Wiliam Montgomery, ish ambasador amerikan në Beograd, zbuloi se amerikanët dhe britanikët vulosën fatin e Kosovës në ditën e Krishtlindjeve më 2003. Në librin e tij “Kur brohoriti shuhet-kujtimet e ambasadorit të fundit amerikan në Jugosllavi”, ai dha detaje të takimit të fshehtë në Vjenë të cilat i publikoi Telegraf nga Beogradi për numrin e nesërm.
-Zëvendës ndihmës sekretarja e shtetit për çështje evropiane, Janet Bog , shefja e misionit tonë në Kosovë dhe unë mbajtëm takim në margjinat e konferencës në Vjenë. Tema ishte se çfarë do të bëhet me pas në Kosovë. Vazhdova të them se qëllimi ynë është të krijojmë një shoqëri multietnike plotësisht funksionale në Kosovë. Derisa ta arrijmë këtë, shpjegova nuk duhet të marrim parasysh hapat e ardhshëm”, shkruan Montgomery.
Rezultati përfundimtar, thotë ai, ishte arritja e marrëveshjes për një politik të quajtur sandardet para Statusit . Vetëm pas një rishikimi të paanshëm dhe një përfundim se është bërë progres i mjaftueshëm në fushën e standardeve do të fillonte të shqyrtohej cështja e statusit.
-Për keqardhjen time të përhershme, e binda Nebojsha Qoviqin që ta merrte seriozisht procesin. Theksova se nëse standardet janë shumë specifike dhe përmbajnë fakte numerike të verifikueshëm, procesi do të jetë i drejtë. Ajo madje mund të inkurajojë përparim në fushatë që shqetësojnë serbët e Kosovës, siç është kthimi i refugjatëve . Coviq urdhëroi me përkushtim stafin e tij të fillonte përgatitjen e propozimeve për standardet-kujton ish ambasadori i cili shton se ende i kujton me dhimbje ngjarjet që pasuan.
-së pari , serbët e panë se do të ishte e vështirë të takoheshim me britanikun, Carne Ross, koordinatorin e grupeve punuese për zhvillimin e standardeve për Kosovën në UNMIK. Kur Ross më në fund mbërriti në Beograd , ai u tha hapur serbëve se ata nuk ishin fare të përfshirë në proces. Shqiptarët e Kosovë, tha ai, do të kundërshtoheshin ashpër nëse do të dilnin informacione se standardet janë hartuar në çfarëdo bashkëpunimi me Beogradin. Se dyti , serbëve iu tha se në do rast procesi pothuajse kishte përfunduar. Ross pranoi me dëshirë të pranonte listën e propozimeve serbe, por e bëri të qartë se ata nuk e shqetësonin shumë atë.
Montgomery shton se ishte e pamundur të merrej edhe një version përfundimtar i draft standardit:
“Kur arritëm më në fund, drafti ishte konkretizuar dhe standardet ishin krejtësisht të kundërta nga ajo që kërkohej. Kur e solla në vëmendje, fillimisht atij britaniku, kreut të grupit negociator, dhe më pas qeverisë sime, mora të njëjtën përgjigje: absolutisht të sakta, ato nuk janë specifike dhe kjo do t’i lejojë komunitetit ndërkombëtarë të vendosnim se çfarë të duam gjatë verifikimit. Me fjalë të tera vendimi do ë jetë politik.
Kur u publikua lista e standardeve përfundimtarë, rezultoi se asnjë nga idetë e serbëve nuk u pranua, tregon ambasadori:
-E kuptova menjëherë se çfarë do të thoshte. Pavarësia e Kosovës do të shpallet në të ardhmen e afërt dhe ushtrimi i quajtur standardet para statusit ishte një mirazh. Kjo do të thotë gjithashtu se premtimet që kisha marrë në një nivel të lartë se shqetësimet e mia do të merreshin parasysh nuk u përmbushën. Në fund të fundit, kjo do të thoshte se unë e bëra i pafuqishëm për të ndikuar më tej në politikën e ShBA-së ndaj Kosovës. Ata mendonin se po tregoja shumë simpati për palën serbe.