë pesë para ndryshimit në metodologjinë e negociatave, dhe dy nga ata pesë ishin mbyllur.
Komisioni vlerësoi se Serbia është teknikisht e gatshme për të përfunduar hapjen e atij klasteri, por për të arritur këtë nevojitet pëlqimi politik i shteteve anëtare.
Sipas metodologjisë së re të negociatave të anëtarësimit, të miratuar në fillim të vitit 2020, kapitujt individualë nuk hapen më veç e veç dhe në vend të kësaj kapitujt e negociatave ndahen në gjashtë grupime, pra në gjashtë njësi tematike, ndërsa në mbylljen e kapitujve, ata ende mbyllen individualisht.
Dhe Kroacia bllokon Serbinë
Serbia është diskutuar katër herë në javët e kaluara në mbledhjet e Komitetit të Përfaqësuesve të Përhershëm (Coreper), i cili përbëhet nga përfaqësues të vendeve anëtare, por tetë vende, përfshirë Kroacinë, refuzuan të bien dakord për përparim të mëtejshëm në negociata.
Në vend të dritës jeshile për hapjen e kapitujve të mbetur nga grupi 3, Serbisë iu dërgua një letër për të paraqitur pozicionet e saj negociuese për dy kapituj, kapitulli 16 Taksat dhe kapitulli 19 Politika sociale dhe punësimi, por jo për kapitullin 10 Shoqëria e Informacionit dhe Media.
Kjo letër është më e shumta për të cilën mund të bihet dakord nga të gjitha vendet anëtare, por është vetëm hapi i parë, pasi qëndrimi i përbashkët i BE-së ende duhet të harmonizohet. Çdo hap në procesin e zgjerimit kërkon konsensusin e të gjithë anëtarëve të BE-së.
Se nuk do të jetë e lehtë, tregon edhe deklarata e ministrit të Jashtëm holandez Caspar Veldkamp, i cili të hënën deklaroi hapur se vendi i tij do të kundërshtojë përparimin e mëtejshëm të Serbisë në negociata për shkak të progresit të pamjaftueshëm në fushën e sundimi i ligjit dhe normalizimi i marrëdhënieve me Kosovën.
“Serbia nuk është ende gati për hapin tjetër dhe nuk ka bërë përparim të mjaftueshëm në fushën e sundimit të ligjit”, tha Veldkamp para fillimit të takimit të ministrave të jashtëm të vendeve anëtare të BE-së.
Ai shtoi se Serbia nuk ka bërë asnjë përparim në harmonizimin me politikën e jashtme të BE-së, ndërsa vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor tashmë janë në linjë. Veldkamp shprehu gjithashtu shpresën se vendet e tjera anëtare do t’i bashkohen qëndrimit holandez.
Normalizimi me Kosovën
Përveç letrës drejtuar Serbisë, përfaqësuesit e vendeve anëtare të BE-së ranë dakord edhe për konkluzionet për zgjerimin, të cilat do të konfirmohen zyrtarisht të martën nga Këshilli për Punë të Përgjithshme, përkatësisht ministrat për çështje evropiane të vendeve anëtare. .
Në ato konkluzione thuhet se “progresi i Serbisë në sundimin e ligjit dhe normalizimi i marrëdhënieve me Kosovën do të vazhdojë të përcaktojë ritmin e përgjithshëm të negociatave për anëtarësim”.
Sa i përket grupit 3, në konkluzionet thuhet se Këshilli do të rishqyrtojë hapjen e atij grupi kur Serbia të arrijë progres të rëndësishëm në fushën e sundimit të ligjit dhe normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën.
Nga burime diplomatike bëhet e ditur se Gjermania ka bashkangjitur një deklaratë të veçantë ku renditen të gjitha kushtet për hapjen e atij grupi, nga ndriçimi i çështjes Banjska deri te përafrimi me politikën e jashtme të BE-së, e cila përfshin sanksione kundër Rusisë.
Komisioni gjithashtu bëri një deklaratë në të cilën njoftoi se vitin e ardhshëm do të bëjë një vlerësim të progresit të Serbisë në ato fusha.
Serbia, e cila hapi negociatat me BE-në në janar 2014, deri më tani ka hapur negociatat në 22 nga 35 kapitujt e negociatave.
Nga këto 22 negociata u mbyllën në dy kapituj Shkenca dhe kërkimi dhe Arsimi dhe kultura. Që nga dhjetori i vitit 2021, kur Serbia hapi negociatat në grupin 4 Axhenda e Gjelbër dhe Lidhshmëria e Qëndrueshme, nuk ka pasur përparim në negociata.
